Katara: A hundred years ago all was right with our world. Prosperity and peace filled our days. The four Nations: Water, Earth, Fire, and Air Nomads lived amongst each other in harmony. Great respect was afforded to all those who could bend their natural element. The Avatar was the only person born amongst all the nations who could master all four elements. He was the only one who could communicate with the Spirit World. With the Spirits' guidance the Avatar kept balance in the world. A hundred years ago, he just disappeared.
In de wereld van de filmmuziek zijn er heel veel samenwerkingen tussen regisseurs en componisten. Een paar voorbeelden zijn: John Williams met Steven Spielberg, Hans Zimmer met Christopher Nolan en natuurlijk James Newton Howard met M. Night Shyamalan. Deze laatste regisseur heeft een vreemd parcours achter de rug. Fel geliefd in zijn hoogdagen, uitgescholden in zijn val, en afgemaakt toen hij het dieptepunt had bereikt. En toch kijken liefhebbers der filmmuziek altijd uit naar films van die man. Want elke film is voorzien met een score van niemand anders dan James Newton Howard. Aangezien het oktober is, de ‘griezelmaand’ en Shyamalan de ‘meester van suspense’ is; zal ik deze maand iedere score voor een Shyamalan film bespreken. Vanaf de film waar een klein jongentje geesten spot tot de film waar de zoon van Will Smith tracht te overleven op aarde. In een maand dat ik graag SHYAMALAN MAAND noem.
THE LAST AIRBENDER
The Last Airbender, de zevende en tevens voorlaatste deel van de Shyamalan maand, was een vreselijke film. Waar de Indische regisseur bij zijn vorige drie films al fameus bergaf ging, heeft hij hier zijn dieptepunt bereikt. Uw nederige recensent heeft nooit de originele serie gezien, dus ik weet niet hoeveel er is overgenomen van de serie. Vies van fantasy verhalen ben ik niet, zeker indien u weet dat The Lord Of The Rings op alle gebieden mijn favoriet blijft, maar het verhaal van The Last Airbender is gewoonweg te belachelijk voor woorden. Daarbij ook nog eens de slechte uitgewerkte dialogen en de vreselijke acteerprestaties maakt van deze film een lachertje. Het enige wat echt goed is aan de film, zijn de speciale effecten en de muziek van James Newton Howard.
Want hoe slechter de films van M. Night Shyamalan worden, hoe beter de muziek van James Newton Howard wordt. The Village was een meesterwerk, Lady In The Water was meer dan een meesterwerk. Enkel The Happening was een stap achteruit. Maar deze stap achteruit wordt meer dan goedgemaakt met deze score, dat meteen een kilometer vooruit is in zake instrumentatie, thematiek en natuurlijk de intelligente opbouw van maestro James Newton Howard. Jup, The Last Airbender is één der beste scores van de man. And I will tell you why. Wat ik wel wil vermelden dat de recensie er iets anders gaat uitzien dan gewoonlijk. Eerste en vooral ga ik de instrumentatie bespreken en daarna de thema’s.
Vuur, aarde, wind en water. Dat zijn de vier elementen dat de fundatie van deze planeet is. Alles is opgebouwd uit die vier elementen. In The Last Airbender spelen deze vier elementen uiteraard een grote rol. Zo’n grote rol dat Howard zijn instrumentatie eraan heeft aangepast. Voor elk element heeft Howard een ander deel van het orkest gebruikt. De strijkers staan paraat voor water, de houtblazers voor wind, de percussie voor aarde en de blazers voor vuur. Dat is de genialiteit van de componist. De gelaagdheid in de orkestratie zorgt ervoor dat je zodanig in de score duikt, je omwentelt met de muziek en dan wil je blijven zitten in die omwenteling der muziek en geraak je verslaafd aan de score. Een klasvolle keuze van de maestro.
Nu over naar de thema’s. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik er mijn werk heb gehad om de thema’s te vinden. Howard heeft niet de intentie gehad om een gemakkelijk herkenbaar thema te schrijven waar je na de eerste twee noten weet: dit is The Last Airbender die opstaat. Met andere woorden: wie deze score koopt en verwacht dat het een lekker luisterbare score is waar de thema’s overduidelijk zijn, zal na een eerste luisterbeurt wel degelijk in zijn haren krabben van ofwel frustratie ofwel onwetendheid.
Maar wie de score aandachtig beluisterd, zal merken dat er wel degelijk drie thema’s in de score verstopt zijn.
Laten we beginnen met het thema waarvan uw nederige recensent denkt dat het, het hoofdthema is. In de film is het thema voor het eerst te horen in de Prologue. Zo ook bij mij, want ik heb een paar nummers verplaatst. Hier wordt het gespeeld door de strijkers en het is een zeer lyrisch thema geworden. Het zijn drie opgaande noten die steeds herhaald worden. Het zet de sfeer voor de film, want het klinkt hier zeer mysterieus. Maar Howard zou Howard niet zijn als hij zijn thema’s niet opbouwt, en dat doet hij hier ook met zijn hoofdthema. Laten we eens kijken naar Earthbenders. De strijkers beginnen het eerste te spelen waarna de blazers erbij komen en rond 2:00 krijg je het thema te horen in de vorm van percussie slagen. Het thema’ dat mysterieus was, begint nu wel heel dreigend te klinken. Bijna angstaanjagend zelfs. Klasse gewoon.
