Hollywood heeft het fantasy genre al langer onder de arm genomen, maar dezer dagen lijken sprookjesachtige epossen en wonderbaarlijke, heldhaftige vertellingen en masse in onze bioscopen te verschijnen. De hype rond een zwartharige toverenaarsleerling is nog niet bekoeld, of een groep kinderen moet de wereld van Narnia redden van teloorgang. In een maatschappij waar kinderen beduidend veel te zeggen hebben, is het offensief van de Hollywoodiaanse filmmaatschappijen in zake kindvriendelijke films niet te verwonderen. Meer nog, “The kids”, zoals ze dezer dagen liefhebbend worden genoemd, worden ook in de bioscopen naar hartenlust verwend. En is het niet mooi dat bezorgde ouders hun koddige kroost zonder al te veel zorgen kunnen dumpen in het lokale filmtheater met een grote schaal popcorn of knisperende zak chips, menig bioscoopbezoeker op de zenuwen werkend, om het avondmaal te omzeilen? Vroeger was een bioscoopbezoek een feest. Een unicum in de annalen van een jeugdig bestaan. Een gezinsuitstap waarbij moeder haar beste jurk aantrok en kinderen met pasgekamde haren, heerlijk ruikend naar babyshampoo uit het kenmerkende geeloranje flesje, zenuwachtig in de sofa zaten gepropt, wachtend tot vader de auto had voorgereden en zijn kroost wenkte voor een veel te lange autorit die cumuleerde tot een visueel feest wanneer de flikkerende projectie op het reusachtige scherm al bevend zich opgang trok. Het was in die tijd dat James Horner voor het eerst furore maakte in het fantasy genre en de wereld verbaasde met zijn stijlvolle en innemende muzikale composities voor “A Land before Time”, “An All American Tale” en “Willow”. Horner betekende vernieuwing in de filmmuziekscène. Hij was nog een jonge knaap die zich bijzonder goed wist te integreren tussen kleppers als Jerry Goldsmith, Maurice Jarre en Elmer Berstein. Het midden en het einde van de jaren ’80 kende wel meer nieuwe namen. Danny Elfman zou de eerste Batman score voltooien en John Williams zou zijn eerste echt succesvolle scores componeren die hem finaal op de kaart zette. “E.T”, “Jaws”, “Superman”, “Indiana Jones” en “Empire of the Sun” zijn maar enkele van de toppers die hij op dat moment van muziek voorzag. James Horner afdoen als een niemendalletje in het fantasy genre is dus een beetje voorbarig me dunkt. Zelf doorheen de jaren ’90 blijft Horner verbazen met zijn sprookjesachtige scores voor ondermeer “Balto” en “Casper”. Dat nu net motieven uit deze laatste score hun weg hebben gevonden in Horners nieuwste score voor “The Spiderwick Chronicles” is des te opmerkelijk. Meer nog, het thema, dat reeds uit 1995 stamt, is letterlijk overgenomen en op zulke frappante wijze aanwezig in de uitwerking van het hoofdthema van de soundtrack dat de componist zelf door de diehard Horner-adepten negatieve commentaren te slikken kreeg. Maar Horner en plagiaat heeft natuurlijk een lange traditie. De componist wordt er wel vaker op betrapt dat hij zijn eigen werk plagieert in een nieuwe score, maar dit is tot heden nog nooit zo frappant gebeurt als in de “Spiderwick Chronicles”. Daarnaast lijkt Horner met deze score wat aan te modderen, kan geen besluit nemen over de thematiek en componeerde dan maar een voortkabbelende score die nooit echt kan boeien, laat staan doen verbazen. Ook Horners nieuwste score voor de film “The Life before Her Eyes” lijkt te lijden onder dezelfde symptomen.
