American Beauty

De succesfilm American Beauty is geregisseerd door Sam Mendes, die daarmee z'n debuut maakte en een film die diverse Oscars in de wacht gesleept heeft. Z'n filmcarrière kende daarna andere successen als Road to Perdition, Revolutionary Road en de James Bondfilms Skyfall en Spectre.
De film gaat over de relatie tussen een aantal families in een suburb van een Amerikaanse stad en is wordt daarmee gezien als een parodie op het 'American life' in zo'n wijk.
Het verhaal draait om de familie Burnham. Vader Lester (Kevin Spacey) leidt een saai leven op een saai kantoor met saai werk. Z'n vrouw Carolyn (Annette Benning) is veel moderner en hangt nogal aan dingen en uiterlijkheden. Puberdochter Jane (Thora Birch) is vooral onzeker en heeft een hekel aan haar ouders. Dan komt er een nieuw gezin naast hen wonen met de gepensioneerde homofobe kolonel Fitts, een softe moeder en een in het geheim mariuana rokende zoon Ricky, die vooral alles wil opnemen met z'n videocamera (z'n filmpje over de door de wind steeds wegwaaiende plastic zak is iconisch). Intussen probeert vader Lester een draai aan z'n saaie leven te geven en knoopt tijdens z'n midlife-crisis een soort relatie aan met de vriendin van z'n dochter (waarbij hij droomt over haar naakte lichaam gebed in rozenblaadjes). Carolyn begint een overspelige relatie met haar collega en Ricky filmt Lester in z'n blootje, wat vader Fitts onder ogen krijgt en z'n zoon dan verdenkt van een homofiele relatie met Lester...
De film toont een nogal zwartgallige inkijk in het leven in een alledaagse Amerikaanse Vinexwijk en is door recensenten en publiek goed ontvangen en allerlei diepere lagen toegedicht, waardoor je toen de film gezien móest hebben.

De muziek bij de film kreeg een Oscarnominatie, maar won die niet. Zoals ik al eens eerder heb gezegd, krijgt muziek vaak alleen een prijs als deze door de film zelf meegetrokken wordt. American Beauty was toen een soort hype, waarbij de muziek van Thomas Newman meeliftte op het succes. Maar los van de film valt het eigenlijk alleen maar tegen. Ik heb de film niet gezien, maar de muziek schijnt toch op een of andere manier perfect bij de film te passen. Of andere muziek hetzelfde zou hebben bereikt zullen we nooit weten.
Voor mijn recensies beoordeel ik de muziek op z'n eigen merites, zonder de film hierin mee te nemen, ongeacht of ik film wel of niet gezien heb. Enerzijds omdat ik lang niet alle films heb gezien waarover ik voor de muziek een recensie schrijf, anderzijds om te voorkomen dat een slechte film alleen daarom al tot een slecht beoordeelde score zou leiden. Want als je het ene doet moet je het andere ook doen. Ik doe dat niet en beoordeel ook deze score weer uitsluitend op muzikale inhoud en op basis van mijn persoonlijke smaak.

Dus ik val maar gelijk met de deur in huis.
Vanaf de openingstrack is de muziek ronduit saai. Slechts een enkele keer weet de muziek aan te spreken en krijg je het gevoel, of de hoop, dat het meevalt. Maar het valt niet echt mee.
Newman past vooral percussie toe om de film te ondersteunen. Naast die percussie grijpt hij dan naar allerlei vreemdsoortige geluiden en elektronische effecten die daardoor gaan werken als een soort soundscape, die vooral de sfeer van de film probeert in te kleuren. Melodie is nauwelijk relevant. Regelmatig is er wel iets van melodie, maar die zit dan in een soort underscore verpakt en blijft daardoor nogal op de achtergrond hangen. Daarbij zijn die melodieën niet echt aansprekend, waarbij ook de toegevoegde muziek en de percussie meestal niet meehelpt om de muziek als prettig beluisterbaar te ervaren. Veel tracks kennen ook niet meer melodie dan wat magere melodieuze motieven, die soms ook regelmatig herhaald worden.

Newman hanteert voor z'n score een heel scala aan percussieachtige instrumenten, soms zelfs gewoon dingen waarop getrommeld wordt. Een van de meest voorkomende en opvallendste percussie-instrumenten is de marimba, die met z'n warme klank nog iets van emotie probeert over te brengen. Daarnaast speelt de piano (ook een soort percussie-instrument) een belangrijke rol. Maar de piano wordt dan vaak bijna solo bespeeld, op hooguit wat ijle en monotone underscore. Soms echter komt de meer melodieuze componist in Newman naar boven, maar dat is voor deze score helaas slechts mondjesmaat.

Het succes van de film en de Oscarnominatie heeft Newman er allicht toe gebracht om van de minimalistische en expirimentele stijl die hij in deze film geëtaleerd heeft een soort handelsmerk te maken. Vooral de eerste jaren na American Beauty heeft Newman deze stijl in bijna al z'n scores doorgevoerd en is vrijwel niets meer terug te vinden van zijn eerdere meeslepende orkestrale muziek, zoals uit Meet Joe Black van het jaar ervoor.

Kortom, Thoman Newman heeft voor American Beauty een nogal expirimentele score gecomponeerd, met een hoog gehalte aan lichte percussie, die er een wat funky sfeertje aan geeft. Maar het gebrek aan melodie en vooral een melodieus thema breekt de score op. Alleen de kleur van de muziek zorgt voor een soort van eenheid. Maar het is een eenheid die vooral saai is, hoewel de muziek op zichzelf best te beluisteren is, maar dan meer als muzikaal behang dan als muziek om actief en aangenaam naar te luisteren. Het soundscapegehalte van de score is hoog en dat is eigenlijk nooit positief voor een prettige luisterervaring. Daarvoor moet je dan eigenlijk de film gezien en positief gewaardeerd hebben, zodat je de beelden daarmee terug kunt halen. De waardering als luisterscore is dan ook niet hoger dan 46 uit 100 punten.