Vanwege het overlijden van Ennio Morricone op 6 juli 2020, is dit de zevende recensie van een serie als hommage aan de Italiaanse grootmeester van de filmmuziek.
Vorige:
Le Professionnel (original score album)
Volgende:
La Califfa (expanded score album)
De Franse film
Le Professionnel is geregisseerd door Georges Lautner, die zijn film baseerde op het boek Dood van een Dictator van Patrick Alexander uit 1976. De film is geproduceerd door Jean-Paul Belmondo, die ook de hoofdrol voor z'n rekening nam. De film deed het wereldwijd goed en was met name in Frankrijk een enorm succes.
Het verhaal draait om geheim agent Beaumont (Belmondo). Hij moet voor de Franse geheime dienst naar Afrika om de dictator van Malagawi te doden. Maar nog voor hij de kans krijgt om zijn opdracht uit te voeren verandert de situatie in het land wordt hij door verraad gevangen genomen. Na een valse beschuldiging belandt hij in een gevangenkamp, maar hij ziet echter kans om te ontsnappen. Als hij terug is in Frankrijk zit de geheime dienst hem op de hielen, bang voor wraakacties van Beaumont. Maar hij weet hen steeds een slag voor te blijven...
Toen de film in voorbereiding was kwam de single 'Chi Mai' van Ennio Morricone uit, die de themamelodie was van een Britse tv-serie en daardoor een grote hit werd. De producenten van de film hadden Morricone daarvoor al gestrikt voor de score en zij wilden deze compositie als hoofdthema voor de film. Morricone kreeg de opdracht om zijn eigen werk Chi Mai veelvuldig in de score te laten terugkomen. Hij had dat stuk tien jaar eerder gecomponeerd voor de wat obscure Italiaanse film
Maddalena, een film die alleen bekend is vanwege dat muziekstuk van Morricone. En dat stuk werd vervolgens wereldberoemd. Morricone schijnt aanvankelijk niet aan de wensen van de filmmaatschappij te hebben willen voldoen, maar is daarmee uiteindelijk toch akkoord gegaan.
Van Morricone's score kwam toen een LP uit met daarop een Original Score met dertien tracks. En dat waren zeker niet de mooiste tracks en het album is allicht zo samengesteld om niet al te vaak de tracks met het hoofdthema terug te laten komen, wat ze toen beperkt hebben tot zes versies, en zeker niet de fraaiste, waaronder een min of meer originele Chi Mai versie. Deze recensie gaat over de expanded versie die in 2002 bij GDM uitkwam en bij Music Box in een nieuwe editie in 2014. Dit album omvat 25 tracks, waarvan maar liefst 16 tracks als variaties op het Chi Mai thema.
Morricone heeft zijn bekende compositie Chi Mai in deze score terug laten komen in een groot aantal verschillende arrangementen. Het album opent met het Chi Mai thema in de aangepaste uitvoering van het thema voor Le Professionnel, met de thematitel 'Le Vent, Le Cri'. En dit is echt weer een prachtige alternatieve versie. Want de bijzondere melodie en stijl van Chi Mai blijft meeslepend, ook in andere arrangementen. In deze openingstrack neemt eerst de piano de leiding en spelen de staccato violen hier bovenuit, terwijl de drumpercussie aangenaam aanwezig is, maar niet overheerst. Naderhand neemt een klarinet het over van de piano, later gevolgd door een cello, waarna de piano weer terugkomt. Zo heeft Morricone zijn tien jaar oude compositie een nieuw leven gegeven als prachtig hoofdthema voor deze Franse film.
In elke volgende variant van 'Le Vent, Le Cri' blijft dit prachtige thema terugkomen. Meestal zijn dit net zulke fraaie variaties als de openingstrack, soms ligt een variant heel dicht tegen het originele Chi Mai aan. Toch zijn er ook een paar varianten die wat spannender of dreigender zijn gearrangeerd. Soms valt de themamelodie zelfs een beetje naar de achtergrond. Die varianten vallen duidelijk wat minder in de smaak.
Zo wordt de melodie in de derde variatie 'Troisième Variation' op een althobo gespeeld en gaat Morricone er steeds met het voor hem typerende spannende pianoloopje doorheen, die dan duidelijk op de voorgrond staat, waardoor de muziek een zekere dreiging krijgt. Ook in de 'Quatrième Variation' komt dat pianoloopje terug op een wat dreigend underscore arrangement van de themamelodie. Datzelfde loopje horen we dan ook weer terug in de achtste variatie 'Changement d'Octave', waar de melodie op een blokfluit wordt gespeeld, wel op een fraaie underscore van strijkers.
De elfde 'Onzième Variation' heeft de strijkers in een wat stevige setting, waar opnieuw een paar keer dat spannende korte pianoloopje overheen is gezet. Zo bevat het album een groot aantal variaties op hetzelfde thema en dat heeft Morricone goed gedaan, terwijl eigenlijk alle variaties, ook de spannende steeds prima in het gehoor blijven liggen, al zijn die spannende varianten wat minder fraai.
Behalve het Chi Mai thema van 'Le Vent, Le Cri' heeft Morricone ook een nieuw thema gecomponeerd, het 'Bach-thema', die ook weer in een paar variaties voor het voetlicht komt. Dit thema is veel dreigender, maar wel steeds melodieus. Die dreiging ontstaat door een setting in mineur en muziek van lagere strijkers. Ook het typerende spannende pianoloopje komt in deze tracks voorbij. Niet al die 'Bach' tracks zijn even fraai, maar een paar keer is dit zonder meer heel aardig. Ook de track 'Le Retour' is in deze kleuring gezet en hangt dicht tegen die Bach tracks aan, maar is net even wat aangenamer, vooral wanneer het orkest wat voller begint te spelen, na zo'n twee minuten.
De score bevat nog een paar spannende tracks, zoals 'Décision Finale', met een wat vlak arrangement, met vooral lage strijkers, of 'D'Afrique' in twee varianten, die beide erg traag zijn. De eerste variant heeft daarbij een wat grillige setting en wat etnisch klinkende percussie, die de Afrikaanse sfeer een duwtje moet geven. Morricone's typische spannende pianoloopje drukt nogal een stempel op deze track. De tweede variant is vooral traag, met wat zwaardere klanken.
Het album sluit af met een min of meer originele uitvoering van de Chi Mai compositie. In deze nieuwe opname is de drumpercussie en dan met name de regelmatig slagen op de middentrommel, wat nadrukkelijker aanwezig dan op het origineel voor de film Maddalena, dat daardoor toch fraaier is dan deze nieuwe versie.
Kortom, met dit Expanded Score album van de film
Le Professionnel presenteert Morricone zijn bijzonder fraaie score met een groot aantal varianten van de beroemde Chi Mai-melodie, die aan het eind van het album nog een keer in bijna-originele uitvoering voorbij komt. Verreweg de meeste van die varianten zijn prachtig. Het tweede thema Bach is ook fraai, maar spreekt wat minder aan. De overige tracks zijn vooral spanningstracks die minder aangenaam in het gehoor liggen. Maar de melodie van het prachtige hoofdthema overheerst duidelijk op dit album, waardoor de waardering op een mooie 91 uit 100 punten uitkomt, terwijl het Original score album slechts 73 punten haalt.