Deze soundtrack heeft eigenlijk emotioneel een zekere waarde, aangezien het de allereerste filmmuziek CD is die ik ooit, zo lang geleden (wat waren we nog jong en onschuldig) heb gekocht...
Het is eigenlijk wel leuk te zien hoe die nu toch een zekere cult-status heeft verworven. Hij is uiteindelijk nog altijd in de handel verkrijgbaar (geef toe, dat kun je niet van alle scores die meer dan 10 jaar oud zijn, zeggen).
Trevor Jones heeft gezorgd voor het memorabele “Main Theme”, terwijl Randy Edelman de wat ondankbare taak kreeg meer voor de onderscore te zorgen (om die componisten wissel is heel wat te doen geweest – Michael Mann (de regisseur) lijkt nu eenmaal geen genoegen te nemen met slechts één componist). Zijn muziek (die van Edelman) is dan ook heel wat minder opvallend dan die van Jones, buiten dan het pareltje 'The Courrier', dat jammer genoeg in de film veel te sterk is ingekort en nauwelijks hoorbaar is...
Laten we de tracks wat meer in detail bekijken…
(1) Main Title
Na een voortstuwende percussie en een dreigende onderscore breekt ineens het heerlijk bombastische hoofdthema door (0’40 - op dat moment verschijnt, na een korte inleidende tekst, de titel van de film op het scherm).
Meteen wordt het epische karakter van de film perfect geschetst.
Het hoofdthema bestaat eigenlijk uit twee delen: een A en een B deel. We horen achtereenvolgens twee keer de A-sectie (0’40 en 1’00) en dan ook eens het B-deel (1’18) waarin strijkers (ondersteund door synths??) een soort coda brengen.
(2) Elk Hunt
We krijgen een opeenvolging van snelle variaties en aanzetten op het hoofdthema (zowel het A als het B-deel). Schitterende orkestratie: violen (opnieuw met synths op de achtergrond??) jagen als het ware samen met Uncas, Nathaniel en Chingachcook op de eland. Vanaf 1’30 wordt er naar een crescendo gewerkt (Nathaniel staat op het punt te schieten).
De track is opgebouwd uit verschillende “lagen” die elk een eigen ritme hebben en zo samen nog meer een gevoel van gejaagdheid scheppen.
(3) The Kiss
Eén van mijn favoriete tracks (ik ben nu eenmaal hopeloos romantisch, blijkbaar).
De basis vioolmelodie die steeds wordt herhaald, is “The Gael” (gecomponeerd door Dougie MacLean). Langzaam maar zeker voegen meer en meer strijkers zich bij de muziek (0’38). Ze overheersen steeds prominenter de basismelodie gaan, tot wanneer alles ineens openbreekt en ze meeslepend het liefdesthema van Nathaniel en Cora (1’33) brengen dat naadloos overgaat in een variatie op het hoofdthema (A-deel) ((2’12) het hoofdthema wordt aan het einde (2’30) nog eens herhaald).
Deze muziek hoor je natuurlijk in de film tijdens “de passionele kus van Cora en Nathaniel”, al klinkt ze daar wel anders. Het liefdesthema wordt gespeeld door een solo-viool en klinkt misschien daardoor net iets minder meeslepend.
(4) The Glade Part II
Wat precies Part I is, zullen we waarschijnlijk nooit weten…
Cora en Nathaniel bespreken kort het harde leven van de grensbewoners, de verschrikkingen waar die mensen dagelijks mee moeten leven. Nathaniel vertelt haar ook meer over zijn eigen leven. Er groeit wederzijds respect tussen beide personages.
Een inheemse fluit, onder begeleiding van strijkers en gitaar, brengt een melancholische, trieste melodie.
Strijkers herhalen een variatie op het hoofdthema (1’57).
Rustige track die blijkbaar zou gebaseerd zijn op “Orchestral Mohican” van een zekere Daniel Lanois, maar meer informatie is hier niet over gevonden.
(5) Fort Battle
De Mohicanen, Cora, Alice en Duncan komen aan bij Fort Edward dat zwaar door de Fransen onder vuur wordt genomen. Onopgemerkt proberen ze het fort binnen te raken.
Snelle percussie en koperblazers geven de muziek meteen een militair tintje. Als hoofdmelodie klinkt een variatie op het hoofdthema (zowel het A als het B-deel).
