Dr. No

Het jaar is 1962. De glorierijke jaren ´60 waren aangebroken. De wereld was kleurrijker dan vandaag. Een stijl dat vandaag veel aan wordt teruggedacht was toen dagelijkse kost. De retro die vandaag de dag zo populair is, komt grotendeels uit die tijd. Het was de tijd van de Beatles, het was de tijd van de Kevers, het was de tijd van Elvis. Het was de tijd van de vrijgevochten hippies. Het was het begin van een grote verandering van de maatschappij die vandaag de dag nog altijd geld. De mensen werden vrijgevochtener, ze begonnen meer en meer na te denken over de wereld om hen heen. Veelal te maken met De Koude Oorlog waar de mensheid zich in bevond. Een oorlog die zich ook als een schaduw wierp over een filmfranchise. Een franchise die begon in het jaar 1962. Gebaseerd op de bekende boeken van Ian Flemming. Het was het jaar dat James Bond voor het eerst op het grote scherm verscheen, het jaar dat geschiedenis werd geschreven. Niemand had ooit vermoed dat Dr. No slechts het eerste deel zou zijn van een vijftigjarig lang durend fenomeen waar vandaag de dag nog steeds geen einde aan gekomen is.
Je zou het niet verwachten maar Dr. No was destijds een zeer groot risico om te maken. De studio’s die Hollywood domineren hadden er geen goed oog in. Bond zou te Brits zijn. Niet goed genoeg voor het Amerikaanse publiek. Waren die mannen even mis. Geproduceerd voor een bedrag van één miljoen en een Box Office van een kleine 60 miljoen, was het bewijs dat de wereld klaar was voor dé geheime agent van de cinemageschiedenis.
Het casten van die grote held was een klein probleem voor de producers. Roger Moore, de later Bond was al in gedachten om in Dr. No de rol van Bond te spelen. Maar de producers vonden hem te jong dus de grote Sean Connery werd gecast in de rol van zijn leven. Velen vinden hem nog steeds de beste Bond en recensent Neyt kan zich daar nogal altijd in vinden.

De muziek van de James Bond Franchise is nog altijd een groot punt van gesprek in de wereld van filmmuziek. Voor deze Dr. No werd niemand minder dan Monty Norman ingeschakeld. Een componist wiens naam niet zo bekend is, maar de man is deels verantwoordelijk voor één van de bekendste thema’s ter wereld. Al heeft Norman maar één score voor Bond afgeleverd, hij is verantwoordelijk voor legendarische filmmuziek. Een legendarisch thema dat je herkent vanaf de eerste seconden. Een thema waarmee deze score begint.

Het alom gekende Bond Thema krijgt zijn introductie hier in de eerste track. Vanaf de eerste seconde weet je dat het Bond is. De Dum Di-Di Dum Dum kunnen we nooit meer vergeten. Het is glad, het is charmant, het is gevaarlijk, het is sluw, het is actierijk. Het is alles waarvoor James Bond staat. Het is gemakkelijk te herkennen, het is neurie baar, het is legendarisch. De orkestratie is één dat we allemaal kennen. De elektrische gitaar op een bedje van jazzgeluiden, geaccompagneerd door een geweldige blazerssectie die de luisteraar nog steeds van zijn stoel blaast! Ook het gebruik in de film is geweldig. James Bond komt voor het eerst in beeld met deze muziek op de achtergrond. Het moment waar de legendarische agent en de legendarische muziek met elkaar versmelten en met elkaar verbonden worden. Je gaat ze nooit meer kunnen scheiden van elkaar. Het is een feit dat dit één van de meest geliefkoosde thema’s ter wereld is. Maar wie verdient nu het volle krediet voor het thema? Monty Norman of John Barry? Wel dat is een vraag waar de hele wereld nog steeds geen antwoord op kan geven. Het is een feit dat de compositie wel degelijk van Norman is. Maar het is wel John Barry die met de sound kwam. Het is Barry die het thema arrangeerde tot de alom gekende versie die we vandaag kennen. Dus wie krijgt de volledige erkenning voor het thema? Zoals altijd, is de beste weg, de gulden middenweg. Geef hen beiden wat ze verdienen. Al was het Norman die componeerde, het was Barry die met geluid kwam. Barry die de James Bond muziek ontwierp. Die stelling wordt met deze volledige Norman score bewezen. Het enige echte Bondgevoel is vreemd genoeg het thema. Wie met Dr. No een typische Bondscore verwacht zal na een kale reis thuiskomen. Verwacht geen jazz invloeden, of de fantastische blazerssegmenten of zelfs niet de loeiharde, agressieve actiemuziek gebaseerd op geweldige percussie. Norman maakt gebruik van de plaats waar de film zich afspeelt en we hebben hele mooie Jamaicaanse muziek.

