De toon van Batman (1989) wordt voortgezet in Batman Returns, een kaskraker die alweer dateert uit 1992. Wederom kwam Micheal Keaton opdagen als Batman, en Michelle Pfeiffer mocht meedoen als Selina, alias Catwoman. Daarnaast had je Danny DeVito als The Penguin en niemand minder dan Christopher Walken voor de meedogenloze zakenman Max Schrek. De karakteristieke regisseur Tim Burton was opnieuw de leider van de groep, en met muzikale bijdrage van Danny Elfman werd het financieel een groot succes, en ook artistiek heeft de film veel flair. Toch kan ik maar niet de beelden van Pinguins met raketten op hun rug vergeten...Dit was voor mij het begin van het eind van de eerste Batman Franchise...Er volgden nog verschrikkelijkere dingen: Tommy Lee Jones als een erg overdreven Two-Face, Jim Carrey als The Riddler, Arnold Schwarzenegger als Mr. Freeze, Chris O'Donnel als Robin. En daarna besloot George Clooney ook nog eens het tepelpak te dragen. Gelukkig staat Batman er vandaag de dag anders voor.
De muziek van Batman kenmerkte zich als een motto voor de hedendaagse Joker, Chaos. Alles was chaos aan de score, en het duistere hoofdthema is uitgegroeid tot een van de bekendste uit de geschiedenis van filmmuziek. Het is zo simpel, maar zo effectief. Ook in dit deel wordt dat thema gebruikt, maar groeit niet, of bouwt niet verder door. Die behoefte is er ook eigenlijk niet echt, het is simpelweg te effectief om te veranderen. Wel, in Batman Returns maken we kennis met Catwoman (de meest verleidelijke villain die je je op het scherm kan veroorloven), en The Penguin. Twee booswichten om rekening mee te houden. Gelukkig heeft Elfman dit zeker gedaan. Selina krijgt veel tragiek mee: schrille, snerpende en jankende strijkers, brengen het katachtige naar boven. Een typische vorm van muziek bij personage. Elfman kan dit als maar weinig anderen.
Is het niet een beetje voor de hand liggend om dit soort muziek bij zo'n personage neer te zetten? Ja, eigenlijk wel. Veel andere componisten hadden het op dezelfde manier gedaan. Het klinkt echter niet onorigineel of slecht, en werkt in de film prima. The Penguin is een nog tragischer persoon, en krijgt een overdreven, haast sarcastisch thema van Elfman. In Birth of a Penguin I en II is dat overduidelijk te horen. Op de muzikale reis is dus ook het orgel uit Batman meegekomen. Het thema voor de pinguïn is tragisch, maar heeft ook een speelse kant: tegenover het angstaanjagende kinderkoor staan de klanken voor het Kermis, met alle toeters en bellen gepaard.
Hoewel al het bovengenoemde niet slecht is, is het de finale die deze score zo grandioos perfect maakt. Van track 16 t/m 20 zit je aan je boxen gekluisterd. Het geheel klinkt erg chaotisch, maar is gewoonweg fascinerend. De dramatische blazers, vooral aan het eind van The Final Confrontation II. Erna komt er een soort ode, een eerbetoon aan The Penguin en Catwoman, nadat het leed geschied is. Prachtige strijkers maken er een liefdevol werk van, wat tegelijkertijd erg triest klinkt. De score is, nog meer dan Batman, vrij ontoegankelijk geworden. Toch raad ik mensen aan deze score een kans te geven, hij is thematisch en technisch hoogstaand van kwaliteit, en is een van de mooiste werken van Danny Elfman.