Steamboy

De film Steamboy is een Japanse animatiefilm die geregisseerd is door Katsuhiro Otomo, die vooral bekend is als schrijver en tekenaar van Japanse manga-strips. Maar met zijn film Akira had hij succes als regisseur. Steamboy is zijn tweede volwaardige animatiefilm en een van de duurste Japanse animatieproducties. De film valt in het genre van de zogenaamde 'steampunk', waarbij het verhaal zich afspeelt in het stoomtijdperk, wat verlevendigd wordt met moderne SF-achtige invloeden. Het succes viel echter tegen, waardoor de film niet uit de kosten kwam, ondanks lovende recensies van critici.
Het verhaal begint in 1863 in Europa, waar de gouden tijd van het stoomtijdperk is aangebroken. De wetenschapper Lloyd Steam heeft samen met zijn oudere zoon Edward een heel zuivere soort water ontdekt in IJsland en zij denken dat dit water toegepast kan worden in stoommachines, die daarmee oneindige krachtbronnen kunnen worden. Maar bij een test gaat er van alles mis, waarbij Edward om het leven komt, maar er wel een soort magische steen ontstaat. Zij zoon Ray werkt in een textielfabriek en krijgt een pakketje van zijn opa Lloyd en daar zit die steen in. Hij krijgt van zijn opa de opdracht om de steen naar stoomingenieur Stephenson te brengen. Maar een criminele organisatie heeft hier lucht van gekregen en wil de steen in bezit krijgen...

De muziek bij deze film is niet van een Japanse componist, maar van de Amerikaan Steve Jablonsky, die er een redelijk melodieuze, maar vooral dreigende score voor componeerde. Jablonsky werkt al jaren voor Zimmer's Remote Control studio, waar ook zijn carrière ooit begon. Hij geldt als een prototype Remote Control componist, vooral vanwege de tamelijk melodieuze arrangementen in vaak een wat meer bombastische stijl. Sommigen halen hier de neus voor op of noemen het commerciële rommel, maar ach, dat zijn ook slechts meningen van gewone mensen. Uiteindelijk is het een kwestie van smaak, waarbij de smaak van de een niet meer of minder is dan de smaak van een ander.
Omdat Jablonsky melodieuze muziek maakt in een majeure toonsoort, vallen zijn composities bij mij vaak heel erg in de smaak. Bij deze score is dat wat minder, omdat Jablonsky vrij veel muziek in een nogal dreigende en spannende kleuring heeft gezet, uiteraard ingegeven door het verhaal van de film. Een deel heeft daarbij de stijl van actiemuziek, die de dreiging en spanning een bepaalde mate van bombasme meegeven. Maar dat bombastische karakter maakt het dan nog niet gelijk aantrekkelijk om naar te luisteren.

Het album opent met de track 'Manchester 1866', die al gelijk de toon zet voor de rest van de score, met een flinke dosis dreiging en spanning. De muziek klinkt overigens prettig orkestraal, maar de dreigende kleuring van de eerste helft van de track maakt het duidelijk een stuk minder genietbaar, omdat de melodieën er nogal onder te lijden hebben. Het tweede deel van de track komt een stuk luchtiger over en de themamelodie komt hier al een stuk beter voor het voetlicht. Dit is best een fraaie melodie, maar blijft hier nog wat beperkt en verscholen tussen soms zelf wat komisch klinkende muziek.
De dreiging en spanning van de openingstrack komt versterkt terug in de tweede track, zoals de titel ook al suggereert. In een combinatie van violen en tuba's voert Jablonsky de dreiging op, waarbij later ook trompetten en percussie worden toegevoegd, voor een vollere klank. Maar echt aanspreken doet het niet.
Waar 'The Chase' behoorlijk bombastisch overkomt, daar is 'Unexpected Meeting' eerder het tegendeel. Wel is de dreiging voluit aanwezig, maar de muziek is wat aan de minimalistische kant.
De spanning komt voluit terug in de actietrack 'Raid by the Airship', wat dan weer een echte adrenalineboost is. Maar melodie is nauwelijks aanwezig, eerder is het een aaneenschakeling van snel gespeelde ostinato's. En ook 'Ray's Dilemma' is zo'n wat vol klinkende snelle actietrack met een flinke lading dreiging en spanning, evenals 'Launch!'.

Behalve dreiging en spanning heeft Jablonsky ook de luchtige kant van de film in muziek verpakt, want met 'Scarlet' krijgen we een heel ander type muziek te horen. Dit is een van de weinige tracks die een prettig luchtige, zomerse en romantische kleuring heeft.
'London World Exposition' begint prettig, met opgewekte muziek, maar al snel begint er een lichte dreiging zich van de muziek meester te maken. Wel blijft het melodieus en daardoor aantrekkelijk klinken.
Daarna komt op een aangename manier het prettige hoofdthema opnieuw terug in 'The Atelier of Ray', die, net als 'Scarlet' een balzaal-achtige kleuring heeft in een luchtige, opgewekte sfeer. En dat dansbare gehalte van de muziek zet zich door in de track 'Crystal Palace Waltz', die ook echt de stijl van een wals heeft, met een erg prettige melodie en arrangement.
Het melodieuze bombasme komt daarna eigenlijk pas aan het einde van het album weer terug, eerst in de eerste helft van de track 'Two Delusions' en de tweede helft van 'Collapse and Rescue', waarin het fraaie thema weer terugkomt. Dat thema krijgt nog een erg fraaie uitvoering in de laatste track, die hier speciaal aan gewijd is. Daarmee sluit het album af in een optimistische en zelfs bijna heldhaftige kleuring van dit fraaie thema.

Kortom, met zijn muziek voor de Japanse animatiefilm Steamboy heeft Steve Jablonsky een prettig vol orkestraal klinkende score gecomponeerd, met de nodige aanvullende elektronische klanken. Voor de film heeft hij een fraai hoofdthema gemaakt, die ook het album erg aangenaam afsluit. Maar het overgrote deel van de score bestaat toch uit dreiging, spanning en actie, waarbij melodieën nauwelijks een echte rol spelen. Dat zorgt ervoor dat de score als luistermuziek, los van de film, wat minder in de smaak valt. Toch zijn er zeker nog een handvol heel prettige tracks op het album aanwezig, maar het is te beperkt om een hoge waardering te krijgen. Die blijft dan ook hangen op 68 uit 100 punten.