De thematiek die Horner verkiest is op te splitsen in drie categorieën. Ten eerste is er een olijk klavecimbel thema dat nooit echt van de grond geraakt. Het wordt geïntroduceerd aan het begin van de score maar wordt te weinig herhaalt om memorabel te zijn. Pas in de laatste cue “Coming Home” krijgt het thema een reprise. Ten tweede is er het Casper thema dat her en der in de score verstopt zit; vooral prominent aanwezig in “Lucinda’s Story”, “Coming Home” en “Closing Credits”, soms gedragen door de piano, soms door de strijkers. Het wordt vaak samengeklonken met een nieuw subthema voor piano dat toch enige interesse weet op te werken. Helaas wordt het veel te weinig gebruikt. Ten derde is er Horners actiemateriaal dat een kruising is geworden tussen “Titanic” en “Troy”. Het hoofdmotief wordt gedreven door een zware koperpartij aangevuld met gesamplede, stemachtige synthesizereffecten en schichtige strijkers. Af en toe doorkruist een dwarsfluit of andere houtblazer de haast kakofonische melodie. De ontoegankelijkheid van deze actiemuziek is de grootste blaam op deze score. Nooit weet Horner te overtuigen met zijn melodie. Het lijkt een rommelig samenraapsel van halfuitgewerkte ideeën waarbij de erg droge en saaie mix van Simon Rhodes niet bijdraagt tot de magie die vorige Horner scores wel deelden. “A Desperate Run Through the Tunnels” vat alle drie de thema’s mooi samen en is één brok pure chaos, waarbij het orkest met veel sprongen en robuuste uitvallen haast verdrinkt in haar eigen complexiteit. Het mooie Casper-thema in Lucinda’s Story” komt haast als een verademing, met haar mooie, een droevige arrangement voor piano en hobo, maar Horner doorbreekt zelf dit lieflijk moment met keiharde, orkestrale uithalen. Een mens wordt er bedroefd van. Het dichtste bij zijn vroegere magie kom Horner in de mooie en verrassend coherente “The Flight of the Griffin”-cue. OK, de opbouw kent gelijkenissen met het “Take Her To Sea, Mr. Murdock” thema uit Titanic, het vijf noten motief van “Troy” zit inderdaad verstopt tussen de percussie en ja, zelfs de sfeer van John Williams’ “Buckbeak’s Flight” uit de derde Harry Potter film komt in gedachte. Toch is het een klein wonder dat er toch een track op dit album te vinden is dat echt het beluisteren waard is. En verrassing, ook “Escape from the Glades” valt best te pruimen eens de inleidende dreiging langs de kant wordt geschoven.
Na de sprookjesachtige sfeer die even werd opgewekt is het weer huilen met de pet op. Het is opnieuw de dreigende muziek die Horner de das omdoet. Ongeïnspireerd en saai op veel momenten, met af en toe een interessant idee dat te weinig wordt uitgewerkt om echt te verbazen. Ook de talloze motiefjes die Horner sporadisch leent uit vorige scores zijn een doorn in het oog. Wat een apotheose moest worden van een episch gevecht in “Jared and Mulgarath Fight for the Chronicles” is even spannend als de oersaaie muziek die Horner schreef voor het zinken van de Titanic. Het komische intermezzo aan het einde is zulke ommezwaai dat het haast pijn doet aan de oren. Gelukkig kan “Coming Home” wel boeien, al is het maar door het mooie “Casper “ thema die op een gevoelige wijze wordt gespeeld. Zachte strijkers en een prachtige hobosolo zorgen voor kippenvel, maar het klavecimbel dat olijk in de achtergrond mee tingeld is echt vervelend. Opnieuw is het gedempte geluid een tegenvaller van formaat. Motiefjes die Horner aanhaalt in zijn laatste track vormen een bloemlezing uit “A Beautiful Mind”, “The New World”, “Titanic”, “Braveheart”, “Apollo 13” en “House of Sand and Fog”. Maar als je denkt dat de frustraties hun hoogtepunt hebben gereikt, heb je het mooi mis. Na een bloedmooi begin van de closing credits met een uiterst knap georkestreerde uitwerking van de verschillende thema’s die zelf een meerwaarde bieden aan het “Casper” thema, volgt een intolerabele, Drie minuten durende afsluiter. Herhaling achter herhaling van een 15 seconden durend motiefje is echt van het goede teveel. Het lijkt of Horner zijn inspiratie echt had verloren. Een pijnlijke en vreselijke afsluiter van een weinig, boeiend album.
“The Spiderwick Chronicles” vormden het ideale uitgangspunt voor Horner om zijn gave voor het schrijven van sprookjesachtige scores alle eer aan te doen. Helaas biedt dit album weinig geïnspireerde muziek aan. Het plagiaat waarvan Horner worden beschuldigd is hier duidelijk en prominent aanwezig. Het actiemateriaal wat het grootste deel van de cd inneemt, een royale 75 minuten muziek die Lakeshore de luisteraars aanbiedt, doet veelal rommelig en oninteressant aan. Een kortere tijdsduur zou deze soundtrack kunnen redden hebben, maar helaas het mocht niet baten. Een ware Horner fan zal de muziek natuurlijk in zijn collectie willen en nieuwelingen die weinig of geen werk van de componist reeds hebben beluisterd, zullen versteld staan van sommige mooie en innemende motiefjes. Helaas zal de doorwinterde filmmuziekluisteraar al vlug menige linken leggen met andere scores, die de chaotische composities nog meer ongewild zullen maken. Misschien even luisteren voor je deze cd koopt is alleszins aan te raden, of de beste tracks downloaden via iTunes natuurlijk, want “Flight of the Griffin” en “Coming Home” zijn toch best aardige tracks die niet mis zouden staan op een compilatie cd. Finaal blijft “The Spiderwick Chronicles” een film waarin heel wat potentieel zat voor een uitstekende score. Helaas blijft dit potentieel onbenut. Horner componeerde op automatische piloot, die af en toe eens de pedalen verloor. Al bij al uitermate teleurstellend. Horner kan veel beter!!!