De gehele cd staat vol met geweldige Jamaicaanse calypso muziek. Iets wat je vandaag de dag niet veel meer hoort. Het eerste geweldige nummer is Kingston Calypso gezongen door Bryon Lee. Eerlijkheidshalve moeten uw nederige recensenten bekennen dat ze zich meteen op het eiland wanen. De beat is lekker rustig, de orkestraties is misschien een beetje cliché geworden maar het is gewoonweg geweldig om nog eens zo’n nummer tegen te komen op een score. Een beetje verder op de score krijgen we ook een prima reprise te horen, ditmaal gezongen door een plaatselijke zangeres. In Dr. No Theme krijgen we vreemd genoeg een instrumentale versie te horen van dit nummer. Iets wat uw nederige recensenten niet echt accompagneren met de villain.
Het is een memorabele song, maar Under The Mango Tree is misschien wel de meest legendarische song van Dr. No. Het is in dezelfde stijl van Kingston Calypso, maar de melodie is gewoonweg nog pakkender, nog legendarischer. We krijgen hier drie versies te horen. De eerste versie is gezongen door Norman’s toenmalige vrouw Diana Coupland. Zij legt echt haar eigen emotie in de song, waardoor het een leuke luisterervaring wordt. De tweede versie is een mooie instrumentaaltje en de derde versie is een mooie versie gezongen door dezelfde Bryon Lee. Hier komt de akoestische gitaar beter tot zijn recht. Het enige jammerlijke dat afwezig is, is de versie gezongen door Sean Connery zelf.
We hebben nog een song namelijk Jump Up. Hier komt het feestgedrag van de Jamaicanen naar boven. Wie dit hoort, gaat meteen willen dansen! Alweer zijn er twee versies te horen op deze score.

Wat je meteen al gezien hebt, zijn de helft van de tracks deze songs of hun reprises. En het grappige van al dat is dat het allemaal source muziek is die niet op de voorgrond staan in de film. We hebben u gewaarschuwd dat dit geen normale Bondscore is. We krijgen wel vaak instrumentale scoremuziek voorgeschoteld, maar deze komen ofwel niet voor in de film, ofwel zijn ze heel miniem te horen. En ook zijn ze bijlange niet zo legendarisch als de songs. In uitzondering van Jamaican Jazz en Jamaican Rock. Die zijn gewoonweg geweldig om te beluisteren en zulke tracks kom je niet veel meer tegen in hedendaagse scores. Maar dan hebben we ook tracks als Audio Bongo dat eigenlijk lawaai is die we voorgeschoteld krijgen. Dit is een zogenaamde skiptrack.
We hebben alsnog een thema. Legende verteld dat dit een eerste versie was van het Bondthema. Driemaal te horen op de score. Twisting With James is de jazz versie van dit thema. Wat we meteen moeten concluderen is dat het een goede eerste poging was, maar dat het goed is dat het niet bij die ene poging is gebleven. Het is maar half zo memorabel als het huidige thema. Het kent dezelfde snelheid maar is iets te oppervlakkig voor James Bond. In Dr No’s Fantasy en in de slecht getitelde James Bond Theme krijgen we nog twee versies te horen. In de eerste track is de elektrische gitaar terug en geeft een hint naar het huidige thema. In de laatste track krijgen we het te horen in de calypso instrumentatie en een volledig vergeetbare track. Het klinkt zelfs niet op zijn plaats in deze versie. Geef ons maar het reguliere thema!
Zoals u kunt lezen is deze score opgebouwd met songs en het zijn de songs die memorabel zijn. Ook hun instrumentale versie die thema’s worden is briljant gevonden. Maar als de songs er niet zijn in geen enkel van hun incarnaties dan wordt de muziek veelal saai, anoniem en ja gewoon slecht. Laat ons dat staven met een voorbeeld. The Island Speaks is misschien wel de enige echte filmmuziek track. Maar het is gewoonweg zo vlak. Het is de percussie die zich alsmaar herhaald, en herhaald en herhaald. En om den duur wordt het gewoonweg niet meer leuk om naar te luisteren. Wat jammer is!

