Franse componist Philippe Sarde ontvangt Lifetime Achievement Award tijdens 18e World Soundtrack Awards

het kader van de World Soundtrack Awards, viert Film Fest Gent Philippe Sardes indrukwekkende carrière met de uitreiking van de Lifetime Achievement Award gevolgd door een bloemlezing van zijn filmmuziek. De Franse filmcomponist staat bekend voor de veelzijdigheid in zijn muziek, gaande van indrukwekkend symfonisch werk naar pure jazz. Sarde werkte samen met verschillende vooraanstaande regisseurs zoals Claude Sautet, Bertrand Tavernier, Yves Boisset, André Téchiné, Roman Polanski, Jean-Jacques Annaud, Marco Ferreri, Jacques Doillon en zelfs Robert Bresson.

Patrick Duynslaegher, artistiek directeur Film Fest Gent, over Philippe Sardes indrukwekkende carrière:
“Als je nadenkt over de ongelofelijke hoeveelheid, de kwaliteit en verscheidenheid in zijn muziek en de soundtracks die hij schreef voor vele films, is het een mysterie waarom de legendarische Franse maestro Philippe Sarde geen grotere bekendheid geniet en amper gevierd wordt buiten de filmmuziekwereld.'

'Iconische filmmuziek is vaak het resultaat van een unieke samenwerking en goede verstandhouding tussen een regisseur en componist waarbij de componist een cruciale artistieke bijdrage levert aan het (soms commerciële) succes van een film. Want wat zouden sommige van de beste Hitchcock films zijn zonder de muziek van Bernard Herrmann? Of de films van Blake Edwards en Steven Spielberg zonder de scores van Henry Mancini en John Williams? Kan iemand zich een film voorstellen van François Truffaut, Claude Chabrol, Rainer Werner Fassbinder, Joel en Ethan Coen, Sergio Leone, Neil Jordan, Pedro Almodóvar, Marco Bellocchio, Benoit Jacquot zonder de muziek te horen van Georges Delerue, Pierre Jansen, Peer Raben, Carter Burwell, Ennio Morricone, Elliot Goldenthal, Alberto Iglesias, Carlo Crivelli en Bruno Coulais?'

Indrukwekkend palmares
'Het werk van Philippe Sarde is zo rijk en veelzijdig dat hij gezien kan worden als de favoriete componist van een dozijn regisseurs met wie hij verschillende creatieve samenwerkingen aanging, ofwel gedurende hun hele carrière of tijdens een korte maar intense periode: Claude Sautet ('Les Choses de la Vie'; 'César et Rosalie'; 'Max et les Ferrailleurs'), Bertrand Tavernier ('Le Juge et l’Assassin'; 'Coup de Torchon'; 'Un Dimanche à la Campagne'), Yves Boisset ('Un Taxi Mauve'; 'La Clé sur la Porte', 'La Femme Flic'), André Téchiné ('Barocco'; 'Rendez-Vous'; 'Les Témoins'), Roman Polanski ('Le Locataire'; 'Tess'; 'Pirates'), Jean-Jacques Annaud ('La Guerre du Feu'; 'L’Ours') , Marco Ferreri ('Liza'; 'La Grande Bouffe'; 'La Dernière Femme'), Pierre Granier-Deferre ('Le Chat'; 'La Veuve Couderc'; 'Le Train'), Jacques Doillon ('Le Petit Criminel'; 'Ponette'; 'Rodin'), Georges Lautner ('Mort d’un Pourri'; 'Est-ce Bien Raisonnable'), Alain Corneau ('Le Choix des Armes'; 'Fort Saganne'). En ja, hij werkte zelfs tweemaal samen met Robert Bresson ('Lancelot du Lac'; 'Le Diable Probablement'), de mythische Franse regisseur die doorgaans in zijn strenge films alle muziek weerde.'

'Over Claude Sautet, voor wie hij elf films van muziek voorzag, zei Sarde ‘we waren levenspartners’. Ze ontmoetten elkaar in 1968 toen de 44-jarige Sautet op zoek was naar een componist voor zijn nieuwste film 'Les Choses de la Vie'. Sarde was er toen twintig. Volgens de nog zoekende jonge componist was ‘Sautet dapper genoeg om in te gaan tegen het advies van zijn producent en aan hem de opdracht te geven’. Sindsdien scoorde Sarde 190 soundtracks (tv- en shortfilms niet inbegrepen) voor vooral Franse films maar soms ook voor Italiaanse, Britse en Amerikaanse coproducties.'

