Unfaithful (Infidèle)

De liefde is soms verraderlijk. Je kan soms denken dat je iemand door en door kent om dan te ontdekken dat je vrouw een buitenechtelijke affaire heeft met een andere man. Het overkomt Richard Gere in “Unfaithful” en de anders zo kalme en hardwerkende man wordt een ijzige en kille persoon, geobsedeerd door zijn vrouw en haar minnaar. Ideaal voer dus voor een thriller annex drama. Opvallend is de mooie photography van Peter Bizou en zijn studio, die een erg mooie beeldvorming voorstelden, met zachte en warme kleuren die het romantische aspect afschilderen en koel en clean blauwige wazen gebruiken voor het thriller aspect. Dit subtiel spel van romantiek en tragedie wordt ook benut door de Poolse componist Jan A.P. Kaczmarek die “Unfaithful” van muziek voorzag. Kaczmarek, bij menig filmmuziekliefhebber bekend voor zijn overwinning bij de Academy Awards in 2005 voor de muziek die hij componeerde voor “Finding Neverland” van regisseur Marc Forster, weet een perfecte sfeer te creëren. Zijn composities voor “Unfaithful” zijn van hetzelfde hoge niveau van voorgaande productie. De muziek, voortgedreven door een piano die soms in alle eenzaamheid het hoofdthema speelt om daarna samen te gaan met gracieuze orkestraties en het grandioze samenspel van de leden van The Hollywood Studio Symphony, behoort zeker tot het beste uit Kaczmareks carrière.

De eerste track ‘At Home’ introduceert het hoofdthema van de film, die in twee verdere uitwerkingen op het album met de erg onoriginele benaming ‘unfaithful’ worden uitgewerkt, één maal voor een strijkerensemble en piano, een tweede maal voor de piano alleen. Het thema is erg herkenbaar en is volgens mij één van de sterkste romantische thema’s uit het voorbije decennia. Vooral de toevoeging van de strijkers is een mooie zet en laat de melodie in al haar tragiek open bloeien. Het is moeilijk om de sfeer die wordt gecreëerd te vergelijken met andere composities. Voor mij vertoont het sterke gelijkenissen met het werk van de Japanse cellist en componist Hajime Mizoguchi. Het thema wordt rijkelijk herhaald doorheen de soundtrack, soms met kleine en eenvoudige motiefjes die eruit worden geleend, soms in duidelijke en orkestrale opvoering, maar nooit meer in volle glorie als in voornoemde tracks. Kaczmarek focust eerder op het tweede thema die hij componeerde voor de prent. Deze is minder melodieus dan zijn tegenhanger maar is vooral opmerkelijk door zijn sterke arrangementen. De arrangeurs kozen voor het mooie maar weemoedige gebruik van een accordeon gecombineerd met een het vreemde gefluister van een zangeres. Het thema is in volle glorie te beluisteren in ‘Triangle’, maar wordt reeds in een ietwat eenvoudiger concept voorgesteld in ‘The Wind’. Dit tweede thema komt heel wat meer sporadisch voor doorheen de score in verschillende vormen en arrangementen. In ‘Farewell’ start de componist met een piano solo die uiteindelijk wordt aangevuld met de koele stem van vocalist Jorane. Een erg knappe reprise in ‘Obsession’ met een sterke solo voor de cello, is de aankoop van dit album zeker waard. Gelijkenissen met de score voor “Todo Sobre Mi Madre” en “Hable Con Ella” van de Spaanse componist Alberto Iglesias kunnen al vlug worden waargenomen, qua muziekstijl als qua arrangement. Dit doet me dan ook besluiten dat de soundtrack voor “Unfaithful” een typische Europese score is.

Een variatie op het tweede thema komt in de vorm van het thrillerachtige “Sudden Turn” waarbij vooral de cimbalion opvalt, die fans natuurlijk herkennen uit de orkestraties van “Gladiator”. Het instrument wordt in combinatie met een vreemd gefluister dat grondig door de computer is gehaald verwerkt tot een ijzingwekkend suspense nummer. Het breekt de tragische sfeer van het album wat maar blijft opvallend trouw aan Kaczmareks thematiek. Het enige andere nummer dat wat vreemd aandoet is ‘Globe’ waar de componist resoluut kiest voor synthesizers en een ijzige sfeer creëert met een korte passage van achterdochtige noten op piano om uiteindelijk in een korte, orkestrale opflakkering af te sluiten. Tussen al deze tracks staat vooral rustige underscore die vooral is geconstrueerd rond de belangrijkste thema’s. Misschien zijn deze nummers niet erg interessant, maar door hun vaak korte duur en relatief mooie arrangementen, weten ze de sfeer van het album perfect te bewaren. Het album sluit af met drie wondermooie tracks. ‘Burning Pictures’ is zeker één van de hoogtepunten van het album waarbij de twee primaire thema’s voor het eerst echt samenklinken in één cue. De compositie is erg dramatisch hier en grenst soms aan het zeemzoeterige. Over het algemeen weet Kaczmarek toch de balans mooi in evenwicht te houden. Een lichte maar knappe variatie op het unfaithful-thema is terug te vinden in ‘Together’. Vooral de minimalistische piano op het einde van de track is een waardige afsluiter. Jammer genoeg is de laatste track van het album ‘Silence’ een wat vreemde afsluiter die botst met de sfeer van het album. Zangeres Sussan Deyhim brengt haar versie van het unfaithful-thema en wordt begeleid door de cello. Het rustige plukken aan de snaren en de haast hypnotische stem van de vocalist doen naar Westerse normen gerust raar aan, maar anderzijds brengen ze wel een kippenvelmoment teweeg. Heel opmerkelijk!

