The Eiger Sanction

De Amerikaanse thriller The Eiger Sanction is die vierde film die Clint Eastwood regisseerde en er zouden nog vele volgen, zoals Pale Rider, Unforgiven, Mystic River, Flags of our Fathers en Changeling. In 2021 regisseerde en speelde hij de hoofdrol in Cry Macho toen hij al bijna 91 jaar oud was. Het verhaal van The Eiger Sanction was gebaseerd op het eerste boek van Trevanian, het pseudoniem van een professor aan de Universiteit van Texas, die lesgaf in film. Nadat Paul Newman afhaakte kwam Eastwood in beeld voor de hoofdrol en werd hem ook de regie aangeboden. Hij greep dat aan als afsluiter van z'n contract bij Universal. De film is door de critici wat mager ontvangen, ondanks de voor die tijd ongelofelijke klimscenes, waarbij een van de klimmers is omgekomen. In de bioscopen was de film een klein succesje.
Het verhaal draai om kunstprofessor John Hemlock (Eastwood), die ook bergbeklimmer is. Hij is echter ook een gepensioneerde geheim agent, die voor de overheid mensen uitschakelde, in ruil voor kunstwerken. De leider van dat 'C2'-agentschap is Dragon (Thayer David), die door Hemlock onder druk te zetten hem zover krijgt om nog twee mensen om te brengen. De eerste lukt, waarvoor hij geld en een vrijbrief krijgt, maar die worden gestolen door een handlanger van Dragon. Dan dwingt hij Hemlock om ook de andere te doden tijdens een klimsessie op de Eiger, de berg in Zwitserland, maar Dragon weet niet welke klimmer het doelwit is...

De muziek bij deze thriller is van John Williams, die hiervoor een verrassende score componeerde, met een centraal, wat klassiek aandoend thema, dat vaak op een even klassiek instrument wordt gespeeld, de klavecimbel.
In de zeventiger jaren kwam er een LP uit van de score, in de vroege negentiger jaren gevolgd door CD-versies van datzelfde album van iets meer dan een half uur muziek van de score. Maar er was veel meer muziek beschikbaar en in 2021 heeft Intrada de handschoen opgepakt en alle muziek voor de film op een album gezet, inclusief het Original Score album en een aantal source tracks.
Dan blijkt ook dat het Original album niet in alle tracks de eigenlijke muziek bij de film laat horen, maar veel met aangepaste uitvoeringen, die wat beter in het gehoor liggen. Op de eerste CD van dit dubbelalbum staat dan ook de muziek zoals die voor de film is gecomponeerd. Waar die afwijkt van die op het Original Score album staat daar 'Film Version' bij aangegeven. Vaak zijn die versies wat kaler dan die op het oude commerciële muziekalbum. Daarnaast bevat de eerste CD een aantal tracks die Williams wel voor de film componeerde, maar die later verwijderd zijn of waarbij de hele scene uit de film geknipt is, inclusief de muziek, zoals het geval is bij 'Felicity', een fraaie track die het hoofdthema op getokkelde gitaar laat horen, waarna de klavecimbel het weer overneemt, maar ook 'Hemlock and Jemima', waarin het thema te horen in een wat jazzy, lounge-achtige kleuring, gespeeld op keyboard en fluit. Ook 'Hotel Bellevue' is een aparte, niet in de film gebruikte track, waarin het thema op een accordeon wordt gespeeld, op een overigens heel prettig klinkende manier.
De actietrack 'The Car Chase' is een thrillerachtige track, die evenmin in de film terecht gekomen is.

Dat hoofdthema is het steeds terugkerende element in de score, waarbij Williams dit thema niet alleen in een plezierige klassieke versie laat horen, maar hetzelfde thema ook in allerlei andere settings laat terugkomen, variërend van een wat trage, maar zwoele film-noir-achtige kleuring, tot uitvoeringen als actiemuziek. Ook in een wat meer jazzy kleuring komt dit thema een aantal keren voorbij, terwijl ook de meer dreigende muziek altijd wel ergens dit thema laat doorschemeren.
Het is zonder meer een fraai thema, maar op dit dubbele album komt het wel errrggg vaak voorbij. Het totale album heeft een speelduur van ruim twee uren, maar daarvan is de themamelodie zo ongeveer de helft, dus komt ongeveer een uur lang steeds dezelfde melodie voorbij. Dat gaat op een gegeven moment toch wel een beetje op de zenuwen werken, ook al is het een mooie melodie. De fraaie uitvoeringen, op klavecimbel of getokkelde gitaar en begeleid door aangename klanken van strijkers zijn elke keer weer welkom, maar als dezelfde melodie ook steeds terugkomt in die meer jazzy of spannende tracks, dan ben je er wel een keer klaar mee.

De film is een thriller en Williams heeft de score dan ook ruim voorzien van spannende muziek, die soms nauwelijks melodieus is, soms zelfs ronduit dissonant en daarmee niet erg aangenaam om naar te luisteren. Ook is die spannende of meer dreigende muziek soms nogal aan de minimalistische kant, wat voor de genietbaarheid ook niet meehelpt.
Aan de andere kant is er een pracht van de landschappen in de film, zoals Monument Valley, Zion National Park en natuurlijk de Alpen. Maar Williams doet het anders dan veel andere componisten, die dan veelal vol inzetten in een Americana-achtige meeslepende stijl. Williams houdt het ingetogen, soms zelfs met een lichte jazzy of bluesy touch. Daarbij zijn die track vaak zeker aangenaam, maar zonder echte grootsheid of meeslependheid.

Kortom, met zijn muziek voor The Eiger Sanction heeft John Williams een score gecomponeerd met een erg fraai en klassiek klinkend thema. In een aantal tracks komt dat thema dan ook erg fraai naar voren, gespeeld op klavecimbel en begeleid door prettige strijkers. Maar ook in de meeste minder klassieke tracks, tot zelfs aan de dreigende of spannende tracks toe, komt steeds opnieuw dit thema naar voren. Op het oude Original Score album van ruim een half uur is dat geen probleem. Maar dit album duurt ruim twee uren en dan ben je er wel een keer klaar mee. De fraaie klassieke uitvoeringen van dit thema of zelfs die tracks waarin dit thema op gitaar getokkeld wordt zijn erg aangenaam. De vele meer dreigende of spannende tracks zijn dat duidelijk veel minder, ook al laten ze het op zich fraaie thema doorklinken. Dan zijn er nog de jazzy of bluesy tracks, want Williams houdt ervan in zijn score die jazzy kleuring door te laten klinken. Maar mij spreekt dat duidelijk minder aan. De waardering voor dit Special Collection album komt dan ook op een op zich mooie 73 uit 100 punten.