In Flow With Water krijg je het thema voor het eerst in zijn volle glorie te horen. Maar hierover later meer.
Een tweede thema is dat van de Airbender zelf. Dit is zeer nauw verwant met het hoofdthema en het gebeurde dat ik de twee thema’s met elkaar verwisselde. Dit thema komt iets minder prominent aan bod in de score. Maar Howard bouwt het stuk zodanig terug op dat het de eerste keer dat je het hoort, zeer miniem klinkt, maar zodra duidelijk wordt wat voor lot de Airbender heeft, wordt de muziek alsmaar luider en luider gespeeld en duikt het meer en meer op in de score.
In Hall Of Avatars speelt Howard zelfs met het thema. Je krijgt het eerst zeer vaag te horen. Slechts op de achtergrond, maar als de track zich voortzet krijg je het in zijn volledige totaliteit te horen.
Een derde thema is een donker en meer militair thema. In de suite krijgen we dat voor het eerste horen. Over de suite gesproken. Het vreemde van de Airbender Suite is dat de twee thema’s er niet in voorkomen. Hier wordt slechts de sfeer van de score gezet, en dat is geweldig, want je geraakt meteen in de ban van de muziek. Maar soit, rond een minuutje of zeven krijgen we dat thema te horen. Wat voor nut het heeft in de film, weet uw nederige recensent niet. Maar het doet mij alleszins altijd denken aan de Mars die John Williams heeft geschreven voor de Indiana Jones films. Het is niet zo prominent aanwezig op de score zoals de resterende thema’s maar het is wel eens leuk meegenomen. Let vooral in de suite als het koor erbij komt, het thema krijgt meteen een heel andere dimensie.
Buiten deze thema’s heeft de score zoveel meer te bieden. De actie is terug geweldig, zoals we dat gewend zijn van de componist. Maar het beste van de score zijn drie woorden. Drie simpele kleine woorden. FLOW LIKE WATER. Deze track is voor de Last Airbender wat The Great Eatlon is voor Lady In The Water. Een Meesterwerk met hoofdletter M. De twee grote thema’s vermengen zich op een bedje van prachtige strijkers, en hier komen de orkestraties pas echt tot zijn recht. Het is een adembenemende zes minuten. Zes minuten die je even van de wereld haalt, je laat wegdromen, je laat meeslepen in je eigen fantasie. Op een manier dat ik niet veel heb meegemaakt. Enkel Howard Shore heeft dat al kunnen doen. Enkel en alleen al voor Flow Like Water zou je deze score in huis moeten halen. Het zijn zes minuten die je alsmaar opnieuw en opnieuw zou willen meemaken.
Okidoki, zijn er slechte zaken aan deze score. Aan de muziek zelf is niets aan te merken, de uitgave des te meer. Ten eerste is er geen narratieve constructie aanwezig. De tracks staan mooi door elkaar. De proloog staat heel mooi in het midden en dat is een slechte zaak, want daar worden de thema’s geïntroduceerd. Dus eigenlijk heb je al de eerste helft al beluisterd, zonder de oorsprong te weten. Als je bloemen wilt, ga je toch ook niet eerst de bloem plukken om daarna te zaaien. Howard heeft zijn zaadjes in de Prologue geplaats en ze dan laten uitgroeien tot volwaardige thema’s. Maar met deze opbouw van de score is het effect volledig weg.
Ook het ontbreken van het koor is een tegenvaller. Iedereen weet dat Howard een liefhebber is van veel koor en dat is ook in de film zo. Maar wegens de productiekosten te laten verlagen is het koor niet op de cd opgenomen. Het moet zijn dat de grote Hollywoodstudio’s niet genoeg geld verdienen…
Sommige fans van de serie zijn ook niet te spreken over deze score. De reden daarvoor is dat James Newton Howard niets van de muziek van de serie heeft overgebracht. Maar dat kan ik niet beamen, want zoals gezegd. Niets heb ik van de originele animatieserie gezien.
Conclusie
The Last Airbender is het derde hoogtepunt van deze Shyamalan maand. James Newton Howard bewijst voor de biljoenste keer nog maar eens dat hij wel degelijk één der beste componisten is over de gehele wereld. Hij trakteert ons op een intelligente score die vernuftig in elkaar zit en waarbij elke seconde gewoonweg genieten is! Al slaat de uitgave soms de wensen over, aan de muziek is niets aan te merken. Een mooie 9 staat op zijn plaats bij deze score. Aangezien uw nederige recensent Lady In The Water net dat tikkeltje beter vindt.