M. Night Shyhamalan is een excentrieke regisseur die met films zoals the Sixht Sense, Unbreakable, Signs en vorig jaar nog The Happening al lang niet meer is weg te denken uit het beeld van de hedendaagse filmwereld. En een nieuwe film van deze man is niet alleen goed nieuws voor filmliefhebbers, maar ook voor ons filmmuziekliefhebbers. Want een nieuwe Shyhamalan betekent automatsch ook een nieuwe James Newton Howard. En dat is altijd wel iets om naar uit te kijken. The Lady in the Water (2006) heeft net als bijna alle scores van Howard een eigen sfeer meegekregen, en werkt bovendien op veel meer niveaus dan je van te voren zou denken. Het is tevens de beste score die uit de samenwerking van de regisseur en de muzikant is gekomen. Tot nu toe dan.
De score opent met Proloque mysterieus, met zacht en subtiel koor, en hier en daar een gepaste piano, en heel langzaam wordt het hoofdthema ten gehore gebracht. De piano wordt later op de voorgrond gezet, en rond 2:30 komt de reden waarom je deze score alleen al moet kopen. Het koor halt uit, niet agressief maar massaal op een subtiele wijze, en brengt het hoofdthema ten gehoor, bijgestaan door de strijkers. The Party begint wat tam, maar iets later komen de zenuwslopende strijker tevoorschijn, en brengen een stuk muziek te horen wat sterk lijkt op de intro van Signs. In Charades wordt onze aandacht weer getrokken. Strijkers, enkele blazers en zacht slagspel maken een mysterieuze indruk, maar al snel wordt het geheel ook wat opgefokter. De klarinet brengt wat meer dramatische rust in het spel, en soms horen we flarden van het hoofdthema. In Ripples in the pool blijft Howard veelal dezelfde werkmethode toepassen voor Lady in the Water. Het is allemaal relatief rustig, met mooie pianoarrangementen en sterk spel van de blazers.
De mystiek neemt nu weer toe in The Blue World. Na hdit kenmerkende stuk komt er dan eindelijk wat actie in Lady in the Water, wat de score tot nu toe toch echt een beetje behoefte daaraan had. Howard stevent erg subtiel en gelaagd op grootsheid af, maar de houtblazers en strijkerspartijen van het wat kalmere begin van de track blijven altijd aanwezig. De strijkers en koperblazers gaan echter iets verder door in de wat agressievere sfeer. Zelfs de tokkelinstrumenten klinken nu dreigend. Giving the Kii is zonder twijfel het meest subtiele werk van de score. Een van de twee hoofdthema's word langzaam opgevoerd, en de piano is nooit ver weg. Net als de vorig track komt de spanning er later weer bij. Het is iets minder groots dan in The Blue world, maar is daarom nog niet minder. Strijkers en een goed ingezette synthesizer werken minstens zo effectief als een enorm scala aan blazers. Walkie talkie is minder. Het heeft gewoonweg niet de pracht en praal, en is qua stijl ook een spelbreker, en had beter gepast op The Sixht Sense of Signs. Cereal Boxes maakt dit echter meteen goed. De vergelijking met Chevaliers de Sangreal, de kroontrack van Hans Zimmer's The Da Vinci Code, is inderdaad snel gemaakt, maar toch zijn de twee erg verschillend. Ze kennen dezelfde opbouw, en ook de gelaagdheid waarmee het orkest zich ontpopt is haast identiek, maar er echter een groot verschil: het zijn twee compleet andere stijlen. Waar Chevalier de Sangreal steeds luider wordt, en dezelfde instrumentatie behoud, ligt er meer variatie in Cereal Boxes. Er komt een mooie klarinetsolo in voor, een instrument dat Howard op meerdere scores erg effectief weet in te zetten, maar ook mengt Cereal Boxes verschillende stukken erdoorheen, waar Hans Zimmer's praaltje variaties en herhalingen van een bepaald thema varieert en herhaalt. Officer Jimbo is dan weer intrigerend. Een redelijk saaie track is het wel, en één luisterbeurt is dan ook wel weer voldoende.
Vanaf The Healing horen we waar James Newton Howard tot toe in staat is. The Healing is emotioneel, subtiel,sterk en is tijdens de film de reden waarom ik met een brok in mijn keel naar het beeld staarde. En prachtig gecomponeerd pianostuk dat je naar je strot vliegt. Nu moet ik zeggen dat de piano in Howard's scores sowieso altijd sterk zijn, en ook deze keer stelt de man niet teleur. Later komt het hoofdthema prachtig en groots naar voren, met nog altijd een piano door de strijkers heen spelend. The Great Eatlon is zowel in de film als op schijf de grande finale. Bombastische filmmuziek ten top komt op ons af. Zware percussie, onstuitbare drums, en altijd de blazers die de leiding nemen. Soms een chaotisch maar o zo effectieve strijkerspartij er tussendoor, tot het koor erbij komt. Het grootste, meeslepende en vooral perfect klinkende koor dat het hoofdthema in volle glorie naar onze trommelvliezen brengt. Formidabel. Ook in de trailer van The Golden Compass wordt het prachtig gebruikt. Als de track dan weer wat rustig eindigt met weer die prachtige piano weet je dat het alles waard was. Soms was de reis naar de finale traag, maar altijd mooi. En de finale zelf is perfect.
Nu moet je goed opletten dat je de score na de mooi klinkende End Credits eruit haalt, want enkele bands vonden het nodig om liedjes van grootheid Bob Dylan te coveren, en zo door te breken. Zodra de laatste klanken van de end Credits wegsterven, drukt u op een knop om uw cd-speler of iets dergelijks te laten zwijgen of schakel hem gewoonweg met directe ingang uit. Ik hoef u denk ik niet meer te vertellen dat dit de afschuwelijkste covers in misschien wel de gehele muziekgeschiedenis zijn.
The Lady in the water is van de Shyhamalan-Howard samenwerking de beste score. Gebalanceerder dan The Sixth Sense, magischer dan Signs, en subtieler dan zelfs The Village. De variaties die in deze samenwerking zijn ontstaan hadden niet groter kunnen zijn. Vergeleken Cereal Boxes is The hand of Fate 2 uit Signs haast underscore, tegenover de prachtige strijkersarrangementen van The Village staan gigantische, epische tracks als The Great Eatlon. Alleen maar lof voor Howards werk voor deze verbluffende score. Want verbluffend is Lady in the Water zeker. Een magische soundtrack voor een magische film. Opnieuw laat Howard zien/horen waarom hij een van grote hedendaagse componisten is.