Verdict:
Monty Norman schreef een score waar songs en hun instrumentale versies centraal staan. Als die wegvallen is er jammer genoeg niet veel te genieten van deze eerste experimentele Bond Score. Mensen die een typische Bondscore verwachten gaan hun ogen wijd opensperren als ze de muziek van Dr. No horen. Het is John Barry die met de Bondsound op te proppen kwam, wat deze score bewijst. Het enige echte Bondnummer is het gelijknamig thema. Al bij al is dit een genietbare score en een mooi begin van de Bondfranchise! Enkel het geluid moest nog volledig ontwikkeld worden. Dat stabiliseert zich in de scores onder leiding van Barry. Al met al krijgt deze Dr. No een mooie zeven van uw nederige recensenten.

Neyt & Petri will return…
From Russia With Love xXx

Als groot verzamelaar en fan van de James Bond franchise mogen soundtracks nu eenmaal niet ontbreken. Deze soundtrack, samen met From Russia With Love, waren de enige uit de Remastered-collectie die ik nog ontbrak.

Toen producers Harry Saltzman en Albert R. Cubby Broccoli een deal sloten met de studio voor de eerste James Bond film Dr. No beschouwde de studio het als een echte gok. Niets is echter minder waar, vooral in Amerika werd de Britse superagent een echte hit. Op gebied van filmmuziek werd relatief onbekende composer Monty Norman binnengehaald, dankzij zijn tripje naar Jamaica. Voor het beroemde James Bond Theme liet Norman composer John Barry langskomen om de theme te orchestreren. Een jaar later verkocht hij de rechten aan Barry, iets wat hem nu vast wel spijt.

De soundtrack begint veelbelovend met de originele versie van het James Bond Theme. Zachte percussie op de achtergrond en de zware gitaar van Vic Flick maken de track eindeloos en uniek in zijn genre. Mijn enthousiasme maakte een serieuze ommekeer na wat verder geluisterd te hebben. Ik heb de film talloze keren gezien en voor zover ik weet kun je deze sountrack geen Original Motion Picture Soundtrack noemen.

Kingston Calypso, geschreven door Norman, staat met twee versie's op de soundtrack. Beiden brengen het liedje uit de openingsscene van de film, met de drie blinden over straat. De songtekst is dan ook heel toepasselijk: 'three blind mice, in a row - three blind mice, there they go' gezongen door een Jamaicaanse jongeman. Zachte gitaar en percussie op de achtergrond. De tweede versie is praktisch hetzelfde met een wat zachter volume en een vrouwenstem.

Jamaican Rock is iets wat ik niet herken uit de film. En geloof me, ik heb hem meer gezien dan me goed is. Ik zie het als een nutteloze, slechte track met een paar losse instrumenten door mekaar. Allemaal erg monotoon en kan nergens boeien. Jump Up is dan een typisch voorbeeld van Jamaicaanse eilandmuziek. Deze track wordt dan ook naar hartelust gespeeld tijdens de barscène in de film. Met de lyric 'everyone is so jumped up' kan ik ze niet anders dan gelijk geven... Ook hiervan is een tweede versie te beluisteren.

