X-Men: Apocalypse

Dit is de negende recensie uit de John Ottman serie.

Vorige: X-Men: Days of Future Past
Volgende: Goodbye Lover

De Amerikaanse superheldenfilm X-Men: Apocalypse is buiten de spin-off's de zesde film uit de X-Men filmserie, die gebaseerd is op de striphelden uit de Marvel Comics stal. De filmserie is geproduceerd door de filmtak van het succesvolle bedrijf. De regie was opnieuw in handen van Brian Singer, die daarmee zijn vierde film uit de serie regisseerde. Vanwege het succes van de filmserie kon een zesde deel niet uitblijven en werd al voor X-Men: Days of Future Past besloten tot een opvolger, met deels weer dezelfde acteurs. De ontvangst door de critici was echter niet zo lovend als z'n voorganger en ook het bioscoopbezoek bleef achter, maar de winst was nog steeds enorm. Een volgend deel was toen al weer in voorbereiding.
Het verhaal begint met een gebeurtenis van duizenden jaren eerder, toen een zekere En Sabah Nur (Oscar Isaac), koning van Egypte, levend werd begraven. In 1983 is hij weer ontwaakt en uit z'n graf gekomen, waar hij ontdekt dat het niet veel goeds is wat de mensheid zoal heeft uitgespookt en hij besluit daarom dat de mensen maar uitgeroeid moet worden, zodat hij zelf opnieuw kan beginnen. Daarvoor noemt hij zichzelf Apocalypse. Maar de bekende superhelden worden opgeroepen om hem te stoppen, waarbij ze echter alle zeilen moeten bijzetten, mede omdat de vier ruiters van Apocalypse proberen om Xavier (James McAvoy), de leider van de superhelden, te ontvoeren...

Waar Singer de regisseur is, daar is zijn vriend John Ottman meestal de componist van dienst en zelfs regelmatig ook de editor. Bij deze film werkte Ottman eveneens mee als editor, maar was hij ook bij de productie betrokken. Ottman componeerde voor twee van Singers eerdere films uit de serie al de score, behalve voor de eerste film. Toen had hij andere verplichtingen en nam Michael Kamen de honneurs waar.
De vorige twee scores van Ottman waren veelal behoorlijk grimmig gekleurd, terwijl de tracks was onsamenhangend bij elkaar leken te zijn geraapt. Dat kwam wellicht omdat Ottman voor elk volgend personage een eigen thema of muzikaal motief wilde opvoeren. De veelheid daarvan zorgde voor wat rommelige scores. Met Apocalypse lijkt hij een andere weg te zijn ingeslagen, want deze score is veel meer een eenheid dan de eerdere scores. Ook is de score duidelijk melodieuzer geworden, met meer ingetogen muziek, die fraai harmonieus gebracht wordt.
De film heeft allerlei Bijbelse verwijzingen, vooral naar het laatste Bijbelboek Openbaring, en Ottman heeft in z'n muziek dat religieuze aspect een plek gegeven. Zo voert in een paar tracks een kerkorgel de boventoon, hebben sommige tracks een wat requiem-achtige sfeer en helpt ook een bewerking van muziek van Beethoven voor versterking van die sfeer.

Een flink deel van de muziek is, net als bij de vorige scores van Ottman voor de X-Men-filmserie, behoorlijk aan de grimmige en donkere kant, maar het is veel minder overdonderend, wat de muziek zonder meer ten goede komt. Tegelijk is ook die grimmige muziek veel melodieuzer gecomponeerd en daarmee veel toegankelijker voor de luisteraar.
Daarnaast staan er op het album veel meer tracks met een behoorlijk melodieuze en meer ingetogen kleuring. Tegelijk heeft Ottman het hoofdthema laten staan, die we al in de openingstrack op een fraaie manier gepresenteerd krijgen, waarbij grootschalige harmonische koorklanken zonder meer toevoegen aan de kracht van de muziek. Die koorklanken zijn op dit album bijna een integraal onderdeel van de muziek, want deze muziek van stemmen komt in veel tracks terug, vaak als instrument, soms middels gezongen tekst. Ook in het trackdeel 'Main Title' van de derde track komt het hoofdthema van de serie bijzonder fraai terug, zelfs inclusief koorklanken.

