| De 10 beste… filmmuziek thema’s Bron: Cinemart Oktober 2005 De 10 beste filmmuziek thema’s kiezen, is niet eenvoudig. Er is zoveel goede filmmuziek en elk jaar komen daar nog eens vijfhonderd nieuwe soundtracks of heruitgaven bij. Wat maakt filmmuziek nu goed? Verkoopcijfers zou een criterium kunnen zijn, hoewel soundtracks in Nederland sowieso niet erg populair zijn en daarnaast meestal beter verkopen omdat de film een succes was, dan om de muziek zelf. Om filmmuziek te beoordelen, kijken we daarom in de eerste plaats naar hoe de soundtrack werkt in de film. Muziek die niet meer doet dan een mooi melodietje of actieritme bij scènes plaatsen, daar heb jij als kijker weinig boodschap aan. Goede filmmuziek daarentegen vervult de rol van verborgen verteller, door de onzichtbare sfeer van een scène weer te geven. Beter dan welke acteur ook, kan muziek een onderhuidse spanning weergeven. Het wordt niet alleen als aanvulling, maar ook vaak als misleiding gebruikt, hetgeen vooral een dankbaar instrument is in thrillers en griezelfilms. In de tweede plaats moet goede filmmuziek als een rode draad door de film lopen. Dit betrekt je als kijker immers sterker bij het verhaal. Als je bij het naar buiten wandelen van de bioscoop zo’n thema nog eens naneuriet in je hoofd, dan is dit misschien wel één van de beste filmmuziek thema’s… 1. E.T. The Extra-Terrestrial: Escape/Chase/Saying Goodbye Met de muziek van John Williams alleen zouden we de top 10 al kunnen vullen. Williams is momenteel een van de bekendste filmmuziekcomponisten ter wereld. Als vaste componist van Steven Spielberg en George Lucas, componeerde hij memorabele thema’s en deelde hij mee in het succes van al hun films. Een van de beste en meest tijdloze soundtracks is E.T. De zowel spannende en avontuurlijke, als vrolijke en opzwepende melodieën blijven lang hangen na het horen ervan. Zeker even memorabel zijn de thema’s van de filmmuziek voor Schindler’s List, Raiders of the Lost Ark, Star Wars en Jaws. Toch blijft het E.T. thema na velen keren beluisteren de uitverkoren winnaar. 2. Gladiator: The Battle De componist van deze score is Hans Zimmer. Terwijl hij twintig jaar geleden nog onbekend was, is zijn soundtrack productiehuis intussen verantwoordelijk voor de muziek van ongeveer de helft van de Hollywood kaskrakers. Zimmers handelsmerk is een mix van een symfonisch orkest en veel synthesizers. Met zijn synthesizers maakt hij een soort ondersteunende laag die de orkestrale muziek meer opzwepend maakt en haar bovendien een populair effect geeft. Dat maakt dat de soundtracks van Zimmer veelal bij popmuziekfans in de cd-speler belanden. Gladiator is ongetwijfeld zijn bekendste werk, maar hij zette zijn handtekening ook onder tal van andere succesvolle films zoals The Lion King, Pearl Harbor, The Rock, Mission Impossible en Hannibal. Gladiator had zonder Zimmers wervelende actiemuziek en dromerige songs met sopraan Lisa Gerrard nooit hetzelfde effect gehad. 3. American Beauty: Dead Already De inhoud van American Beauty zou je kunnen samenvatten zoals die van een klassiek drama: een gezin dat langzaam uit elkaar valt. Dit kan je als componist overbrengen door een traditionele dramatische en epische score te componeren. Componist Thomas Newman staat bekend om zijn unieke, nogal experimentele stijl waarmee hij een bepaalde sfeer creëert. Dit doet hij door het gebruik van speciale instrumentatie en elektronische effecten, waarbij hij ook nog met het ritme speelt. Dat zijn stijl werkt, bewees hij in American Beauty. Met instrumenten zoals tablas, kim-kim drums, mandola en banjo, creëert hij samen met piano en fluit een soundtrack die de film tot een zwarte komedie maakt. Newman werkt bijna altijd met dwalende percussie en pianoritmes. Men spreekt van een Newmanesque aanpak. Newmans muziek geldt zeker als voorbeeld voor heel wat andere componisten. De muziek van American Beauty is na de film zelfs een eigen leven gaan leiden: de thema’s werden gretig gesampled in pop en trance tunes. Andere filmmuziek thema’s van Newman die je zeker niet mag missen, zijn Meet Joe Black en The Horse Whisperer. 4. Basic Instinct: Theme from Basic Instinct Het muziekthema van Basic Instinct is een van de meest verleidelijke en sensuele thema’s ooit. Het thema is donker, passioneel en bijna sinister en geeft zo de erotische en tegelijk suspense sfeer van de film weer. De climax van elke track is dusdanig gebalanceerd dat ze de patronen van seks volgt en het orkest de thema’s als het ware leidt tot een orgasme. Deze stomende soundtrack leverde componist Jerry Goldsmith een Oscarnominatie op. Goldsmith (1929-2004) is één van de meest invloedrijke componisten die Hollywood kende. Hij componeerde muziek voor honderden films. Na Basic Instinct vinden we zijn mooiste thema’s in First Knight, L.A. Confidential, Mulan en The Mummy. 