In Audio Bongo zijn korte fragmenten te herkennen van de muziek in de scène's van Dr. No, hoewel deze versie nergens te bespeuren valt in de film. Veel elektrische sounds die het geheel een wat mysterieus, horrorachtig jasje geven. Maar alweer een totaal niet bijzonder track.

Underneath The Mango Tree is na het James Bond Theme een van de beste tracks van de CD. Een zwoele track met niet teveel instrumentale capaciteiten die best te beluisteren is op vakantie, luierend in een hangmat. Ook hiervan is een tweede versie te vinden, en zelfs nog een derde! De tweede is puur orchestraal en hier is geen stem te bespeuren. Leuk als achtergrondmuziek in een rustig hotel in Jamaica of als zachte kamermuziek, maar meer niet. De derde track is dan weer bijna een exacte replica qua instrumenten maar hier dan wel met een mannenstem. In de film is het te horen in het café van Pussfeller en met de stem van Honey Rider en James Bond in de memorabele scène waarbij Honey Rider (Ursula Andress) in bikini uit de zee komt gelopen.

Twisting with James is dan weer typisch Jamaica en is erg gelijk met de tracks hierboven, dus je weet wel wat te verwachten. Hetzelfde geldt voor het rustieke Jamaica Jazz. Dr. No's Fantasy konden ze evengoed Jamaica Junk genoemd hebben, want de dreiging die Doctor No verspreid in de film is in de verste verten niet te vinden in deze uptown en vrolijke track. Het benoemen van de tracks zal dan wel een publiciteitsstunt geweest zijn. Hoewel de titel niet klopt is het toch wel een aardig stukje muziek.

Dan eindelijk iets wat we kunnen beschouwen als filmmuziek, het marcherende melodietje dat je hoort wanneer de 'draak' door het moeras van Crab Key 'rijdt'. Een track met veel percussie op voor- en achtergrond. Het geeft een zekere dreiging met zich mee, maar kan wellicht niet veel mensen boeien.

The Boys Chase... wat moet ik daar nu weer van zeggen? Om te beginnen had ik al geen idee dat er een boys chase in de film voorkwam en nadat ik de track hoorde besloot ik dat dit een aftreksel was van alle voorgaande tracks. Dr. No's Theme is dan weer zinloos en je kunt niets uit de film er in herkennen. Het grimmige tunetje die je in de film hoort telkens als No verschijnt is in deze barmuziek nergens te bekennen.

James Bond Theme is dan een track die ook uit alle voorgaande is geperst en die werkelijk op niets slaat. Het wordt een keertje gespeeld in een scène met Bond op de achtergrond, toch vind ik deze track volledig verkeerd benoemd. De track zelf is ook al niks bijzonders geworden.
Bij Love at Last verwacht je iets uit de liefdesscène's tussen Honey en Bond, maar van dit en originaliteit is geen spoor te bekennen.

Nice try, Monty, but forget it, fellow. Deze soundtrack kan praktisch nergens boeien, behalve bij het oorverdovende Jump Up, het fleurige Underneath the Mango Tree en het unieke James Bond Theme (eerste versie!) De rest kan mij in ieder geval niet erg boeien. Heel fijn om eens een keer te beluisteren als kamermuziek of als achtergrondmuziek in een hotel. Als filmmuziek geef ik deze soundtrack een 6. Als muziekcd een 7.5. Monty Norman mocht niet meer terugkeren voor de volgende film en werd de fakkel gelukkig overgedragen aan muzieklegende en composer John Barry. In ieder geval is mijn verzameling compleet...

Copyright© Michiel Vaernewijck - Redacteur James Bond Nederland