Daarnaast presenteert Ottman een nieuw thema voor het duistere hoofdpersonage. Die themamelodie is dan ook vooral dramatisch en groots georkestreerd en horen we in de track 'The Transference' voor het eerst, waarna deze doorloopt in de volgende track. Ook in een paar andere tracks horen we dit thema terugkomen. Doordat het aantal thema's beperkter is en deze regelmatig terugkomen, vormt de score op dit album een veel prettiger luisterervaring dan die van Ottmans vorige scores voor de serie.
De muziek is een combi van orkestrale en elektronische klanken, waarbij de inzet soms bijna helemaal orkestraal, soms bijna helemaal elektronisch is, maar meestal ergens er tussenin. Daarbij worden de incidentele geluiden vooral elektronisch gemaakt, terwijl strijkers en koperblazers een flink aandeel in de score hebben.

Toch ontbreken op dit album de stevige actietracks niet, die vooral bestaan uit zware en wat meer grillige muziek, zoals in 'Split them Up!' of 'You Betray Me'. En evenmin ontbreekt de muziek waarin de dreiging en spanning flink wordt opgevoerd, zoals in 'Recruiting Psylocke'. Maar het aandeel van deze muziek is op dit album gelukkig redelijk beperkt gehouden, waarbij de melodieuze tracks meer naar de voorgrond zijn gehaald. En dat pakt zonder meer goed uit. Zo is 'The Magneto Effect' een track die begint met wat creepy spanning, daarna ingetogen wordt en daarna halverwege overgaat in stevige strijker ostinato's, zoals die ook in Zimmers Dark Knight te horen zijn. Geweldig.

Het album bevat een paar opvallende tracks. De eerste daarvan is 'Beethoven Havok', waarin Beethovens wereldberoemde melodie van zijn allegretto uit zijn zevende symfonie in vol ornaat voorbij komt. Vooral klassieke puristen zullen met hun ogen draaien, maar Ottmans opgepepte versie daarvan, compleet met stevige percussie en grootse koorklanken, is een waar luisterfeest. Een tweede opvallende track is 'A Piece of His Past', waarin een fraaie en veel te korte cello-solo gebracht wordt. Ook de afsluitende track van dit album is een opvallende, omdat dit feitelijk een echte song is. Ottman heeft de song ingetogen gecomponeerd, waarbij Byron Burton er een tekst op heeft geschreven, die weer in het Pools is vertaald en in die taal wordt gezongen door een mij onbekende zanger. Het is zonder meer een fraaie song. Op het internet zijn filmpjes te vinden waarbij de tekst geprojecteerd wordt, met de Engelse vertaling daaronder.

Kortom, met zijn muziek voor de zesde film uit de X-Men filmserie, X-Men: Apocalypse, heeft John Ottman eindelijk een score gecomponeerd die niet alleen de film allicht prima zal ondersteunen, maar die ook los daarvan prettig beluisterbaar is. Daarvoor heeft Ottman dan ook een score gemaakt die veel melodieuzer is dan de voorgangers van zijn hand. De meer thematische aanpak met een paar hoofdthema's die steeds terugkomen maakt het tot een veel mooier geheel. En ook de instrumentaties zijn vaak erg fraai, met name wanneer het grootse koor wordt ingezet. De muziek is afwisselend, waarbij ingetogen tracks of delen van tracks steeds zorgen voor voldoende rust in de muziek. Daarbij zijn niet alleen de meer ingetogen tracks prettig melodieus, maar ook bij de stevige actietracks ontbreekt het vaak niet aan melodie, en dat is een verademing ten opzichte van zijn eerdere scores voor deze filmserie. Natuurlijk zijn er nog genoeg grimmige en grillige tracks aanwezig, maar als geheel is dit een stevige en toch melodieuze score geworden, waarvoor Ottman een pluim verdient. Het aantal grimmige tracks haalt de waardering nog iets onderuit, maar die blijft toch uitkomen op een fraaie 78 uit 100 punten.