De Amerikaanse film The Great Debaters is geregisseerd door Denzel Washington, die zelf ook de hoofdrol voor z'n rekening nam. Het verhaal is gebaseerd op de waargebeurde geschiedenis van de debatclub van Wiley College, bestaande uit zwarte Amerikaanse studenten, die de 'witte' debatclub van de Universiteit van Zuid Californië versloeg (in de film is dat Harvard), maar niet als winnaars werden geteld, omdat ze als zwarten geen lid mochten zijn van de algemene debat vereniging. De mooie, integere en indrukwekkende film is in de pers terecht erg goed ontvangen en was redelijk succesvol in de bioscopen.
Het verhaal speelt zich af in de dertiger jaren van de vorige eeuw in het zuiden van de VS en draait om debatcoach Melvin Tolson (Washington) van Wiley College in Texas, een hogere school voor alleen zwarte studenten. Hij is gedreven om zijn debatteam net zo goed te laten worden als andere, vooral 'witte' debatteams van andere scholen. Ondertussen hebben ze te maken met de grote vijandigheid van blanken tegen zwarten, waar zelfs regelmatig lynchpartijen plaatsvinden. Sociale achterstelling en uitsluiting was aan de orde van de dag. Tegen die achtergrond probeert coach Tolson om zijn team klaar te stomen voor de komende debatwedstrijden...
In de film komen veel songs voor, vooral songs die in de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw bekend waren. Die songs uit de hoek van de black gospel en blues zijn voor de film opnieuw ingezongen. Van die songs is een apart soundtrackalbum uitgebracht.
Deze recensie gaat niet over dat soundtrackalbum, maar over het score-album, waarop echter geen van die songs is opgenomen.
De score is gecomponeerd door James Newton Howard, die dat samen deed met de nogal onbekende Peter Golub, die vooral documentaires van muziek voorziet en voor theater en muziekuitvoeringen componeert.
Het album geeft niet aan wie wat heeft gecomponeerd of wie welk aandeel in de score heeft, beide krijgen evenveel credit (hoewel de hoeveelheid credit ook niet veel zegt, immers een bekende naam wordt al gauw naar de voorgrond geschoven). Maar een redelijk aantal tracks hebben toch wel typische Howard kleuringen, dus ik ga er maar van uit dat beide een evengroot aandeel hebben geleverd.
De muziek is fraai orkestraal gecomponeerd, zonder overigens al te sentimenteel te worden. Dat is altijd wel een risico bij dit soort films, die emotioneel toch een krachtig verhaal vertellen. De componisten hebben er een prettig beluisterbare score van gemaakt, waarin de houtblazers een belangrijke rol spelen. Zij spelen regelmatig solo's op underscore van piano, strijkers en percussie, terwijl ook aangenaam getokkelde gitaarklanken voorzien zijn van die houtblazers voor de leidende melodieën. Behalve die meer gangbare instrumenten komen ook instrumenten voorbij die wat meer regionale kleuring aan de muziek meegeven, zoals de wat folksy klanken van de mondharmonica, fiddle of accordeon, terwijl ook de getokkelde gitaar die invloeden versterkt. Maar ook intrigerende solo's komen voor op deze score, zoals die op een cello in de track 'Train to Boston'.
Het hoofdthema van de film is een mooie melodie, die een aantal malen vol orkestraal voor het voetlicht komt in prettige arrangementen. Fraaie sub-thema's komen voorbij in verschillende tracks, soms met de nodige orkestrale grandeur, maar soms ook met de nodige melancholieke klanken, wanneer het in de film weer eens tegenzit. Op gezette tijden weten de componisten zeker ook te ontroeren met mooie, meer ingetogen muziek, terwijl op andere momenten de muziek juist wat meer up-tempo is.
Maar ook dreigende en spannende muziek ontbreekt niet. Deze muziek is soms zelfs heel erg donker en grimmig gekleurd als daar in de film aanleiding toe is. Die flink spannende kleuring van de muziek zit in meer tracks. De spanning komt dan uit het arrangement en niet zozeer uit dissonante of chaotische muziek. Die arrangementen houden de melodie dan duidelijk aan de vlakke kant en zetten daar pulserende strijkers of lage percussie onder, waardoor de spanning in de muziek flink toeneemt. Ook met koperblazers weten de componisten de spanning soms flink te verhogen en ook met grommende lage strijkers. 'Give me the Check', 'Union Meeting' en 'Lynching' zijn van die grimmige tracks, die voor een stevige spanning zorgen, terwijl tracks als 'Sheriff tightens his Grip' of 'Tolson Arrested' juist voor een meer dreigende sfeer zorgen.
Naar het einde van het album wordt de muziek weer prachtig vol orkestraal en komt de mooie themamelodie terug. De tracks 'Memorial Hall', 'James’ Speech' en zeker ook 'And The Winner Is…' laten de muziek echt naar een heerlijke climax lopen, waarmee de score prachtig en bijzonder genietbaar afsluit. Toch komt de muziek van deze score gemiddeld wat minder boeiend over dan menige andere score waarin James Newton Howard z'n hand heeft, zoals ook Maurits in zijn recensie aangeeft.
Kortom, met hun score voor The Great Debaters hebben James Newton Howard en Peter Golub een gemiddeld aangename, maar wat vlakke score gecomponeerd. Het aandeel dreigende en spannende muziek doet wel afbreuk aan de genietbaarheid en ook de wat volksere tracks doen het wat minder goed. Maar de mooie tracks, vooral aan het einde van de score, trekken de waardering weer omhoog. Die komt daardoor op een nette 73 uit 100 punten.