Runaway
Encore Edition

De Amerikaanse SF-film Runaway is een thriller die geschreven en geregisseerd is door de bekende auteur Michael Crichton, die ook graag wel eens een film regisseert. De hoofdrol was voor Tom Selleck, die toen ook de hoofdrol had in de langlopende tv-serie Magnum, PI. De film was voor hem een leuke onderbreking. De film is nogal gemengd ontvangen in de pers en was ook in de bioscopen geen succes, ondanks dat de computeranimaties voor die tijd heel behoorlijk gelukt waren.
Het verhaal speelt zich af in een nabije toekomst waarin robots en robotjes algemeen gebruikt worden. Sergeant Jack Ramsay (Selleck) is met zijn collega Thompson (Cinthia Rhodes) lid van een politieafdeling die zich bezig houdt met robots die slecht werken en daardoor een gevaar voor mensen vormen. Dan treft hij robots aan die speciaal geprepareerd lijken om mensen aan te vallen en hij komt erachter dat de gestoorde crimineel met de naam Luther (Gene Simmons) hiervoor verantwoordelijk is. Maar Luther weet dit en zet zijn technologische kennis in om Ramsey en z'n collega uit te schakelen...

De muziek bij de film is van niemand minder dan Jerry Goldsmith, die zich volledig overgaf aan de Science Fiction elementen van de film en er zijn eerste volledig elektronische score voor componeerde. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw was elektronische muziek sowieso erg populair en ook veel componisten van filmmuziek gaven zich hieraan over, waarbij Goldsmith hierbij een van de betere is gebleken. Toch waren de synthesizers in die tijd nog niet zover ontwikkeld, waardoor de klanken nu toch behoorlijk kunstmatig en vaak wat klinisch en simplistisch aandoen, door het gebrek aan muzikale lagen in de klankstructuur.

In 1984 bracht Varèse een Original score-LP uit, gevolgd door een CD-uitgave in 1985. In 2006 kwam Varèse Club met een iets uitgebreidere De Luxe Edition uit. Deze recensie gaat over de De Luxe Edition en de identieke in 2014 als een Varèse Encore editie opnieuw uitgebrachte versie, die een iets betere kwaliteit heeft.

De film is een thriller en Goldsmith heeft een groot deel van zijn muziek dan ook spannend gecomponeerd. Dat begint al gelijk in de openingstrack, met een elektronische soort flitsgeluiden, die een wat soundscape-achtig karakter hebben. De muziek van de score bevat ook in veel andere track allerlei geluiden en geluidseffecten, bedoeld om de spanning te vergroten, of die in de film gebruikt zijn bij de beelden of bewegingen van de robotjes.
Een flink aantal tracks ontstijgt nauwelijks het niveau van soundscape, waarmee Goldsmith een bepaalde spannende sfeer neerzet, zonder echt muziek te zijn, zoals in 'The Floater' of in 'No Interview'. Die laatste bestaat vooral uit lang aangehouden klanken, waar overheen de nodige tegenklanken zijn geplaatst, die wat moduleren en soms tegen het dissonante aan hangen. Veel tracks van de score hebben die puur atmosferische kleuring en zijn nauwelijks muzikaal. Melodieën ontbreken in de meeste tracks. Hooguit zijn er dan soms wat melodieuze motieven, maar ook dat is erg beperkt. Het draait in verreweg de meeste tracks uitsluitend om een spannende sfeer, waarbij melodie nauwelijks aan de orde is.

Er zijn wel een paar melodieuze tracks, die wat aangenamer in het gehoor liggen, met soms zelfs heel prettige melodieën, maar door de nogal steriele elektronische klankkleur spreken ook die fraaiere melodieën nauwelijks aan. Zo zijn 'She Went Home' en 'She Makes Pasta' ondanks de plastic klank nog wel aardige tracks, met een licht romantische kleuring.

'Alley Fight', 'Shootin' Up the Ritz' of 'Lockons' zijn typische up-tempo spanningstracks, maar door de scherpe elektronische klanken komt die spanning nauwelijks uit de verf. Ook de elektronische percussie zit teveel in het gemiddelde klankspectrum om potten te kunnen breken. In de track 'Sushi Switch' heeft de percussie duidelijk meer impact, maar het geheel blijft ook dan aan de magere kant, al heeft Goldsmith zeker geprobeerd om de muziek wat steviger te laten klinken middels wat complexere composities. Overigens wordt het daar niet echt aangenamer beluisterbaar van. Ook 'Over the Edge' klinkt wat steviger, maar de sterke elektronische kleuring laat het toch wel erg naar plastic smaken, iets wat eigenlijk voor alle tracks op dit album geldt.

Het album sluit af met de track 'No Luther (The Resolution)' en deze hoort zeker bij de wat prettiger beluisterbare tracks. De spanning is weg en de melodieën komen tevoorschijn. De muziek geeft een kleuring van opluchting en eind goed al goed, al komt aan het begin van de track en in de laatste minuut nog zeker even de nodige spanning terug. Maar het grote middendeel van de track luistert best wel aangenaam weg, ondanks de kunstmatige smaakstoffen.

Kortom, met zijn muziek voor de SF-thriller Runaway heeft Jerry Goldsmith zijn eerste volledig elektronische score gecomponeerd. Hij paste ook daarvoor wel elektronische muziek toe in zijn scores, maar combineerde dat dan ruimschoots met orkestrale muziek. Hier is dat niet zo en dat maakt de muziek toch wat lastig verteerbaar, ook al was het in die tachtiger jaren super cool. De vele spannende muziek is tamelijk melodieloos en de vele enkelvoudig gelaagde klanken maken het er allemaal niet aangenamer op. Een paar tracks zijn wat melodieuzer en daardoor aangenamer, maar dat haalt de waardering voor deze score nauwelijks omhoog. Die komt dan ook niet verder dan een magere 37 uit 100 punten.