De muziek van Pirates of the Caribbean – the Curse of the Black Pearl is niet zonder controverse. Oorspronkelijk zou Alan Silvestri het roer in handen nemen. Zijn werk kwam echter niet overeen met de visie van de studiobonzen en op de allerlaatste minuut werden Hans Zimmer en co bij het project gesleurd.
Blijkbaar moest het allemaal erg snel gaan, want niet minder dan 8 componisten en 9 orkestrators werden aangesproken. Het is uiteindelijk Klaus Badelt die de score op zijn naam mag schrijven, al blijft het erg onduidelijk wat nu precies door hem werd geschreven…
Enfin, “creatieve geschillen” tussen componist en regisseur/producers zijn er nog geweest en zullen er ook in de toekomst nog zijn.
Het is vooral de muziek zelf die nogal onenigheid tussen filmmuziekliefhebbers zaait. Geen leuke, swashbuckling deuntjes met authentieke instrumenten en speels orkest. Badelt heeft gekozen voor dreundende synth. Originaliteit nihil. De muziek kan evengoed functioneren in de nieuwste Michael Bay-prent.
En toch… werkt het. In een film waarin niets ernstig wordt genomen, waarin alles draait om avontuur en actie zonder meer, past eenvoudige, opvallende en oorverdonderende actiemuziek.
Een overzicht, track per track:
(01) Fog Bound
Het album opent met een vrolijke jig, gespeeld op elektrische cello. Het is het enige melodietje dat een vrolijke piratensfeer oproept. In de film is het o.a. te horen wanneer Jack en Will onder een omgekeerde sloep de Dauntless proberen te kapen.
Vanaf 0’30 verandert de sfeer. Spanning wordt opgebouwd. De boot die de jonge Elizabeth naar de Caraïben brengt, waadt voorzichtig door de mist (let op die kleine panfluit/synthesizer stukjes die de muziek een exotisch toets geven). Ze ziet een jongen drijven op het water. De muziek gaat in crescendo en eindigt in een dissonante climax (1’30): Elizabeth ziet de spookachtige verschijning van de Black Pearl.
Bij 1’41 verandert de sfeer opnieuw helemaal en brengen strijkers een aarzelende, romantische variant op het hoodthema (smoorverliefde Will ziet Elizabeth van de trap komen). Koperblazers herhalen het thema en de muziek loopt naadloos over in…
(02) The Medallion Calls
We horen nog verdere ontwikkelingen op het hoofdthema. In zijn onhandigheid beledigt Will Elizabeth die hierop verontwaardigd wegrijdt om de promotie van Norrington bij te wonen.
De camera glijdt over naar een nieuwe scène. Captain Jack Sparrow vaart op onvergetelijke wijze Port Royal binnen. Het hoofdthema (0’24 – de Jack-variant) klinkt heerlijk heroïsch, als een bombastische mars, wat dan enkel het komische effect van Jack’s intrede vergroot. Het personage krijgt de perfect introductie. Tijdens 0’59-1’13 groet Jack de opgeknoopte zeerovers, en bij 1’14-1’28 staan de inwoners van Port Royal Jack’s aankomst nogal verbaasd gade te slaan.
De Jack-variant wordt even kort herhaald, gevolgd door het Jack-motief (1’29-1’52) dat telkens in de film te horen is wanneer Jack iets van plan is.
(03) The Black Pearl
Jack wordt na het redden van Eizabeth door Norrington in de boeien geslagen. De muziek is dreigend met strijkers, koperblazers, koor en de alomtegenwoordige synths.
Plots wordt het ritme sneller en intenser. Jack keert de rollen om, bedreigt Elizabeth en zet zijn ontsnapping in (“This is the day you almost caught Captain Jack Sparrow!”). Op de tonen van Actie-thema 1 (0’53) (harde percussie met zinderende strijkers en koperblazers) weet hij te ontkomen. Ondanks de actie blijft de muziek speels.
Tijdens 1’20-‘126 (snelle strijkers) glijdt Jack met zijn handboeien over een touw en bij 1’26-1’32 snelt hij over een brug, terwijl hij de rondvliegende kogels van de soldaten probeert te ontwijken.
Strijkers herhalen kort de lage noten, tot onheilspellend koor en trage koperblazers de muziek overnemen. De marine is koortsig op zoek naar Jack, die zich ondertussen in een smidse verbergt (en toch wel niet toevallig die waar Will werkt!).
(04) Will and Elizabeth
Geen romantiek hier.
We horen opnieuw Actie-thema 1, nu tijdens het gevecht tussen Will en Jack in de smidse. Dreunende synthesizers, strijkers, koperblazers, … weer de hele mix.
Wel knap hoe in de film sommige zwaardslagen perfect op het ritme van de score getimed zijn.
