Oorlogswinter

Het was groot nieuws binnen de Hollandse cinema, toen bekend werd dat ‘Wereldberoemde componist’ Pino Donaggio de muziek voor Oorlogswinter zou gaan componeren. Wereldberoemd is de Italiaanse echter niet meer,want de laatste keer dat er een écht grootschalige productie op zijn naam stond is alweer lang geleden. Regisseur Martin Koolhoven mocht hier niks van weten en is apetrots dat hij de componist wie hij al van begin af aan op de voet volgt aan kon stellen bij zijn crew.

'Oorlogswinter', uiteraard naar het boek van Jan Terlouw, vertelt het verhaal over een 14-jarige jongen die in de oorlog verlangt naar avontuur, terwijl zijn vader bezig is om escalaties in het dorp te voorkomen. Regisseur Koolhoven komt met een nieuw plot, maar houdt het boek in zijn waarde en zet, in tegenstelling tot de verfilmingen van Carry Slee boeken, eens een volwassen film neer met goede cinematografie, wie eigenlijk gedragen wordt door de muziek die een tikkeltje harder staat dan gewoonlijk.

'Oorlogswinter' is al de zoveelste film met onderwerpen als Oorlog en verzet, maar heeft met een nieuwe aanpak van dit onderwerp, vanuit het oog van een 14-jarige, toch een eigen karakter. Ook voor de filmcomponist moet het een moeilijke opgave zijn om dit onderwerp op een originele manier te vertalen in muziek. Met Schindler’s List of Saving private Ryan heb je niet zomaar de eerste de veste soundtracks die je probeert te evenaren. Dit lukt Pino Donaggio dan ook vast en zeker niet, maar hij weet een soundtrack neer te zetten die, net als de film, een geheel eigen karakter heeft.

Pino Donaggio gebruikt een standaard instrumentatie uit het boekje en de soundtrack komt voor de verwende filmmuziekfan af en toe schaars over. Met dit gereedschap weet Donaggio minstens een dozijn aan goede motieven te zorgen die vaak net niet uitgroeien tot een geheel thema. Hierdoor heeft de soundtrack een kille sfeer die de film prima omschrijft en ook voor luisterplezier zorgt. Tevens zorgt dit er voor dat de muziek nergens té gedramatiseerd over komt.

In tracks als ‘De Executie’ of ‘De Ontdekking’ lijkt de componist zich het meest uit te leven. Wanneer een plotwending plaatsvindt groeit de muziek enorm en bereikt deze met strijkers, een koor en koper een prachtige climax die zowel in de film als op het album het prima doet. Toch is de muziek waarin enkel het vocale werk en de piano spelen,zoals in de eerste en de laatste track, het aantrekkelijkste.

Ook actiemuziek is in ‘Oorlogswinter’ van de partij. Hierin blijkt Donaggio iets minder origineel. Weinig instrumenten blinken uit de actiemuziek is verre van coherent. Donaggio komt dan met drums die de militaire drang van Michiel weergeven, maar eerlijk gezegd is dit muzikale speeltje enorm afgezaagd. Ook in de film doet de actiemuziek zijn werk niet altijd even goed. De spanning in Oorlogswinter moet vaak komen door het scenario of het geweldige camerawerk, terwijl de zenuwslopende werking van muziek uitblijft.

'Oorlogswinter' moet het hebben van de dramatische muziek,zoals we die kennen van een gemiddelde Italiaanse componist. Met een instrumentatie ‘uit het boekje’, weet Donaggio een interessante score te schrijven die zowel zijn werk in de film als op het album prima doet. Door een kille sfeer wordt de muziek, ondanks dat deze in de film vaak aangezet wordt, nooit té dramatisch en het emotionele aspect van de muziek is dan ook het beste. Helaas wordt de nek omgedraaid door de matige actiemuziek waarin originaliteit en luistergenot achterwegen blijft en hierdoor ook de spanning. Al met al is Oorlogswinter toch een zeer verrassende soundtrack van een grootmeester van wie ik graag weer eens een grote, internationale productie hoor in de komende jaren.