UNTAMED ROMANIA (Nainita Desai)
De wereld van de filmmuziek is immens groot. In geen enkel ander muziek genre kun je zo een verscheidenheid aan stijlen aantreffen. Het kan klassiek zijn, maar ook rock of jazz, pop, techno of country of om het even wat of zelfs een combinatie van meer dan één van deze stijlen. Het is dan ook geen wonder dat componisten beinvloed zijn door vele verschillende genres of uiteenlopende componisten. Dit moet ook duidelijk zo zijn, vooral wanneer je beseft hoe verschillend de ene film kan zijn van de andere. Als componist krijg je de moeilijke taak om muziek te schrijven die moet passen bij beelden die je nog nooit eerder gezien hebt. Je weet niet welk gevoel je zal moeten naar voren brengen met je nog ongeschreven noten. Creativiteit is waarschijnlijk de meest passende kwaliteit die je moet hebben om een grote componist te worden. De score voor een drama kan heel verschillend zijn dan die voor een actiefilm, of een komedie. Een oorlogsfilm zou heel ver weg moeten zijn (en ook klinken) dan een komedie. En toch, zou je misschien kunnen gedwongen worden om alle soorten gevoelens te gebruiken in één film. Eén van de moeilijkste soorten films om voor te componeren is volgens mij waarschijnlijk een documentaire over dieren, zoals deze 'UNTAMED ROMANIA', vooral als het zich afspeelt in een land ver weg waar je waarschijnlijk nog nooit geweest bent. Muziek schrijven voor zo'n soort documentaire is een moeilijke taak, omdat je je niet altijd kunt inbeelden wat de protagonisten (in dit geval: wilde dieren) voelen. Je kunt het raden, maar bent er nooit zeker van.
Dit is exact wat componiste Nainita Desai te wachten stond. De kans krijgen om een documentaire te scoren over wilde dieren in een 'ongetemd' deel van ruwe natuur in een tamelijk ver land. Voor een Britse componiste met indische roots was deze taak zeker niet makkelijker gemaakt, veronderstel ik. Het is dan ook een harde wereld, zeker voor vrouwelijke componisten. Ik begrijp nog steeds niet waarom vrouwen niet méér vertegenwoordigd worden in dit bijna exclusieve mannen-universum. Ze verdienen meer erkend te worden, maar laat ons niet te politiek worden. Er zijn er enkele die er toch in slaagden om door te breken, ik denk bvb. aan Rachel Portman, wijlen Shirley Walker, Anne Dudley, meer recentelijk Pinar Toprak, Debbie Wiseman, en misschien een handvol andere getalenteerde componisten maar dit is nog steeds niet genoeg. Ik ben er zeker van dat er massa's andere grote, onontdekte, talentvolle, jonge vrouwen rond lopen op onze wereld. Dit moet veranderen. Het is onnodig te zeggen dat ik me altijd aangetrokken voel en geïntrigeerd ben om te luisteren naar scores geschreven door een vrouwenhand. Dus begon ik deze heel aandachtig te beluisteren. Ook al had ik niet altijd de nodige tijd, ik volhardde het album op zijn minst een twaalftal keren volledig te beluisteren. 'Is het zó goed?' zou je kunnen vragen. Mijn antwoord is ja, natuurlijk.
Wat ik specifiek apprecieer in een score is de afwisseling die de componist er in steekt. Hoe meer, hoe liever. Ten minste, dat is mijn standpunt. Maar toch is er enige verbondenheid nodig. Je kan geen score componeren zonder enige soort rode draad, anders wordt het enkel een ordinaire collage die gauw zal vervelen. De manier waarop Nainita Desai ons op een mooie, avontuurlijke reis meeneemt is bijna onbeschrijflijk. Vanaf de eerste track wordt je geboeid door de zachte harp en betoverende vrouwenstem begeleid door de strijkers in het begin, later vergezeld door de kopers en houtblazers om over te vloeien in een soort epische, overweldigende muziek. En geloof mij maar, het is enkel een begin!
