| Zbigniew Preisner: a tribute to Kieslowski 12/03/2006 Intens Intens, zo is het Poolse filmmuziekconcert op zondag 12 maart 2006 in het Kursaal te Oostende te omschrijven. Intens door de geraffineerde pakkende composities van de verschillende Poolse componisten. Intens door de manier waarop deze composities ten gehore zijn gebracht door groot orkest, solo-instrumenten, groot koor en solo-zang. Intens door de cinematografische fragmenten uit de films op groot scherm. Intens door de entourage, mensen van allerlei komaf die voor hetzelfde komen, muzikanten die hun uiterste best doen, een gevleugelde dirigent en een lieftallige presentatrice. En intens door de herdenking van één van de meest markante Poolse regisseurs uit de geschiedenis: Krzysztof Kieslowski. Het programma Onder leiding van de “Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen” Dirk Brossé werd door het Vlaams Radio Orkest invulling gegeven aan de Poolse werken op het programma, welke uit twee delen bestond. In het eerste deel voor de pauze stond een compilatie van filmmuziek van verschillende Poolse componisten op het programma. Het tweede deel was in zijn geheel geweid aan de muziek van één van de meest vooraanstaande Poolse componisten: Zbigniew Preisner. Een punt wat me gelijk erg aansprak was de manier waarop je als publiek werd meegenomen doorheen het programma. Het orkest begon niet, zoals dat wel vaker bij klassieke concerten gebeurt, onverhoeds met spelen, maar je kreeg bij de delen van het concert een in- en uitleiding door de lieftallige hostess Fien Sabbe. Daarnaast werd je als publiek niet in het ongewisse gelaten over het stuk dat werd uitgevoerd, dit werd op het grote beeldscherm dat boven het orkest hing subtiel aangegeven. Op dit beeldscherm werden tevens prachtige fragmenten uit de (vaak oude) films getoond, die voor de verandering nu eens ter ondersteuning diende van de muziek. Na de aardige introductie van Fien over wat er ons die middag in het Kursaal van Oostende stond te wachten kon het genieten echt beginnen. Poolse Suite In het eerste deel van het concert werd “The Polish Film Music Suite” gespeeld, welke speciaal voor het filmfestival in Gent geschreven is door de Poolse pianist en arrangeur Krzysztof Herdzin. De suite is een compilatie van bekende en minder bekende stukken van evenzo bekende en minder bekende Poolse componisten. Over het algemeen zeer aangename, goedmoedige, lichtverteerbare, vaak vrolijke en romantische, muziek die met tijden erg goed inspeelde op je gevoelens en je deed meevoeren naar onvergankelijke begerenswaardige tijden. Een uitzondering daarop in het geheel was het erg betoverend uitgevoerde donkere ‘the hunt builds’ uit Bram Stokeler’s Dracula van Wojciech Kilar. Eenmaal in de duisternis van het stuk gehuld kwam na het slotakkoord als anticlimax de frisse vrolijke klanken voor de film Ziemia Obiecana (The Promised Land). Dit was een heerlijke bevestiging dat filmmuziek zoveel gezichten kent. Hoewel het met name de, mij bekende, stukken waren die in de suite opvielen en me raakten zoals de stukken voor de films The Pianist, Portrait Of A Lady, de reeds genoemde Dracula en met stip bovenaan Finding Neverland, klonken de onbekende stukken me toch ook erg goed in de oren. Één van die onbekende stukken die me in vervoering bracht en me bij is gebleven, is die voor de film Smuga Cienia (The Shadow Line) vanWojciech Kilar. Vraag me af of dergelijke scores nog zijn te bemachtigen. A Tribute to Kieslowski Het tweede deel van het concert was een eerbetoon aan de regisseur Krzysztof Kieslowski. Hij overleed op 13 maart 1996. Een dag na het concert was het dus 10 jaar geleden dat deze goede vriend en compagnon van de componist Zbigniew Preisner het leven liet. Kieslowski en Preisner hebben voor verschillende films met succes samengewerkt. De films zoals Trois Couleurs (Rouge, Blanc en Bleu) en La Double Vie de Véronique zal menig vervent film-/filmmuziekliefhebber wel wat zeggen. Voor het overlijden van Kieslowski schreef Preisner een requiem welke als eerste deel op het album Requiem For My Friend te vinden is. Voor het eerbetoon was een programma in elkaar gezet waarbij Preisner’s muziek centraal stond: stukken van het album Requiem For My Friend, Preisner’s muziek voor Kieslowski’s films en Preisner’s muziek voor andere films. Na de luchtige muziek in het eerste deel van het concert is het melancholie en drama dat in dit deel overheerste. Met de inbreng van het krachtig klinkende Vlaams Radio Koor, de heldere mooie stem van de sopraan Ilse Eerens en de waarachtig goede schrapende solopartij van de saxofonist Jan Vandemoortele is het een middag geworden om nooit te vergeten. Veel woorden hoef je er niet aan vuil te maken, het was grandioos. Beelden Toch ook een belangrijk aspect van het geheel en waar ik mijn complimenten voor wil uitspreken is de beeldprojectie op het scherm. De getoonde fragmenten uit de films versterkte in eerste instantie de emoties die in muziek verborgen zit en ten tweede waren het vaak mooie plaatjes. Daarnaast werd, komisch genoeg, getracht om een gedeelte uit de film waarin het muziekstuk door orkest werd voorgedragen synchroon te laten lopen met de voordracht door het Vlaams Radio Orkest. De fragmenten uit de films werden afgewisseld met directe beelden van de muzikanten in het orkest. Zo werd op de hoboïst ingezoomd bij een solopartij van zijn kant en had je beter zicht op het wel en wee van de percussionisten. Het enige nadeel is dat je de band met het orkest haast kwijtraakt. Soms moest ik me bewust van het scherm afwenden om me weer te doen beseffen dat het orkest ook daadwerkelijk onder dat scherm zat. Tot slot Bij het nagenieten van het zo intense concert, die mij nog meer enthousiast heeft gemaakt voor filmmuziek, blijft een vraag terugkomen: Waarom zijn er niet dergelijke initiatieven in Nederland? Iedereen moet dit toch kunnen en willen ervaren? Met zo’n programma krijg je alle zalen vol. Ik beveel het Dirk Brossé van harte aan om ook in Nederland voeten aan grond te krijgen. Ik vond het een groot succes en kijk uit naar de concerten die gaan komen! Joris Kessels |