Karol: Un Uomo Diventato Papa

Morricone’s muziek voor de twee religieuze televisiefilms van Giacomo Battiato over Johannes Paulus II, Karol: Un Uomo Diventato Papa en Karol: Un Papa Rimasto Uomo, respectievelijk uit 2005 en 2006, is ijzersterk.

Omwille van de duurtijd van beide films (ongeveer 335 minuten tesamen) werden beide nog eens onderverdeeld in twee afleveringen. De reeks die volledig in het Engels werd gesproken, haalde erg hoge kijkcijfers in Italië. De eerste film haalde gemiddeld 13 miljoen kijkers, goed voor een marktaandeel van 44%. Het succes van de reeks verklaart ook waarom Morricone’s muziek meteen werd uitgebracht en in 2007 een volwaardige heruitgave meekreeg in de vorm van een dubbelaar.

De componist was niet aan zijn proefstuk toe met religieuze filmmuziek. Eerder voorzag hij de muziek voor onder meer Giordano Bruno, Mosè, The Mission, Padre Pio: Tra cielo e Terra en Il Papa Buono.

Ook deze score biedt puur muzikaal genot. Ennio Morricone heeft duidelijk de tijd genomen om een talrijk aantal sterke thema’s te componeren en deze erg fijn uit te werken. ‘Habemus Papam Giovanni Paolo II’ is meteen een schot in de roos. In dit eerste thema wordt het orkest vergezeld van eenzelfde krachtdadig koor zoals te horen was op Morricone’s score voor Casualties of War, alleen minder uitgerokken en melodieuzer.

Met het tweede thema, ‘Contro’, laat de componist zich van een andere melodieuze kant horen. Morricone’s huisorkest Roma Sinfonietta Orchestra trekt alle registers open. Dit stijlvol thema wordt met verve uitgevoerd en bestaat uit prachtige, licht spanning opbouwende strijkpartijen, naast hoorn, trombone, fluit en trompet. Dit thema had perfect door John Williams kunnen gecomponeerd geweest zijn, doch uit de orkestratiestijl is op te maken dat Morricone hier de scepter zwaait.

De lichte bombast die er bij wijlen heerst in ‘Contro’ wordt in ‘Karol e La Sofferenza’ volledig achterwege gelaten. Met dit thema op piano creëert Morricone een meer intieme sfeer. De bloedmooie, traag opbouwende pianostukken werden ingespeeld door een oude bekende, Gilda Buttà, de begenadigde Italiaanse pianiste die eerder al te horen was op The Legend of 1900. Alweer een uitstekende compositie die nog meer in de verf wordt gezet in ‘Karol e Il Dolore’, de langste track die Karol: Un Uomo Diventato Papa rijk is. De orkestratie is echter beduidend verschillend met als bijkomende instrumenten de clarinet en klavecimbel.

‘Cracovia’ introduceert een ander orkestraal thema dat sterk aanleunt bij ‘Contro’, terwijl ‘Karol e L'Amore’ een tweede thema op piano introduceert waarin Fausto Anzelmo soleert op altviool. De track herhaalt gedeeltelijk het eerste hoofdthema, maar wordt aangevuld met andere strijkpartijen.

Morricone zorgt duidelijk voor heel wat variatie. Met ‘Karol e Gli Invasori’ krijgen we terug een meer opgewekte, minder zwaar geladen sfeer. Strak tromgeroffel, zachte strijkers en orgel vormen de basis van dit thema dat door sommigen zal gecategoriseerd worden als hoempapa-muziek. Het betreft een energieke, repetitieve track die erg melodieus is, maar die net iets te lang duurt. Een gelijkaardige compositie krijgen we met het actievolle ‘Polonia in Flamme’. Een intrigerende compositie waaruit je meteen kunnen afleiden dat het van Morricone’s hand komt. Het militaristische ritme duikt even later in ‘KGB’ terug op. In tegenstelling tot sommige van zijn andere scores blijft echter ook deze percussiegerichte muziek toegankelijk om naar te luisteren.

In ‘Kordek’, een track die niet misstaan zou hebben in een Hitchcockfilm, gaat het er voor het eerst iets minder melodieus aan toe, al komen hier en daar flarten van de voorgaande thema’s aan bod. Gilda Buttàs’ talent wordt vervolgens in de picture gezet in ‘Da Una Radio Lontana’. De strijkers zijn hier volledig van ondergeschikt belang ten voordele van de mooie pianoklanken die met passie worden overgebracht. Een echt staaltje vakmanschap.

De score van de eerste film, Karol: Un Uomo Diventato Papa, eindigt op dezelfde wijze als waarmee de score aanving. Een combinatie van de diverse thema’s wordt uitsluitend door het koor uitgevoerd, zonder begeleiding van enig muziekinstrument. Morricone beschouwt al sinds het begin van zijn carrière ‘de stem’ als een volwaardig muziekinstrument. Koormuziek maken die niet verveelt, is een hele uitdaging, maar de componist slaagt er moeiteloos in om het stuk interessant te houden.

Kortom, dit is 'Essential Morricone' en dus niet enkel voorbehouden voor de fans. Een absolute aanrader!