Doubt

Regisseur John Patrick Shanley transformeerde in zijn nieuwste film “Doubt” zijn eigen toneelstuk tot een langspeelfilm. Hij kon hiervoor rekenen op grote namen uit de filmwereld; Meryl Streep en Philip Seymour Hoffman blinken dan ook als sterrencast op de billboards. “Doubt” focust op het leven in een strenge, Katholieke school in de Bronx, New York City, waar een priester een iets te innige relatie aangaat met één van zijn leerlingen naar de smaak van de leidinggevende novice. Een interne strijd tussen de twee geestelijken barst dan ook onverbiddelijk los met een dramatische ontknoping tot gevolg. Om de personages van een muzikale stem te voorzien, koos regisseur Shanley voor Howard Shore. De componist treedt op bewandelde paden en koos voor een rustige en aangename score waarin hij een modern orkest combineert met een 17-koppig kamerorkest met dulcimer, blokfluit, harmonium en mandoline. Deze opmerkelijke keuze staaft Shore door te verwijzen naar de tijdsgeest van de film. 1964 was volgens hem “a more innocent time, although change was in the air. I wanted to capture the feeling of change taking place in the Church…” (… een eerder onschuldige tijdsgeest, maar verandering was voelbaar. Ik wilde het gevoel van verandering in de (Katholieke) Kerk tastbaar maken…) Pas in de allerlaatste track zullen kamerorkest en hedendaags orkest pas helemaal samen klinken.

Sinds zijn Magnus opus The Lord of the Rings, schreef Shore enkele opmerkelijke scores samen. In 2008 verraste hij nog menig filmmuziekliefhebber met de innemende muziek voor “Eastern Promises” van regisseur David Cronenberg, waarin hij de viool op meesterlijke wijze uitspeelde tegenover het orkest. Iets minder interessant was de muziek voor de kinderfilm “The Last Mimzy” waar Shore de magie niet echt kon vatten in zijn composities. Het is dan ook vreemd wanneer tijdens het beluisteren van het donkere “Doubt” kleine motiefjes uit deze laatstgenoemde film worden gerecycleerd en gebruikt. Shore doet zelf weinig moeite om het hoofdthema aan te passen en kopieert bij momenten het vier-notige motief. Het moet echter gezegd dat deze recapitulatie niet echt storend is, en dat Shore het thema beter weet te incorporeren in het geheel. Naast dit thema, creëerde Shore nog een nieuw thema dat duidelijk terug te vinden is doorheen de soundtrack in tracks als “Porch”, “The Crow” en “Donald” waarin het uitmuntende kamerorkest haar opwachting maakt.

Shore componeerde niet alleen maar de muziek, hij stond ook in voor de leiding over het orkest en de arrangementen en orkestraties. In “Doubt” laat Shore zien dat hij alle disciplines duidelijk beheerst. De arrangementen zijn verbazend inventief en bloedmooi. De gelaagdheid van een nummer als “Be Alert” is absolute topklasse; de zwellende strijkers, de kalme hobo, de schitterende piano (gespeeld door Randy Kerber) en het begeleidende orkest worden op een evocerende manier in elkaar verweven. Shore grijpt ook terug naar een 4-koppig vocaal ensemble en gebruikt het spaarzaam. (Track 3: “Daybreak” en meer prominent in track 10: “Sister James”) Een pluim voor Simon Rhodes (de vaste mixer van onder andere James Horner) die een knappe en uitgebalanceerde wet mix maakte van de opnames. Shore springt ook gezwind van gevoel naar gevoel; of het nu gaat om de gezelligheid van de oude schoolgebouwen, de ijzingwekkendheid van de zusters of de spannende interludes wanneer de twisten hoogtij vieren. Shore’s thema’s zijn inwisselbaar, eenvoudig te manipuleren naar het gewenste gevoel met een stijlvol arrangement of verandering van instrumentatie. Shore laat op deze soundtrack duidelijk zien dat hij de kneepjes van het vak beheerst.

De soundtrack van “Doubt” is niet enkel een mooie stijloefening, maar is ook erg aangenaam om naar de luisteren. De muziek klinkt soms dreigend en soms uiterst charmant, maar wordt nooit bombastisch. En dat is het belangrijkste criteria dat je in het achterhoofd moet houden als je deze soundtrack wil aanschaffen. Wat zoek ik in filmmuziek? Als je een overdosis testosteron wilt, blijf je best weg van deze score. Howard Shore’s muziek is verfijnd en delicaat. De helft van de muziek werd door de regisseur uit de film gejast, maar werd voor het album samengebracht en hersteld in de juiste volgorde. Shore weet opnieuw te boeien en dit maal op een andere manier dan dat hij deed in ‘Eastern Promises’. “Doubt” is een hoogstandje van filmmuziek; knap georkestreerd, doeltreffend en mooi om naar te luisteren. Voor iedereen die van rustige scores houdt, zonder de zeemzoeterigheid van een Portman of een Fenton, is “Doubt” een soundtrack die je zal verslinden. “Stylish, sophisticated and superbly written…”