Le Dernier Loup
Bande Originale du Film

Jean-Jacques Annaud is een Frans filmmaker die veel produceert en vooral probeert, maar met weinig topfilms over de balk komt. Naast wat kleinere Franstalige producties en op Enemy At The Gates en misschien Seven Years in Tibet na halen ze nooit records aan omzetten binnen en zijn letterlijk geen blockbusters. Dat is best jammer, want zijn films zien er altijd gelikt uit: goed camerawerk, strakke scripts, goede casts. Het heeft niet mogen baten. Wellicht dat Wolf Totem (Le Dernier Loup) een stap in de juiste richting is. Na een aantal films te hebben samengewerkt, keert componist James Horner weer terug. En dat is maar goed ook, want op The Amazing Spider-Man na heeft bij maar bar weinig uitgebracht.

James Roy Horner heeft, net als vele componisten, zijn trukendoos altijd paraat. Alleen weet hij bij zijn recentere scores niet hoe te doseren. Dit werkt vaak op de zenuwen. Het alom geroemde en vaak genoemde drietonig motief van Rachmaninov verwerkt hij vrijwel in al zijn scores. Dat maakt niet uit, zolang je er een eigen draai aan zou geven. Ook Wolf Totem heeft een groot aantal grote problemen, waardoor we soms goede gedeelten uit tracks moeten tillen. Omdat Horner alweer een tijdje uit de lucht is geweest en de laatste tijd weinig aangeboden krijgt, gunnen we hem niet meer dan een miljoen kansen. Helaas moet gesteld worden dat Wolf Totem niet zijn sterkste werk is; veel is van hetzelfde laken een pak en dikwijls irriteert het mateloos. De irritatie start al direct bij de eerste seconden van het album. ‘Leaving for the Country’ trapt namelijk af met het grootste muzikale cliché wat Horner ooit uitvond: een schreeuwende casu quo “zingende” soliste. Op welke score van Horner in de afgelopen twintig jaar is dat niet te vinden? Maar gelukkig herstelt hij zich met toch wel een erg mooi thema en een groots real-life orkest. De synthesizers zijn vooralsnog ver weg. Opvallend is dat ook de Chinese muziek ver weg is, terwijl vrijwel de gehele film in Chinese en Mongoolse sferen afspeelt. Op hier en daar een korte Chinese verwijzing, met name gespeeld door violen, is het verder een zeer Amerikaanse score. Ook strand je als luisteraar vrijwel direct in een enorme massa underscore. Nietszeggende underscore, zonder spanning, thematiek of ook maar iets wat muzikaal gezien noemenswaardig kan zijn. Pas in de track ‘Wolves Attack the Horses’ komt Horner iets van zijn stoel in een door hoorns en koper gedragen actierijke track. Alleen mist een ziel en lijkt het orkest maar wat in het wilde weg te spelen. De keuze om de kinderlijke piano pingeltjes naar voren te mixen, is geen goede. En zo is bijna 5 minuten luisteren naar dit nummer al een hele opgave. Jammer, want Horner kan zoveel beter. Met een snufje ‘War’ van Avatar had hij wellicht wat meer voor elkaar gekregen.

‘Littlle Wolf’ is daarentegen wel een erg fijne en goede track. Na het, jawel, Rachmaninov motief (slechts twee maal te horen in deze track) en de standaard strijkers trakteert Horner op een stuk filmmuziek zoals hij de gehele cd had moeten vullen. De vette knipoog richting Camille Saint Saëns en zijn meesterwerk Le Carnaval des Animaux (vanaf 2:05) ligt er wel iets te dik boven op, maar hij komt er voor een keer mee weg. Want jawel, Horner is in staat om stukken te schrijven waarbij hij schatplichtig blijft aan zijn vele voorgangers, maar wel zijn eigen stijl weet te mixen. Helaas is de pret van korte duur, want tot aan ‘Hunting the Wolves’ weet de muziek absoluut niet te overtuigen. Het zo nu en dan aanzwellen van het orkest is niet genoeg om grotere hoogten te bereiken. En zoals eerder gezegd, de overkill aan underscore doet je als luisteraar de das om. In ‘Hunting the Wolves’ speelt het koper wel de sterren van de hemel en weet zelfs de percussie te boeien. Maar pas wanneer de violen eens flink gas geven, wanneer Horner zich even verliest in zijn creativiteit en vergeet om aan anderen te denken en alleen aan zichzelf….dan pas komt de muziek van de grond en blijf je ademloos luisteren. Dat is het geval vanaf 1:47 namelijk, maar mondt al snel weer uit in oersaaie standaard underscore. Twee handen vol modulaties achter elkaar, zorgen ook niet voor een bevredigend gevoel. En als je dacht alles te hebben gehad, is daar de soliste in de track ‘Death of A’ba’ die afschuwelijk en tenenkrommend “zingt”. Hoe kan je zoiets in filmmuziek stoppen? Dat is de enige vraag die rijst tijdens het beluisteren. De hogere noten zitten tegen het valse aan. Is dit een kwestie van verschil in muzikale culturen of had iemand wortels in zijn oren? Dit soort gezangen worden vaak gebruikt door componisten als Hans Zimmer. Maar hij laat het inzingen door wereldwonder Lisa Gerrard. Dan klinkt het fenomenaal. In de laatste ellenlange track ‘Return to the Wild’ hebben we weer te maken met het bekende probleem van teveel herhaling en underscore. Maar gelukkig bevat deze bijna tien minuten durende track ook prima gedeelten. Want wanneer de strijkers het toneel pakken, op de voorgrond treden en wanneer thematisch gezien Horner zijn beste kant laat zien klinkt het bij elkaar zeker niet onverdienstelijk. En gelukkig gebeurt dat in 80% van dit prachtige nummer.

Helaas is het kleine aantal goede gedeeltes op een hand te tellen en trekken deze de Titanic niet vlot. Het teveel aan begeleidende en beeldgerelateerde underscore, de clichématige motiefjes en een praktisch vals zingende soliste maken Wolf Totem geen score die je verplicht in je collectie zou moeten hebben. En daarmee vaart ook dit project tegen een ijsberg en zinkt langzaam in de diepe duisternis der vergetelheid. Dat is erg jammer en eeuwig zonde, want James Horner heeft veel meer in zijn mars. Ook het gemis van Chinese invloeden kost punten. Alles in beeld is Chinees en Mongools (incluis bijna de gehele cast), maar vrijwel nergens is dat terug te horen. Horner had een voorbeeld kunnen nemen aan bijvoorbeeld de fenomenale Chinees/Amerikaanse productie The Flowers of War. Kroongetuigen Jumanji en Braveheart bijvoorbeeld zijn het levendige bewijs van scores die wel voor altijd in ons geheugen gegrift staan. Het is dan ook met smart wachten op scores van mijnheer Horner waarbij we wel van de stoel vallen van verbazing. Maar vooralsnog ligt dat moment nog niet in de nabije toekomst. Al zou Southpaw (verschijnt aankomende zomer) de ideale mogelijkheid zijn om zijn blazoen op te poetsen. Want wat zijn we toch toe aan een meesterwerkje van hem!