Kingdom of Heaven
The Complete Score

De historische spectakelfilm Kingdom of Heaven is geregisseerd door Ridley Scott, die ook de productie voor z'n rekening nam. Het historische karakter wordt in de film nog benadrukt door de woeste landschappen waarin het verhaal zich afspeelt. De film is deels opgenomen in Marokko en op diverse locaties in Spanje. Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde feiten, die ruimschoots voer gaven voor discussie over het historische religieuze conflict waar de film over gaat. De ene partij vindt de film historisch verantwoord, de andere vindt dat de Christenen in de film veel te negatief afgeschilderd worden, als een soort barbaren. De waarheid zal wel ergens in het midden liggen.
Het verhaal draait om Bailian (Orlando Bloom), die na de dood van zijn vrouw, door z'n vader gevraagd wordt om mee te gaan op kruistocht naar het Heilige Land. Daar hoopt Bailian in het reine te komen met schuld en dood. Onderweg overlijdt z'n vader, die hem even eerder tot ridder heeft gemaakt, met een belofte van trouw aan de koning van Jeruzalem. Daar aangekomen blijkt de religieuze strijd vooral te bestaan uit politieke machtsspelletjes, wreedheid en onderdrukking...

De muziek bij deze heftige film is van Harry Gregson-Williams, die er een heel andere score voor componeerde dan Hans Zimmer deed voor Scott's vorige historische spectakel Gladiator. Waar Gladiator een vooral elektronische en meer optimistisch gekleurde score had, heeft Kingdom vooral een orkestrale en korale score met een voornamelijk dramatische kleuring. Qua bombast maken beide scores elkaar niet zoveel, maar qua dramatische kleuring juist heel erg veel.

Gregson-Williams heeft zijn score een grote ethnische klankkleur meegegeven. Met veelvuldig gebruik van instrumenten uit de Midden-Oosten-regio en de inzet van koren en stemmen die een duidelijk Arabisch of Joods karakter hebben weet hij uitstekend invulling te geven aan de plek waar het verhaal zich afspeelt. Daarnaast past Gregson-Williams ook conventionele orkestrale instrumenten toe en geeft daar een bepaalde draai aan, zodat het 'historisch' klinkt. Ook de gregoriaans klinkende zang die af en toe voorbij komt versterkt dit historische gevoel bij de muziek.

Het dramatische karakter van de muziek komt vooral tot uiting in de melodieën en arrangementen. De melodieën hebben een sterk tragische of dramatische kleuring, waardoor ze veelal niet echt lekker in het gehoor liggen. Daarnaast zijn de arrangementen sterk aan de grillige en bombastische kant, waardoor ze wel heftig klinken, maar juist niet erg aanspreken. Die combinatie van dramatische melodieën en grillig bombasme kleurt de score heel sterk. Verreweg de meeste muziek ligt dan ook niet erg gemakkelijk in het gehoor. Ook de vele ethnisch gekleurde tracks spreken door hun eveneens veelal dramatisch getinte melodieën niet erg aan.

Toch heeft de score iets wat je onwillekeurig doet luisteren, een soort van magie tussen de klanken door. Daarbij zitten er pareltjes van tracks tussen al die dramatiek en tragiek die je in de muziek terughoort. Vooral sommige tracks met solozang of koorklanken weten enorm tot de verbeelding te spreken. Een van de opvallendste daarvan is 'King's Fall', waaraan Patrick Cassidy heeft meegecomponeerd. Ook 'Haircut' is erg sterk, vooral het eerste deel.

Deze 'complete score' bestaat uit twee delen. De eerste beide albums laten de eigenlijke filmscore horen in volle ornaat. Deze 2,5 uren muziek biedt ruimschoots voldoende variatie om je zonder verveling door de muziek van de film te loodsen. Maar de muziek beklijft niet, ondanks de magie van die muziek. Daarvoor is de muziek te grillig en spreken de melodieën te weinig aan. De dramatische kleuring en de vele ethnische klanken helpen ook niet echt mee om het allemaal tot een enerverende luisterervaring te maken, ondanks enkele echt prachtige tracks of delen van tracks. Tussen de tracks van Gregson-Williams staan er ook nog een van Jerry Goldsmith ('Solesme') en een van Marco Beltrami ('Surrender').
Het derde album bestaat vooral uit alternatieven van muziek waarvan je op de eerste beide albums de originelen vindt. Leuk om te vergelijken en te ontdekken hoe Gregson-Williams z'n muziek ontwikkeld heeft.
Dan is er ook nog een vierde album, waarop een aantal klassieke stukken zijn opgenomen, evenals een aantal tracks uit filmscores van andere componisten. De klassieke stukken bestaan vooral uit koormuziek of liederen, zoals het lange 'Jesu, meine Freude' van Johann Sebastian Bach, van maar liefst 22 minuten. Het album bevat twee tracks van de Spaanse componist Luis Delgado, waarvan 'Epitafio' een minimalistische track is met vooral Arabische solozang, wat ook geldt voor de tracks 'Saz va Havaz Nahoft', 'Rannanu' en de afsluitende track 'Saa Magni', die een meer Afrikaanse zangkleuring heeft. Maar deze laatste vier tracks liggen voor ons westerlingen niet prettig in het gehoor.
Ook een paar tracks van de filmmuziek van andere componisten bestaat uit zang. 'Vide Cor Meum' is een erg fraaie track, gecomponeerd door Patrick Cassidy voor de film Hannibal. De zangtrack 'City of Angels' van Graeme Revell komt uit de film The Crow 2. De andere tracks met filmmuziek zijn vooral instrumentaal. 'Valhalla' is een prachtige track van Jerry Goldsmith en het hoofdthema uit de film 'The 13th Warrior'. 'The Crow Descends' is van Graeme Revell uit zijn score voor de eerste The Crow film en 'Family Feud' van Marco Beltrami heeft hij gecomponeerd voor de film Blade II.
Regisseur Scott heeft delen van de tracks van dit vierde album in de film gebruikt als aanvulling of als vervanging van Gregson-Williams' muziek.

Kortom, met dit album van Kingdom of Heaven haal je alle muziek in huis die in de film gebruikt is, inclusief een groot aantal alternatieve opnames. Completer is niet te krijgen. De muziek van Harry Gregson-Williams voor de film is groots en bombastisch en toch vol orkestraal, inclusief veelvuldig gebruik van koren en zang. Een behoorlijk aantal tracks hebben een duidelijk ethnische kleuring. Veel van de muziek is door Gregson-Williams echter nogal dramatisch en grillig gecomponeerd, waardoor die muziek duidelijk minder aanspreekt, ondanks de grote kwaliteit van de muziek, die perfect doet waar het in de film voor bedoeld is. Toch blijft de waardering als luisterscore voor deze complete albumset hangen op 68 uit 100 punten.