Veelzijdig componist
'Philippe Sarde zei dat voor hem de film interessanter is dan de muziek. Bertrand Tavernier herinnert zich de nog jonge Sarde als een gemotiveerde filmliefhebber en een aandachtige toeschouwer. ‘Hij weet hoe hij naar een film moet kijken, hoe films te analyseren en om een precies maar oprecht oordeel te vellen.’ Tavernier bewondert het werk van Sarde omdat het geen psychologisch verhaal vertelt. ‘Het verbeeldt niet het karakter van een personage maar haalt de verborgen ziel van een film naar boven. Luister bijvoorbeeld naar de soundtrack van 'Le Juge et l’Assassin': Er is geen enkel thema dat een protagonist ondersteunt, geen thema dat de verschillen tussen hen verbeeldt. De muziek situeert zich op een hoger niveau, boven alles, het geeft een idee van reizen, van grenzen oversteken. Omzwervingen die zowel geografisch als mentaal zijn.''

'Maar het is vooral de verscheidenheid in het werk van Sarde, gaande van symfonische composities tot pure jazz, van prachtige melodieën tot harmonische instrumentaties zonder een herkenbaar thema, van duivelse ritmesecties naar folk uit alle windstreken. Zoals een kameleon kan Sarde zich aanpassen aan verschillende stijlen die nodig zijn om de sfeer te bepalen binnen een bepaalde film.'

'Na de romantische muziek voor 'Les Choses de la Vie' componeerde hij de score voor Sautets volgende film 'Max et les Ferrailleurs'. Een onverwacht gearrangeerd thema met een ritmesectie even obsessief als getormenteerde protagonist Max.'

Voorliefde voor muzikale contrasten
'Dichte vriend Tavernier vertelde dat doorheen de jaren, van film tot film, hij gevleid was door Sardes natuurlijk vermogen om dialogen te creëren tussen uiteenlopende instrumenten: barokke ensembles met Afrikaanse percussie in 'La Fille d’Artagnan', een diatonische accordeon in het midden van een dissonant orkest in 'Le Juge et l’Assassin', een viola da gamba met rock drums in 'L.627', muziek dat steeds breekt met de conventies van ritme en toonaarden. Zo schreef Sarde Lautner’s 'Sains de Glace' een treurige ballade voor elektrische viool. Voor een andere film van Lautner, 'Mort d’un Pourri', een gewelddadige politieke thriller met Alain Delon als idealistische held in de hoofdrol, zette Sarde de bekende tenor saxofonist Stan Getz voor het London Symphony Orchestra. In de woorden van de regisseur: ‘er ontstond pure magie tussen de look van Delon en het prachtige timbre van Getz. De saxofoon verzachtte Alains gezicht en voegde er tederheid en breekbaarheid aan toe. Ja, zelfs een zekere nostalgie.''

'Yves Boisset bevestigt Sardes voorliefde voor extreme contrasten in filmmuziek. ‘Van de ene film naar de ander kon hij gemakkelijk overgaan van een groep van honderd muzikanten van het London Symphony Orchestra (bijvoorbeeld voor de romantische score, met bijdrages van de Ierse folkgroep The Chieftains, voor 'Un Taxi Mauve') naar enkel twee solisten zoals hij deed voor 'La Femme Flic: een trieste, lyrische score met een dialoog tussen een accordeon en een klassieke saxofoon.''

Memorabele scores
'Zo ervoer Boisset, met de score voor 'Le Juge Fayard dit le Sherif', dat Sardes radicale creatieve ideeën niet zomaar werden aanvaard door producenten werkzaam in de conservatieve filmindustrie. De producenten wilden maar al te graag wegstappen van de originele score: te dissonant, te afschrikkend, te ongewoon. Zij zijn op zoek naar muziek die lyrischer en meer beschrijvend is, muziek die de scenografie ondersteunt. Ik moest tussenbeide komen: 'Sarde heeft gelijk en niemand anders!'. Jaren later word ik het vaakst aangesproken over deze score.’'

'Het is een onmogelijke opdracht om alle memorabele scores van Sarde op te noemen, maar een van zijn beste werken zijn ongetwijfeld zijn heerlijke creepy score voor de bovennatuurlijke thriller 'Ghost Story'; zijn epische en onaardse score voor de prehistoriefilm 'Quest of Fire', zijn weelderige, donkere en mysterieuze hommage aan Bernard Herrmann in 'Barocco' en niet te vergeten zijn bescheiden, ingetogen muziek voor Jerry Schatzberg’s 'Reunion', een subtiele film over herinneringen en wat dit met je doet.”

De World Soundtrack Awards ontvangt naast Philippe Sarde ook de bejubelde componist Carter Burwell (bekend voor zijn samenwerkingen met onder andere de Coen Broers en Todd Haynes), die in wereldpremière zijn filmmuziek zal uitvoeren, en de Oscar-genomineerde componist en pianist Nicholas Britell ('Moonlight').

Citaten uit interviews van Stéphane Lerouge