Rond 1’57 wordt van het hoofdthema afgestapt. Vanaf 2’27 tot 2’44 horen we iets dat door sommigen het Mohican thema genoemd (omdat het meestal klinkt wanneer de Mohicanen iets extra heldhaftigs doen – hier varen ze met kanootjes naar het Fort) en ik zal die benaming voor het gemak behouden, al vind ik het persoonlijk eerder een variatie op het hoofdthema.
Hierna volgen opnieuw de eerdere variaties op het hoofdthema.
Vanaf 3’57 begint de muziek af te bouwen en ze deint zacht (maar op toch een licht onheilspellende noot) uit.
(6) Promentory
Opnieuw heeft Jones zich geïnspireerd op de “The Gael”. Hier is de orkestratie echter anders. Hardere percussie, voller klinkende violen, onheilspellende bassen (zeker in het begin..), …
De beginslagen (0’00-0’19) klinken als hartslagen. Iedereen wacht vol spanning af wat de Huron Sachem zal beslissen. Van zodra “The Gael” (0’19) wordt ingezet, verloopt alles ineens erg snel. Duncan wordt levend op de brandstapel gezet en Alice wordt meegenomen door Magua.
Nathaniel verlost Duncan uit zijn lijden, terwijl Uncas de achtervolging van Magua inzet.
Opvallend hoe dezelfde melodie door een andere orkestratie zo anders kan klinken. In plaats van zinderend romantisch, klinkt de muziek hier noodlottig en repetitief, alsof ze wil zeggen dat wat gaat gebeuren (of aan het gebeuren is) onnodig is; een zinloze verkwisting van leven.
Rond 2'24 maakt het hoofdthema zijn intrede (we zien in de film een prachtig panoramisch beeld – enkel het A-deel).
Dalende koperblazers (bijv. 2’51-2'57) creëren een meer dramatische sfeer. Alice ziet hoe Uncas wordt vermoord en probeert zich gelaten los te trekken. “The Gael” sterft uit, wanneer Magua Uncas de keel oversnijdt. In de film wordt dit gevolgd door percussieslagen. Alice loopt naar de rand van de rots, en laat zich (na enkele schitterende close-ups) vallen. Erg jammer dat die sterke muziek niet op de soundtrack staat.
Na een korte stilte herhaalt het orkest het hoofdthema, beginnend met stukjes van het B-deel (4’22), waarna dan het A-deel in volle glorie volgt, eerst aarzelend en triest (4’49), dan met grotere overtuiging (5’31) (het einde van de film?).
(7) Munro's Office / Stockade
Duistere sfeer.
Cora wordt verraden door Duncan die Nathaniel’s woord weerlegt en zo de kolonisten belet naar huis terug te keren om hun familie te beschermen.
Rond 0’59 horen we opnieuw het liefdesthema, gespeeld door een hobo (?). Deze versie komt op verschillende plaatsen in film voor, bijvoorbeeld waar Nathaniel voor de eerste keer openlijk avances maakt op Cora (“I’m looking at you, Miss”), en ook later, wanneer hij gevangen zit voor desertie en afscheid neemt van Cora. De muziek klinkt hartbrekend. Erg mooi stuk. Bij 1'38 voegen meer strijkers zich bij de melodie. Vanaf 1’57 neemt het hoofdthema het weer over (A-deel); Nathaniel vraagt Cora haar vader bij te staan.
(8) Massacre/Canoes
De actiemuziek die in ongeveer in elke actie-scène wordt gebruikt, en dat zijn meestal – euh – slachtpartijen, zoals de titel al doet vermoeden.
Zeer snelle orkestratie. Rond 1’07 kunnen we opnieuw het Mohican thema horen. De muziek blijft maar vooruit drijven, vluchtend, doorspekt met onheilspellende koperblazers en hier en daar aanzetten tot het hoofdthema (2’40) tot het ineens doorbreekt (3’27)
Vanaf 4’06 (?) volgen we onze helden die in kanos aan Magua’s moordlust proberen te ontsnappen (gezien de titel niet echt verwonderlijk ;-)). Opnieuw zijn variaties van het hoofdthema nooit echt ver weg (5’28).
Persoonlijk vind ik de muziek vanaf 5'52 echt goed... Ze lijkt enigszins gebroken en misschien zelfs geniepiger, maar daarom niet minder dringend. Nathaniel en Co zoeken een schuilplaats achter de waterval.
