Coriolanus

In 2011 kwam de Britse film Coriolanus uit, geregisseerd door Ralph Fiennes, die daarmee zijn regiedebuut maakte. Hij heeft de film ook geproduceerd en speelde ook nog eens de hoofdrol. Het verhaal is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van William Shakespeare. De film is door de critici bijzonder goed ontvangen, maar is nooit grootschalig uitgebracht en blijven hangen in de kleinere zalen.
Het historische verhaal is overgezet naar een soort alternatief heden van het Romeinse rijk, waarin er een strijd ontbrandt tussen Rome en het naburige Volsci. De Romeinse generaal Martius (Fiennes) veracht het volk van Rome, waar hij zich ver boven verheven voelt. Maar voor Rome weet Martius de stad Coriolus op het leger van Volsci te veroveren, waarbij zijn grote vijand Aufidius (Gerard Butler) het onderspit delft. Beiden overleven de strijd, maar moeten veel verliezen incasseren. Martius krijgt de bijnaam Coriolanus, waarna zijn moeder erop aandringt dat hij de politiek in gaat, maar zowel de senaat als het volk moet hem niet en dat brengt hem tot razernij, waardoor hij Rome verlaat en een pact sluit met Aufidius om Rome te vernietigen...

De muziek bij de film is gecomponeerd door de Britse componist Ilan Eshkeri.
In de uitvoering van de film heeft Fiennes allicht geprobeerd dicht bij het karakter van Shakespeares verhaal te blijven, waarin de dialogen en gebeurtenissen heel belangrijk zijn en voor de spanning zorgen. Dat mocht niet teveel afgeleid worden door de muziek, die daarom vooral op de achtergrond moest blijven en hooguit meehelpen om een bepaalde sfeer te creëren. Eshkeri's muziek bij de film is wellicht daardoor meer een soort soundscape-score dan een score die de emoties en personages verder uitwerkt en versterkt. De muziek is vrijwel niet melodieus en bestaat hoofdzakelijk uit een beperkte, soms zelfs nauwelijks hoorbare constante underscore, waarop vooral met percussie wordt gevarieerd.

Die underscore is vaak een soort constante min of meer zoemende klank, waarbij regelmatig een cello te horen is die een soort van beperkte melodie speelt, of eerder een beperkt motief, dat steeds terugkeert. In veel scores zorgt een cello juist voor een meeslepende of emotionele kleuring, maar daarvan is hier geen sprake. De cello werkt hier eerder om een soort tragische sfeer neer te zetten. De melodie is daaraan ondergeschikt, waardoor van melodie eigenlijk nauwelijks sprake is. De celloklanken variëren voortdurend om dezelfde toon heen, waardoor het allemaal erg saai is om naar te luisteren.
De percussie speelt een belangrijke rol in de score, maar verwacht geen stevige en fraaie percussieklanken van pauken, bekkens, of andere percussie die een prettige nagalm geeft. Hier heeft Eshkeri gebruik gemaakt van nogal droge en hol klinkende percussie met weinig galm, alsof de percussie in een ruimte zonder akoestiek is opgenomen. De percussie heeft vooral een middenklank en het ontbreken van hoge of juist lage klanken maakt ook de percussie nogal een saaie beleving. Soms krijg je een beetje het gevoel alsof die percussie is opgenomen met allerhande keukengerei, en als je op de hoes kijkt zie je dat die bestaat uit taiko drums, metalen platen, metalen veren, metalen potten, tam tam en ook nog elektronische steel pans. De enige uitzondering is de bas drum, die regelmatig als een soort lage dreun te horen is.

De variatie tussen de verschillende tracks is nogal beperkt, want in vrijwel elke track hoor je die combinatie terug van minimale underscore en steeds dezelfde middenklank-percussie. Slechts enkele tracks wijken hiervan af. Dan krijgt soms de cello iets meer ruimte of wordt er een iets vollere underscore ingezet of wordt er een vrouwenstem toegevoegd. Maar het helpt allemaal erg weinig tegen de bijna tergende saaiheid van de muziek.
Eigenlijk is er slechts een track die afwijkt van die eentonigheid en dat is de song 'Sta Pervolia', maar die wat tragische song wordt door Lisa Zane dan weer volledig solo gezongen, waardoor ook deze track niet aanspreekt, ondanks haar verder aangename stem.

Het album bestaat uit twee cd's, waarvan de eerste de muziek van de score bevat, zoals ik dat hierboven heb beschreven. De tweede cd bevat grotendeels dezelfde muziek, maar hier wordt dit aangevuld met dialoog uit de film. Soms valt die dialoog samen met de muziek, maar ook hoor je die dialoog vaak tussen de score-tracks in. Op deze tweede cd krijg je iets meer een filmische beleving, maar dat komt alleen omdat de eerste cd, met alleen de score, zo oersaai is. Helaas kan de toegevoegde dialoog op de tweede cd daar maar weinig aan veranderen.

Kortom, met Coriolanus heeft Ilan Eshkeri een erg minimalistische score gecomponeerd voor dit verhaal van William Shakespeare en Ralph Fiennes. Het vrijwel totale gebrek aan melodie degradeert de score bijna tot soundscape-muziek, maar de muziek bevat maar weinig filmische geluiden en effecten, dus die vergelijking gaat niet goed op. De percussie valt vooral in het middenklank-segment, waardoor ook hier weinig variatie te horen is. Samen met de nogal eentonige celloklanken en atmosferische underscore zorgt die nogal droge percussie voor een toch wel erg saaie beleving van deze score. De waardering komt, ondanks een tweede cd met toegevoegde dialoog, dan ook niet hoger dan 42 uit 100 punten.