“Unfaithful” is een opvallend lyrische en melodische score geworden. De thema’s zijn erg herkenbaar en dat komt bij de beluistering van dit album goed te pas. De knappe arrangementen en de virtuoze pianosolo’s van Chet Swiatkowski en Leszek Mozdzer, die beiden ook voor “Finding Neverland” hun duit in het zakje deden, zorgen ervoor dat deze soundtrack een echt meesterwerk is geworden. Toch is het even oppassen geblazen, want hoewel de melodieën bloedmooi zijn, kunnen ze wel eens erg tragisch en depressieverend uit de hoek komen en zwaar wegen op een nuchtere maag. Men weze dus gewaarschuwd! Een beetje liefhebber van dramatische scores en elke filmliefhebber die niet enkel dweept met Hans Zimmer en de übermannelijke cultuur van menige actiefilm naar Michael Bay-concept zal smullen van deze soundtrack. Ook zou ik deze muziek aanraden aan liefhebbers van moderne klassieke muziek. Je hebt het al kunnen raden, “Unfaithful” is een erg gewaardeerde en eerlijke score waarvan je zeker zal smullen en die ik graag opleg wanneer de wind giert rond het huis en regendruppels tegen de ruit katapulteert! Heerlijk dramatisch!

In the light of the endless complaints that soundtrack CDs simply aren't long enough I call attention to Jan A P Kaczmarek's Unfaithful which, at a shade under three quarters of an hour, outstays its welcome after considerably less than that. I have read the moderately positive reviews of this score from fellow soundtrack reviewers, generally enthralled by the haunting and relaxing nature of the music. They are not wrong in this assessment, but for all that, it is really rather repetitive and the basic melodic material isn't all that interesting.

Maybe that's a tad harsh, the main themes are good in an atmospheric kind of way, but given how samey the score tends to be and that I've listened to it several times, I still couldn't honestly recall the main theme easily. The most sweeping statement is given midway through in Unfaithful and it is a good piece of production since it's about that point I was rather losing interest after yet another recapitulation of the more erotic secondary theme. Perhaps the most interesting bit of musical innovation is the pseudo orgasmic vocalisations of Jorane and Sussan Deyhim, which don't really carry the melody, but add breathy vocal effects over the rest of the orchestra. It doesn't give the impression of being digitally processed, for which I am grateful as it could so easily have been played with to give it a more synthetically ethereal quality.

Despite my assertions of it being overtly repetitive, it just about manages to keep the listener. It certainly would have been no bad thing to cut a few of the earlier tracks and par the entire thing down to a more modest half hour. Perhaps I'm being ungrateful towards Varese's more generous album length policy here, but an overly repetitive score is just that, no matter who releases the album. If this represents the larger proportion of the music in the film, then it undoubtedly works marvelously at sustaining the atmosphere of an erotic thriller and the insertion of the main theme at certain intervals no doubt doesn't seem too much, but when all the music is lumped together on an album, it's simply a bit too much.

Jan Kaczmarek maakte in 2004 de opperbeste score voor Finding Neverland en kreeg voor die verdienste terecht een oscar. Veel ander werk van deze componist is niet erg bekend, mede doordat hij scores heeft geschreven voor kleinere cq TV producties, een uitzondering daarop is deze Unfaithful. Een prachtige score met kalme trieste weekhartige muziek die nog beter klinkt en het beste op z’n plaats is bij druilerig weer.

Kenmerkend aan deze score is de neerslachtige ingetogen manier van pianospel, vaak bijgestaan door een laag van hoge emotionele strijkers. Het is niet zozeer het hoofdthema van Unfaithful die deze kenmerken benadrukt, maar het thema die voor het eerst in de track ‘triangle’ in de juiste toon te horen is. Naast de piano en strijkers bevat deze track de prachtige klanken van een accordeon. Andere prachtige toevoegingen in enkele tracks zijn de woordeloze vrouwenzang die als een briesje in de muziek is verwerkt en de cimbalon die er een onheilspellend tintje aan geeft. De tracks ‘farewell’, ‘car wash’ en ‘the obsession’ bevatten deze heerlijke elementen. Net zoals bij de score Finding Neverland heeft Jan Kaczmarek op het hoofdthema een heerlijk puur klinkende pianovariatie geschreven.

Deze prachtige consistente score is duidelijk een aanrader, je moet echter wel in de stemming zijn om deze onvrolijke muziek te beluisteren.

Na het opnieuw bekijken van de film hoorde ik pas eigenlijk wat een goede score deze film heeft. Je hoeft er niet aan te wennen en het klinkt gelijk goed. Hoe meer je de film kijkt hoe interessanter hij wordt en dat geld ook voor deze score. Zeer simpel maar pakkend thema. Maar hoort het beste niet gewoon simpel te zijn? Een warme cd maar ook dramatisch. Niet draaien als je in een depressieve bui bent (Of juist wel?).