In 2007 regisseerde Bille August (The House of the Spirits, Les Misérables) de Zuid-Afrikaanse film Goodbye Bafana (Tot ziens, Jongens) over de relatie van zo'n 30 jaar tussen Nelson Mandela en zijn bewaker in de gevangenis op Robbeneiland James Gregory. Daarmee vertelt de film een waargebeurd verhaal dat is gebaseerd op het boek dat Gregory zelf hierover geschreven heeft. Toch zijn er betrokkenen die het waarheidsgehalte in twijfel trekken, waaronder Mandela zelf.
De film vertelt het verhaal van James Gregory (Joseph Fiennes), die gevangenbewaker is geworden op Robbeneiland in Zuid-Afrika. Daar is het zijn taak om de revolutionair Nelson Mandela (Dennis Haysbert) te bewaken en zijn post te censureren. Langzamerhand voelt Gregory zich steeds ongemakkelijker onder het apartheidsbeleid en het racistische gedrag van zijn landgenoten en de mensen om hem heen in het bijzonder. Die ongemakkelijkheid verandert daarna steeds meer in verzet tegen apartheid en daarmee ook tegen z'n superieuren, terwijl hij steeds meer probeert om het leven van Mandela wat aangenamer te maken...
De score voor de film is gecomponeerd door Dario Marianelli, die er in nauwe samenwerking met regisseur August een nogal minimalistische score voor heeft gemaakt. De muziek is vooral sfeerbepalend en maar weinig melodieus. Daarbij is de instrumentatie een westerse en Afrikaanse combinatie. Maar het zijn niet alleen instrumenten die de muziek maken, ook de menselijke stem wordt regelmatig gebruikt. Met name de Zuid-Afrikaanse zanger Mandosini speelt daarbij een belangrijke rol.
Om de juiste snaar te treffen bij de Afrikaanse klanken en muziek in de score is Marianelli op zoek gegaan naar allerlei oorspronkelijke Afrikaanse muziek, die hij in bibliotheken en in Zuid-Afrika zelf heeft opgeduikeld en verwerkt in zijn score. Ondanks dat een blanke man de hoofdrol speelt in de film heeft de muziek toch een sterk etnisch gevoel. Daarbij speelt ook de traagheid van de muziek een rol, al zijn er ook vlottere tracks. Toch zijn de meeste tracks nogal aan de trage kant, met een hoog soundscape-gehalte, dus veel meer sfeerbepalend dan emotioneel ingebed in het verhaal van de film.
Verwacht in de score dan ook geen meeslepende melodieën of grootse orkestrale harmonieën, maar eerder muziek waar een laagje stof overheen ligt. De beperkte melodieën blijven vaak binnen een range van een paar noten hangen, waartussen gevarieerd wordt. De score is vrij constant, want de meeste tracks hebben die beperkte mate van melodie binnen een wat minimalistische instrumentatie.
Toch zijn er een paar tracks die wat meer 'drive' hebben. 'The Offer' en 'Lieutenant Gregory' zijn daar twee van. Hier zorgt de percussie voor een bepaalde mate van voortstuwing, alsof er iets dreigt te gebeuren. Die percussie werkt dan als een soort van tikkende klok, waarmee de tijd verklankt wordt, die onvermijdelijk toeloopt naar een bepaalde gebeurtenis.
In andere tracks klinken weer geluiden door, die klinken alsof ze zo uit de film zijn meegekomen, als SFX. Toch horen ze bij de muziek van Marianelli, die ze bewust in de muziek heeft verwerkt.
Gedurende het componeren heeft hij steeds nauw contact gehouden met de regisseur en gedurende het editingproces is er nog veel weggegooid of juist bijgeschaafd. Toen is vooral ook bepaald dat de muziek een wat minimalistisch karakter moest krijgen, met een oorspronkelijke etnisch kleuring. Toch zijn er voldoende westerse invloeden in de score, want het meeste instrumentarium is westers. In sommige tracks hoor je zelfs duidelijk westerse gedeelten, zoals in 'Chocolate', waarin het orkest even mag opvlammen. Dit zijn de mooiste momenten uit de score, maar ze vallen wel een beetje uit de toon bij de rest van de muziek.
Het album sluit af met een song 'Manqoba', die geschreven is door de Zuid-Afrikaanse zanger-componist Johnny Clegg en gezongen wordt door zangeres Mandisa Dlanga. De song heeft die typerende stijl die de score ook enigszins heeft, al is de song wat melodieuzer. Toch past de song prima bij het geheel van de score.
Kortom, met Goodbye Bafana heeft Dario Marianelli zich op een pad begeven waar hij nog niet eerder had gelopen. Zo verkent hij steeds weer nieuwe wegen en muzikale richtingen. Deze score heeft die typerende Afrikaanse stijl in een wat sobere setting. De melodieën zijn niet heel erg aansprekend en samen met de nogal minimalistische en soundscape-achtige kleuring zet Marianelli vooral een score neer die de sfeer in de film verklankt. Het meer westerse element komt slechts een enkele keer duidelijk naar de voorgrond, maar blijft meestal wat op de achtergrond hangen. De song sluit de score fraai af, maar kan de waardering niet hoger krijgen dan 63 uit 100 punten. Toch past de muziek uitstekend bij de kleur van de film en in die zin heeft Marianelli een prima score afgeleverd. En een score is bedoeld bij een film. Maar ik waardeer deze los daarvan als luistermuziek en dan komt de waardering niet hoger dan die 63 punten.