Het hele album is gevuld met muzikale parels. Het is niet gemakkelijk om een documentaire te benaderen met een thematische aanpak, maar Desai probeerde het en slaagde erin. We maken kennis met het hoofdthema en vele andere thema's en motieven in de opening en dat hoofdthema keert menig maal terug. Je hoort het snel terug in de tweede track 'Sleeping Giants'. Zelfs alle andere thema's en motieven verschijnen meer dan eens. 'A Chrysalis Awakens' is ook een schitterend stuk muziek. Melancholische cello, ritmische vocals die een beetje doen denken aan Jenkins zijn Adiemus. Wonderbaarlijke track die ons doet wegdromen in een dromerige wereld, zonder enige behoefte aan beelden. Ogen sluiten, en genieten...
Ik zei het al eerder dat ik van afwisseling hou in scores en er is er hier veel van. In 'Wild Boars' is het tijd om dreiging te voelen door middel van diepe, broeierige strijkers en kopers vergezeld door percussie overgaand in een waarlijke actie track met grootse epische apotheose. Het klinkt als een betere versie van een standaard Remote-Control Production muziek (Hans Zimmer's productie bedrijf). En ik bedoel dit op een positieve manier.
Verder is er nog meer diversiteit te ontdekken. We krijgen genoeg actie, lichtvoetige humor, misterie, fantasie, spanning, enz... om niet verveeld te worden. Het is absoluut onmogelijk om niet van deze score te houden welke ik graag zou beginnen noemen bij zijn ware naam: meesterwerk! Na het zoveel beluisterd te hebben zoals ik tot nu toe deed, ontdek ik nog altijd nieuwe stukjes die ik nog niet eerder hoorde en dit is een teken dat ik naar iets echt opmerkelijks luister! Het is precies alsof ik de film waarvoor deze score gecomponeerd werd, reeds gezien heb zonder het ooit gezien te hebben. Als het even goed is als Desai's score, zou het wel één van de beste documentaires kunnen zijn die ik ooit gezien heb. De afwisseling van deze dame is niet alleen in muzikale stijlen, het is ook meesterlijk ge-orkestreerd. Ik denk dat we bijna ieder mogelijk instrument horen. Een vol symfonisch orkest niet beperkt door standaard normen zoals de meeste Hollywood blockbuster dezer dagen, maar de ene keer hoor je dwarsfluiten in de hoofdmelodie, de andere keer een klarinet knipogend naar Gershwin's Rhapsody in Blue, of kabbelende piano-arpeggio's, dan een viool of cello, noem maar op. Ik hoorde zelden zo'n samenhangende afwisselende score of het moest van een grootmeester van de filmmuziek zijn, en dit leidt me tot een andere opmerkelijke kwaliteit van onze componiste.
Zeer zeker zijn er soms invloeden van andere grote componisten (Vangelis komt in mijn gedacht in 'Mayflay Season' bvb), maar nooit kopieert ze en dat is een teken van grootsheid! Er zijn er maar weinig die hierin slagen. Zelfs bekende componisten kopieerden van anderen en zelfs van hun eigen muziek. Soms moedwillig, soms niet. Het is wel verleidelijk, moet ik toegeven. Als je van een bepaalde componist houdt, probeer je te klinken zoals hem, maar je kan dit niet té overduidelijk gaan doen of dan ben je enkel bezig met kopiëren, wat Desai hier nooit doet. Petje af!
Om het kort te houden, deze score zou zijn plaats moeten krijgen in de verzameling van elke zichzelf-respecterende soundtrack verzamelaar. Het is werkelijk adembenemend mooi. Nainita Desai componeerde reeds andere scores ondertussen en ik ben er zeker van dat die eveneens héél mooi zijn. Dit is een componiste die ik van dichtbij zal blijven volgen in de toekomst. Laten we hopen dat ze de aandacht krijgt die ze nodig heeft en duidelijk verdient. Ze zal nu zeker andere contracten krijgen alsook in de toekomst.
Gefeliciteerd met dit meesterwerk, Nainita! Doe zo voort!