In hetzelfde jaar dat het leven van Steven Spielberg en John Williams met Jaws veranderde, schreef die laatste muziek voor een veel mindere film genaamd The Eiger Sanction. De film was de vierde film onder regie van Clint Eastwood, die zelf ook de hoofdrol speelde. Hij speelt Jonathan Hemlock, een Kunstgeschiedenis Professor en verzamelaar van de objecten in zijn vak. Om dit te financieren heeft hij een tweede baan, huurmoordenaar. Als zijn nieuwste klus moet hij een moordenaar zien te vinden die zich bevind onder een groep mensen die de verraderlijke berg de Eiger gaan beklimmen. Het is jammer dan Clint Eastwood, die voor zijn latere films zelf muziek componeerde, niet vaker Williams heeft ingehuurd. Dit wil trouwens niet zeggen dat Eastwood's scores slecht zijn. Maar wat Williams voor The Eiger Sanction schreef doet niet onder voor de vele prachtwerken die hij erna schreef, en die hem zo beroemd en geliefd maakten.
John Williams weet in Main Title vooral te charmeren met prachtig pianospel, en het fantastische thema voor The Eiger Sanction. Strijkers zoals ze in films horen te klinken. Het heeft in de verte wat weg van Strangers in Paradise, maar klinkt veel opener. Een krachtige opening. De jaren 60 en 70 van de vorige eeuw waren voor filmmuziek wat donkerdere dagen. De Gouden Tijd van Hollywood was net voorbij, en films werden kleiner en meer ingetogen. Dat was ook te merken in de filmmuziek. Composities werden minder groots, en veel componisten zochten dan ook inspiratie in het intieme, en vonden heil in Jazz en Blues. Deze tijd heeft toch enkele grote klassieker voortgebracht, denk aan The Pink Panther. Natuurlijk waren er componisten die hier tegenin gingen zoals Alfred Newman. Deze traditie werd pas echt doorbroken met Williams' Star Wars. In The Eiger Sanction, twee jaar voor Star Wars, weet Williams een goede balans te vinden tussen het meeslepende en het minimalisme. Het hoofdthema wordt in de tweede track gebracht door een bluesensemble. Een trompettist en een piano zijn de enige twee instrumenten die Williams nodig heeft om mooie muziek te maken.
In horen we al hints naar de Williams die we zouden horen in de wat fantasievollere films zoals The Withces of Eastwick, Hook en de Indiana Jones-Trilogy. We horen zachte, geheimzinnige percussie, opbouwend blazers en het orgel. Het is net geen actietrack, maar het fokt wel behoorlijk op. Het bewijs dat je niet altijd een synthesizer nodig hebt om spanning op te bouwen. Natuurlijk horen we dit trucje terug in Jaws. The Icy Ascent is dan weer van een andere orde. Hierin horen we het strijkersthema uit de eerste track terug. De prachtige opbouw en het feit dat het natuurlijk al een redelijk oude score is dragen bij aan de nostalgische schoonheid van deze track, die eigenlijk alles in zich heeft. Romantiek, tragedie enzovoorts.
Datzelfde thema horen we terug op een uiterst bizar instrument dat ik niet kan thuisbrengen in Friends and Enemies. Dwarsfluit en klarinet werken het thema vervolgens wat gevoeliger uit. Maar dan komt er wat meer pit in de score. De strijkers spelen wat drastischer, er komt een ritme in, en zelfs een elektrische gitaar. Is dit John Williams wel? Hoewel het allemaal heerlijk klinkt, is het even wennen aan Williams met een elektronische gitaar. Dat is net als Luciano Pavarotti die Pokerface van Mevr. GaGa zingt. Williams deed dit trouwens nog één keer, vele jaren later in Attack of the Clones, maar dan wat geraffineerder. In The Top of the World horen we Williams zoals we hem kennen uit zijn verdere carrière. Vertederende en zachte muziek vol met hints naar verschillende thema's en motieven, en dan de overdonderende climax waarin we het hoofdthema horen, verzorgd door prachtig strijkspel.
In de zevende track horen we Williams nogmaals het hoofdthema spelen, ditmaal wat sneller. Het orgel en piano, een vreemde combinatie die ook alleen bij hem kan werken, spelen samen het hoofdthema, begeleid door strijkers die richting het einde van de track steeds prominenter aanwezig zijn. Speels en groots tegelijk. In Training with George gaan we wat meer de kant op van de klassieke muziek, Williams' grootste passie. De zoveelste Reprise van het hoofdthema is om eerlijk te zijn niet zo boeiend. George Sets the Pace is knap in elkaar gezet. We horen de de twee thema's van de film elkaar afwisselen terwijl die typische Williams' strijkers een paniekerig motief spelen. In The Microfilm Killing horen we de donkere kant van de film naar boven komen. Aangezien er geen grote duistere of militaire macht achter zit (The Imperial March, Voldemort's theme) horen we Williams een knap staaltje atonaal werk afleveren. Zacht, dreigend en erg goed. Deze trend zet voort in het uiterst minimalistische Up the Drainpipe, maar hier faalt Williams dan wel weer. Het orgel dat een noot in dertig seconden aanslaat, daar komt zelfs Williams niet mee weg. In the Eiger horen we nogmaals het hoofdthema, ditmaal wat meer ingetogen gebracht, en inclusief emotionele cello's.
Zoals u heeft gelezen maar weinig kritische noten over The Eiger Sanction. Het is een score die aan de ene kant de tijdsgeest goed weergeeft met de Blues-achtige stijl, maar we horen al sporen van Williams' grootse manier van componeren er doorheen. Naast een prachtig tijdsdocument is het ook nog eens een effectieve score, die de film veel meer gewicht geeft. Bovendien is het thematisch en instrumentaal een ijzersterke score. Wederom een hoog cijfer voor een score van John Williams.