(05) Swords Crossed
De muziek begint erg donker. Hier en daar klinken flarden elektrische cello (of is het toch synthesizer?). Er wordt à la “Fog Bound” (track 1) een spanning opgebouwd. Kapitein Barbossa vertelt Elizabeth over de vloek waar hij en zijn piraten aan lijden.
Vanaf 0’50 klink er een trage variant op het vervloekte piraten-thema, dat verder in deze track in volle glorie wordt uitgewerkt.
Bij 1’12 probeert Elizabeth te ontsnappen en rond 1’24 steekt ze Barbossa met een mes in de borst. Tot haar grote ontsteltenis stelt ze vast dat Barbossa de waarheid heeft verteld; door de vloek is hij niet dood te krijgen.
Elizabeth vlucht naar buiten en komt daar oog in oog te staan met de voltallige bemanning levende doden. Het vervloekte piraten-thema (1’41) klinkt denderend hard – een dreunende percussie, gestuwd door synthesizer en hier en daar een stukje elektrische viool.
Bij 2’31 schrikken we ons samen met Elizabeth een aap wanneer Jack, de aap van Barbossa, plots voor de camera valt.
Onder hetzelfde spanningsmotief dat werd gebruikt in track 01 benadrukt Barbossa nog eens de vreselijke vloek.
De muziek (en de scène) lopen gewoon verder door in…
(06) Walk the Plank
We horen meteen een dissonant crescendo: Barbossa ontkurkt een fles wijn en probeert ervan te drinken, maar de drank loopt dwars door hem heen. Vol angst rent Elizabeth haar kajuit in.
Vanaf 0’25 komen we weer in een ander moment in de film. Jack en Will zijn aan het beslissen welk schip van de Britse marine ze gaan kapen.
Vanaf 1’00 horen we opnieuw de jig waar het album mee opende. Jack en Will hebben hun beslissing genomen en lopen met een omgekeerde sloep onder water naar het schip de Dauntless. Vrolijke muziek voor een erg grappige scène. De muziek eindigt in een crescendo (“Gentleman, we are taking over this ship!”). De vervolgmuziek is te horen in track 08 vanaf 1’19.
(07) Barbossa is Hungry
Eén van onze favorieten. Deze muziek begeleidt de achtervolging van de Interceptor door de Black Pearl. Ze is doorspekt met harde synth percussie, strijkers (?), zelfs enkele keren de panfluit (?) en koperblazers die flarden van de romantische variant op het hoofdthema spelen.
Het gebruik van een fluit (?) in al dit geweld klinkt verrassend. Bij 2’32-2’34 komt de camera op Barbossa te rusten, waardoor hij net dat tikkeltje menselijker lijkt te worden.
De muziek eindigt wanneer beide schepen het bevel tot “Fire!” geven.
(08) Blood Ritual
We horen een trage, triestige variant op het hoofdthema. Will komt te weten wat er met zijn vader is gebeurd.
Vanaf 1’09 gaan we verder waar de muziek bij track 06 gestopt is. Norrington wordt op de hoogte gebracht van Jack en Will’s kaping. Bij 1’34 lacht Jack Sparrow zijn tanden bloot (een mooie variant op het hoofdthema door koperblazers ); alles verloopt perfect volgens plan. Norrington beveelt de Interceptor (een ander schip) naar de Dauntless te gaan om het opnieuw te veroveren. Terwijl heel de bemanning aan boord van de Dauntless komt, vliegen Jack en Will Tarzan-gewijs naar de Interceptor (1’54). Bij 2’04 is kort Actie-thema 1 te horen.
Norrington heeft zijn vergissing door (2’12). Hij wil de Interceptor aan flarden schieten, alles om haar uit de handen van een piraat te houden, maar Jack heeft het roer geblokkeerd. We krijgen afwisselend Actie-thema 1 (Jack bedankt Norrington nog vriendelijk voor het zeilklaarmaken van het schip) met variaties op het Jack ontsnapt-motief.
Koperblazers introduceren het hoofdthema (3’07) dat kort en triomfantelijk door strijkers en synths wordt gebracht (3’12). De Interceptor kiest het wijde sop.
(09) Moonlight Serenade
Het nummer opent met een heerlijke versie van het hoofdthema. Jack en Elizabeth zitten gestrand op een eiland, genietend van een voorraad rum.
Vanaf 1’15 maakt de track een grote sprong vooruit, naar het einde toe van de film. Will is gevangen genomen, Barbossa heeft zijn bende piraten op jacht gestuurd en Jack lijkt zijn slag thuis te hebben gehaald (hij is weer kapitein van The Black Pearl). Lage strijkers spelen de basis van Actie-thema 2. Maar dan, tot ieders verbazing, gooit Jack ineens (1’30) een zwaard naar Will die zich zo kan bevrijden (koperblazers en synths vervoegen de basis). Vanaf 1’36 barst Actie-thema 2 los. Het gevecht wordt menens.
(10) To the Pirates’ Cave!