(9) Top of the World
Het einde van de film ? Herhaling van het hoofdthema, eerst droevig (0’31) en dan triomfantelijker (1’58). Het is eigenlijk knal dezelfde muziek dan die op het einde van “Promentory” ... maar dan een iets langere versie met tussen de twee versies van het hoofdthema nog een stukje “reflectie” (1’14- 1’58); in “Promentory” breekt onmiddellijk de triomfantelijke versie van het hoofdthema door).
(10) The Courrier
Vanaf hier zijn al de tracks door Edelman geschreven.
Een pareltje! In de film is het nauwelijks te horen (je moet het volume erg hard zetten en dan hoor je het nog met moeite) en dan nog in zeer verkorte versie ook. Het is het moment waarop Nathaniel veilig een koerier uit Fort Edward weet te krijgen.
Een schitterende melodie, mooie orkestratie en dan die begeleidende gitaar, waarvan je de snaren echt hoort kraken!
De muziek eindigt op een crescendo, waarmee Nathaniel de (zichtbaar) laatste dreiging voor de koerier uit de weg ruimt.
(11) Cora
Ook nog een mooi stukje van Edelman. Een rustige, bijna pure (misschien komt dit me nu vooral naar boven omdat ik echt voor mij het beeld voor ogen heb van Cora met op de achtergrond witte lakens - wat reclame niet allemaal kan doen!) melodie.
Zoals de titel al doet vermoeden, worden we hier voorgesteld aan Cora. Duncan doet hier ook zijn huwelijksaanzoek.
Eén van de weinige plaatsen in de film waar de muziek van Edelman duidelijk hoorbaar is.
(12) River Walk and Discovery
De Mohicanen en Nathaniel komen aan bij grensbewoner John Cameron en diens vrouw Alexandra. Een inheemse fluit brengt een mooie maar triestige melodie met gitaarbegeleiding (0’00-0’40).
Al snel verandert de sfeer drastisch en krijgen we enkel nog onderscore voorgeschoteld die op verschillende plaatsen in de film te horen is, onder andere op het moment dat de Mohicanen, Alice, Cora en Duncan (1’31) het platgebrande huis en de stoffelijke overschotten van de Cameron familie vinden.
Een deel van de muziek komt ook terug wanneer Cora Duncan definitief afwijst (nadat hij die moordpartij op de Cameron’s ontkend heeft) en wanneer Nathaniel voor desertie wordt opgepakt (omdat hij de kolonisten de kans wou geven hun thuis te gaan verdedigen).
Niet echt aangename muziek om naar te luisteren; nogal “saai”.
(13) Parley
Onderscore die de ontmoeting tussen Munro en le Marquis de Montcalm ondersteunt. Het is een traag, onheilspellend stuk met hier en daar korte opflakkeringen (1’19 en 2’08)), maar anders erg gelaten.
(14) The British Arrival
Herhaling van de onderscore uit “River Walk and Discovery” (de spanning tussen Duncan, Munro en Nathaniel?).
Vanaf 0'53 een herkenbaar stukje, Duncan komt aan in Albany (mooi beeld van de koets over de brug). De muziek gaat tot wanneer hij General Webb’s kantoor binnenstapt.
(15) Pieces of a Story
Fluitjes leiden de mooie inheemse fluitmelodie uit (12) in (0’23 en 0’43). Daarachter volgt weer een hele boterham onderscore, die zo ongeveer overal en nergens in de film komt.
(16) I will find you
Een Clannad lied, niet echt noodzakelijk maar och, het vloekt niet met de rest ... Nathaniel belooft Cora dat hij – euh – haar zal vinden…
Het is eens iets anders dan de ergerlijke popsong die veel soundtracks ontsiert…
-----
Zoals Arvid ook al zei in zijn review, zijn er twee versies van de soundtrack op de markt : er is ook een rerecording onder leiding van Joel McNeeley, en daar zijn de meeste stukken van Edelman weggelaten en is alles ook in meer chronologische volgorde gezet.
Sommigen zeggen dat die versie beter is, anderen zeggen dan weer van niet. Ikzelf heb hem nog niet gehoord, dus ik kan er niet veel over zeggen.
Wél weet ik dat dit een zeer goede score is (vooral dankzij het majestueuze hoodthema) die, ondanks de wat saaiere stukken, zeker in je collectie thuishoort (als ie er al niet inzit!).