5. Braveheart: For the Love of a Princess Braveheart is een onverslijtbare topper onder de soundtracks. De lyrische en epische thema's van componist James Horner in dit heldenepos hebben een enorme impact in en op de film, mede door de montagetechniek die de muziek meer dan gemiddeld de aandacht geeft. Bij het beluisteren van deze soundtrack word je dan ook telkens opnieuw ondergedompeld in de sfeer van de film. In deze soundtrack gebruikt Horner traditionele Schotse en Ierse instrumenten zoals de Uillean doedelzak en de Bodhrán drum. Door deze instrumenten te gebruiken in combinatie met strijkers, bereikt hij een dromerig effect. Het mooiste en één van de meest romantische filmmuziek thema’s is het hartverwarmende For the Love of a Princess. Horner is vooral bekend van Titanic, maar de magie van Braveheart kan hier toch niet aan tippen. Andere mooie filmmuziek thema’s van Horner zijn Legends of The Fall en The Mask of Zorro. 6. Cinema Paradiso: Love Theme Ennio Morricone is de componist die zoals geen ander een finesse in zijn muziek legt, waardoor de emotie op diepgaande wijze in de muziek wordt gereflecteerd. Morricone's score voor Cinema Paradiso is een oase van charme, emotie en intimiteit met een geniale orkestratie die elk solo instrument het maximale gevoel naar boven laat halen. Een van de mooiste thema’s die hij ooit componeerde is het liefdesthema van Cinema Paradiso, wat eigenlijk geschreven werd door Goldsmith’s jongste zoon Andrea. Dit thema toont vooral aan hoe het in zijn eenvoud warm, inspirerend en diepgaand kan klinken. Andere scores van Morricone die deze top 10 net niet haalde, zijn Once Upon a Time in America, One Upon a Time in the West, The Mission en The Untouchables. 7. Batman: Main Theme Muziek die met hoog volume beluisterd moet worden, dat is zeker het Batman Main Theme, van componist Danny Elfman. Het thema opent de film en slaagt er meteen in een donkere en mystieke sfeer neer te zetten. De muziek kenmerkt zich door de bombastische en toch gebalanceerde uitvoering van het orkest, met een bijzondere nadruk op de rol voor koperblazers en percussie. Batman betekende de doorbraak van Danny Elfman en hij werd een veelgevraagd componist voor tal van avontuurlijke scores. Aanraders zijn Spiderman, Edward Scissorhands en Sleepy Hollow. Wie trouwens goed naar de Batman soundtrack luistert, zal heel wat patronen van het thema van The Simpsons herkennen, dat eveneens door Elfman gecomponeerd werd. 8. The Godfather: The Godfather Waltz Tot op de dag van vandaag geldt Coppola’s The Godfather een voorbeeld in de filmwereld. Ook de muziek van Nino Rota is een echte klassieker. The Godfather Waltz en het Godfather Love Theme zijn zo bekend dat velen deze muziek zelfs niet meer met de film associëren. Het The Godfather Waltz thema met trompet, klarinetsolo’s, accordeon en mandolines, geeft de Siciliaanse sfeer perfect weer. Andere schitterende scores van Nino Rota zijn Romeo and Juliet, La Dolce Vita en La Strada. 9. The Last of the Mohicans: Main Title/Elk Hunt/The Kiss In The Last of the Mohicans kan niemand de muziek zijn ontgaan, want die overstemt soms bijna de synchronisatie en stemmen in de film. Het centrale thema is te horen in Main Title en in verschillende andere tracks. Dit enorm orkestraal bombastische thema geeft de film een avontuurlijke en passionele sfeer. Al bij het openen van de film word je meegesleurd in dit epos. De soundtrack van de film werd door 2 componisten geschreven, maar het hoofdthema is van Trevor Jones. Andere aanraders van Jones zijn Merlin en Around the World in 80 Days. 10. James Bond Theme John Barry is nog steeds de belangrijkste en meest getalenteerde componist voor de 007 films. De allereerste versie van het thema was van Monty Norman, maar John Barry bewerkte het volledig tot het thema dat we vandaag kennen. Het is een swingend big band thema, dat in de films altijd terugkomt. Het Bond thema betekende John Barry’s grote doorbraak en hij zou in totaal voor elf James Bond films de muziek componeren. De muziek van de laatste James Bond films is van David Arnold. Hij gebruikt nog altijd het thema van John Barry, weliswaar verwerkt met zijn eigen composities voor de film. De beste James Bond soundtracks zijn The Living Daylights, Goldfinger, Thunderball en Diamonds are Forever. Ook het recente Tomorrow Never Dies van David Arnold is zeker de moeite waard. Arvid Fossen |