Opnieuw de basis van Actie-thema 2 maar nu met het Vervloekte piraten-thema (0’13), gespeeld op een erg pizzicato-achtige manier, die me doet denken aan JJ Abrams’ “Opening Title” voor zijn serie Alias. Elizabeth sluipt de Black Pearl op om de “goede piraten” te bevrijden.
Bij 0’30 wordt de muziek veel harder en gaan we in de film over naar de strijd tussen de vervloekte piraten en de soldaten op de Dauntless.
Ook in de grot gaat het gevecht tussen Jack en Barbossa gewoon door (1’29 – Actie-thema 2).
Bij 1’39-1’58 komt er een volledige breuk in de muziek.
Vanaf 1’59 horen we flarden van het hoofdthema (de romantische variant) met variaties op het spanningsmotief. Komt Will hier te weten dat hij het is die door Barbossa wordt gezocht?
(11) Skull and Crossbones
De gevechten gaan lustig door, zowel in de grot als op de boot. Vooral vanaf 1’01 horen we opnieuw Actie-thema 2, met allerlei variaties.
Bij 2’01 gaan we een sprong terug in het verhaal. Will zit benedendeks vast in the Interceptor die op het punt staat te ontploffen. Rond 2’29 ziet Elizabeth het schip de lucht invliegen. Ze vreest het ergste, maar … als een echte held (3’01 - met een bombastische en heldhaftige variatie op het hoofdthema) verschijnt Will aan boord van The Black Pearl. Hij daagt Barbossa uit.
(12) Bootstrap’s Bootstraps
De vervloekte piraten houden lelijk thuis op de Dauntless. Bij 0’25 (militaire-aandoende synth) mengen ook Norrington en andere Britse soldaten zich in de strijd.
Rond 1’30 horen we kort het hoofdthema; ook Elizabeth draagt haar steentje bij.
Op het einde van de track gaat alles ineens snel (vanaf 2’32). Jack snijdt in zijn hand, gooit de bebloede munt naar Will, er klinkt een schot en alles valt ineens stil…
(13) Underwater March
Even is er verwarring: wie heeft geschoten? Barbossa heeft pech. Te laat beseft hij dat de vloek is opgeheven. Hij sterft. De muziek klinkt heel gelaten en triest, met strijkers en neuriënd koor (?). Ook de vervloekte piraten beseffen ineens dat ze niet langer vervloekt zijn en geven zich over aan de marine die triomfeert (onder een vreselijke versie van het hoofdthema (1’50)).
Voor Will en Elizabeth heeft de overwinning een bitter nasmaakje. Elizabeth heeft toegezegd met Norrington te trouwen en Will weet niet goed wat zeggen (2’09-3’09, een droevige versie van de romantische variant, met zelfs harp en fluit).
Vanaf 3’09 komen we bij de eigenlijke underwater march. Op een duistere en donkere variant van het spanningsmotief marcheren de vervloekte piraten richting Dauntless om zich op de nietsvermoedende Britten te storten. De muziek is heerlijk over de top, compleet met dreigende vocalises (?).
(14) One Last Shot
Maar uiteindelijk komt alles natuurlijk goed voor Will en Elizabeth. Met de romantische variant op de achtergrond geeft het verliefde paar eindelijk toe aan hun gevoelens. Het perfecte moment, vindt Jack, om er van door te gaan. De vrolijke cello-jig (0’29 - verder ook hernomen door koperblazers) kondigen zijn vertrek aan, dat eigenlijk toch niet helemaal loopt zoals verwacht; hij dondert onhandig de rotsen af – 1’21. Hij is ongedeerd en Norrington (de edelmoedigheid zelve) besluit hem één dag voorsprong te geven. Bij 2’44 klinkt nog even de jig.
Will en Elizabeth krijgen de toestemming te trouwen (het ging toen snel) en vieren dit met een innige kus op de noten van de triomfantelijk romantische variant op het hoofdthema (3’15).
Ook Jack komt weer bij zijn geliefde Black Pearl. Rond 3’48 is kort het Jack-motief (zie ook track 02 te horen). Ontroerd neemt hij het roer van zijn schip weer over (4’10) en maant vervolgens zijn bemanning aan het werk, ….
(15) He’s a Pirate
terwijl hij mijmerend “A Pirate’s Life for me” zingt. De End Credits worden ingezet en we krijgen nog een laatste keer Actie-thema 2 te horen.
–
Enzo… is Pirates of the Caribbean – the Curse of the Black Pearl best wel genietbaar, zeker in het licht van de film.
Jammer dat de productie zo ”snel snel” moest gebeuren; niet alleen de titels maar ook de scheidingen en de interne opbouw van de tracks lijken willekeurig te zijn gekozen. De score en het album zijn zeer snel in elkaar geflanst. Het had dus meer kunnen zijn.
Maar dit wordt door Zimmer in de sequels ruimschoots goedgemaakt…