Nate and Hayes

De historische avonturenfilm Nate and Hayes is een van de eerste producties die Nieuw Zeeland op de kaart heeft gezet als filmproductieland. De regie was in handen van tv-serie-regisseur Ferdinand Fairfax, die wilde voortborduren op andere succesvolle historische avonturenfilms uit de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw. Maar dat is duidelijk niet gelukt, want de critici van de pers kraakten de film flink af en ook in de bioscopen was het een grote flop, waarna piratenfilms jarenlang taboe waren.
Het verhaal draait om kapitein Williams Hayes (Tommy Lee Jones), die aan het roer staat van zijn zeilschip, waarmee hij zendeling Nate Williamson (Michael O'Keefe) en zijn verloofde Sophie (Jenny Seagrove) naar een zendingspost op een eiland in de zuid-pacific brengt. Hayes heeft een oogje op Sophie gekregen, maar ze wordt ontvoerd door de voormalige compagnon van Hayes, de piraat Ben Pease (Max Phipps). Daarop besluiten Williamson en Hayes om Sophie koste wat kost uit de handen van Pease te krijgen...

De score bij deze film is gecomponeerd door de Zuid-Afrikaan Trevor Jones. Hij stond nog aan het begin van z'n filmscoringcarrière, maar was ondertussen al een beetje bekender geworden door z'n kwalitatief hoogstaande scores voor The Dark Crystal en Excalibur. De flop van de film was daarmee ook een terugval voor Jones. Vergeleken met John Debney die zijn score voor de eveneens geflopte piratenfilm Cutthroat Island uit 1996 tot een groot succes zag uitgroeien en zich daarmee definitief in de kijker had gespeeld, kwam Jones er met zijn score toch wat bekaaid vanaf. Maar de score van Jones haalt het qua melodieën dan ook lang niet bij de score van Debney.

De muziek van Jones kreeg nauwelijks aandacht en pas in 2010 kwam er een original score album van uit van Nate and Hayes. Intrada besloot vervolgens om in 2018 een special edition uit te brengen, met daarop ruim twee keer zoveel muziek, waarmee de hele de score van Jones op dit album is opgenomen. Deze recensie gaat over deze Intrada-editie.
De tracks op dit album (op de eerste cd) staan in de chronologische volgorde van de film en zijn de tracks zoals door Jones gecomponeerd en opgenomen. In de film zelf zijn sommige tracks dan nog weer ingekort om goed bij de lengte van de scene te passen.

De muziek die Trevor Jones voor deze film heeft gecomponeerd is stevig orkestraal gearrangeerd. Zoals we Jones kennen heeft hij de muziek behoorlijk strak neergezet, wat de muziek een duidelijk hogere kwaliteit geeft. Dat maakt het beluisteren van de muziek al een stuk prettiger. De stevig orkestrale setting past ook bij een avonturenfilm van dit kaliber, want het zorgt voor een krachtige en voortstuwende beleving van de muziek en daardoor ook van de film. Jones dirigeert de meeste van z'n scores zelf en ook dat draagt bij aan een positieve beleving bij het beluisteren van dit album.

Jones heeft voor de film twee hoofdthema's gecomponeerd, waarvan de eerste al gelijk in de openingstrack te horen is, als een soort fanfare-achtige melodie. Het tweede hoofdthema komt voor het eerst aan bod in de tweede track 'Escape from Mumi Village (pt1)' en heeft een veel avontuurlijker melodie en toonsetting.
Beide thema's komen gedurende de film en de score regelmatig voorbij, het tweede thema wat vaker dan het eerste. Maar beide thema's hebben melodieën die niet helemaal aanspreken, die wat vlak zijn, terwijl de arrangementen juist vaak wat grillig zijn en een voortdurende lichte spanning hebben.

De muziek van Jones voor deze score heeft soms wat trekken van The Dark Crystal, die vaak ook nogal grimmig en soms grillig is, met veel donker gekleurde muziek. Ook in deze score hoor je die grimmigheid en grilligheid terugkomen in een aantal tracks, wanneer de spanning het avontuurlijke overstijgt. De stijl doet daarmee wel enigszins eer aan het tijdperk waarin de score gecomponeerd is, zo rond de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Maar soms lijkt het wel of de muziek qua stijl nog gedateerder is dan dat en doet het je soms denken aan de zeventiger of zelfs zestiger jaren. Dat maakt de muziek voor onze moderne en verwende oren niet aantrekkelijker om te beluisteren, ondanks de uitstekende kwaliteit van de opnames.

Het album bestaat uit twee cd's, maar de tweede bevat nog geen 17 minuten aan allerlei alternatieve uitvoeringen van tracks of juist tracks met etnische klanken en dan met name de percussie. Dit zijn duidelijk toch wat curieuze tracks voor de Jones-verzamelaar en minder voor de filmmuziekluisteraar, maar het blijft toch een aardige toevoeging.
Deze tweede cd opent met de 'Overture', waar ook het original score album van La la land mee opent, maar dit is niet de originele filmopening. Dat is de track op de eerste cd. Deze 'Overture' is feitelijk niet in de film gebruikt en staat daarom op deze tweede cd. Een andere track waarmee iets vreemds aan de hand is, is 'The Rona Tuns About'. Op de cd1 staat hiervan de oorspronkelijk opgenomen melodieuzere versie, die niet in de film terecht is gekomen. Ook de versie op cd2 met een alternatief einde is niet in film gebruikt. Jones heeft de muziek voor deze korte scene van een paar seconden opnieuw opgenomen, zodat die tijdens het editen van de film beter zou passen. Dat is de nogal saaie track 'Revised (Film version)' op cd2, waar de editors straffeloos in konden knippen.

Kortom, Trevor Jones heeft met zijn muziek voor de Nieuw-Zeelandse film Nate and Hayes een score gecomponeerd in de goede tradities van de avontuurlijke piratenfilm. De stijl is enigszins bombastisch, maar toch wat typerend voor een score uit de zeventiger jaren. De muziek wordt strak gespeeld, zoals Jones dat meestal doet, en wat zeker ten goede komt aan de kwaliteit. Toch is de grootste zwakte van de score dat de melodieën eigenlijk niet voldoende aanspreken en met name de themamelodieën niet echt meeslepend zijn. Daardoor valt het beluisteren van deze score toch een beetje tegen en dat komt dan terug in de waardering die voor dit special edition album van vrijwel de complete score niet hoger uitkomt dan 66 uit 100 punten.