Senior Ed Bloom: Most men, they'll tell you a story straight through. It won't be complicated, but it won't be interesting either.
Wat is het leukste aan het vertellen van een verhaal? Voor deze schrijver is dat de volgende reden: je kan de luisteraar of de lezers meenemen naar jou fantasie en ze jouw fantasie laten beleven. Je ziet het voor jou wat je neerschrijft of verteld, maar de luisteraar of lezer zal altijd zijn interpretatie hebben van het verhaal.
Ieder verteld of geschreven verhaal heeft een grond van waarheid in zich waardoor de meeste boeken een allegorie wordt van een mensenleven. Het is algemeen bekend dat J.R.R. Tolkien zijn Lord Of The Rings schreef om de twee wereldoorlogen te verwerken. Daarbij komend is zijn Middle-Earth saga eigenlijk een maatschappijkritisch werk. Hij neemt de hedendaagse wereld weg en geeft jouw een nieuwe wereld, maar met dezelfde problemen als de huidige maatschappij. In een fantastisch werk geeft hij verschillende metaforen die de huidige maatschappij zo kenmerken. Tolkien haatte de industrialisatie ten nadele van de natuur. Het is daarom dat hij het geïndustrialiseerde Isengard laat vernietigen door de kracht van de natuur. Dit is maar één van de vele metaforen dat professor Tolkien gebruikte.
Een gevaar van het schrijven of vertellen van verhalen is dat je er om den duur zelf in geloofd. Dat je zodanig in jouw fantasie bent genesteld dat je de waarheid en de verhalen niet meer kunt scheiden. Dat is bij C.S. Lewis gebeurd. En het is daarover dat deze Big Fish gaat. In een ontroerend verhaal gaat Will Bloom voor het eerst sinds tijden terug naar zijn ouderlijk huis om zijn stervende vader te helpen verzorgen. Edward Bloom heeft een levenslustig leven gehad en is een gedreven verteller van verhalen. Hij vertelde altijd een overdreven vorm van wat er werkelijk is gebeurd. Zijn zoon vindt hem een leugenaar, Edward houdt altijd vol dat het zijn leven interessanter maakte. Dat getuigd ook een zeer mooie scene tussen Will en de dokter die hem op de wereld heeft gebracht. Edward vertelde altijd een groots opgezet verhaal en voor het eerst in zijn leven hoort Will de echte versie. Rara, het verhaal is zoveel beter. De film is prachtig in elkaar gezet. Als kijker weet je net zomin als WIll wat waar is en wat niet waar is. Tot dat je het einde van film ziet, en je zal merken dat elk verhaal zijn vorm van waarheid had.
Dit drama is geregisseerd door Tim Burton, een man die bekend staat om zijn gotische visuele flair op het scherm. Films als Beetlejuice, Edward Scissorhands en zelfs zijn incarnatie van Batman bulken van de gotiek. Het is daarom dat deze Big Fish veelal als een vreemde eend in de bijt wordt gezien. Nergens is de echte gotiek terug te vinden. En het is daarom dat deze recensent dit één van de beste films vind van Burton. Je verwacht het niet van hem alsnog slaagt hij erin om een zeer coherente film af te leveren dat je zelfs laat wenen op het einde. Wie had dat ooit gedacht van Burton?
Hetzelfde kan eigenlijk gezegd worden van componist Danny Elfman. Elfman wordt gezien als hét buitenbeentje van de wereld der filmmuziek. Zijn muziek is van het 'Love it or hate it' kaliber. Sommige houden van de gotische muziek die Elfman veel schrijft, andere zijn er van afgeschrikt. Deze recensent houdt er enorm veel van. Zoveel zelfs dat Elfman sowieso in mijn top drie van favoriete componisten komt te staan. Komt er een nieuwe Elfman uit dan zal deze recensent zijn zuur verdiende centjes ruilen voor de soundtrack. Het is daarom dat ik van deze score zo verbaasd was, het is geen vintage Elfman. Voor deze Big Fish schreef Elfman een zeer rustige score voor zijn doen. Bijna nergens komen zijn bekende trademarks aan bod. Enkel in één track, die ik later zal beschrijven voor jullie. In plaats van een typisch groteske, bombastische score, schreef de componist een vrij ingetogen score, waar deze recensent veel invloeden van Thomas Newman in vindt! Laten we Big Fish eens van naderbij bekijken. De score voor een film zo groot als het leven.
De soundtrack begint met een zevental gezongen nummer dat we eens even kort van naderbij gaan bekijken. Man Of The Hour is het originele lied, geschreven voor deze film. Het moet gezegd worden, het is een prachtlied. Normaliter houdt deze recensent niet van Pearl Jam, of soortgelijke groepen, maar dit lied zet de toon voor de gehele film en het luistert geweldig goed weg. De tragedie van het verlies van een persoon schuilt in deze song. Naar het schijnt heeft Eddie Vedder die lied op één dag geschreven. Als de kwaliteit van al zijn songs van deze hoogte zijn, zal ik wel eens een cd'tje aanschaffen van die groep.
Dinah is het eerste lied dat Burton heeft gekozen om de tijdsgeest in zijn film te accentueren. Het lied is geschreven in 1932 en wordt gezongen door Bing Crosby. Je moet ervoor zijn. Hou je van muziek van die tijd, dan is dit een lied voor jou.
Everyday van Buddy Holly is een klassieker. De sfeer van deze song is geweldig. Je zit meteen in de jaren vijftig. Als sfeerbepaling is dit een zeer goed bedachte keuze en ook op album luistert het geweldig goed weg.
Het volgende lied is All Shook Up van Elvis Presley. De volgende woorden die ik zal neerschrijven, zal in vele oren heiligschennis zijn. Ik hou helemaal niet van de muziek van Presley. Het is dan ook één van de weinige nummers die ik meteen skip.
Met Five o'Clock World zijn we dan aangekomen in de jaren 70. Niet mijn favoriet lied op deze cd, maar het is wel eens geinig om te luisteren. Zeker omdat ook hier de sfeer geweldig is.
Ramblin' Man gaat dan meer de weg op van de countrymuziek. Je moet ervan houden om het te kunnen appreciëren en dat doet deze recensent! Geweldig leuk nummer.
Let's Work Toghether is dan weer een domper op deze cd. Een soft rock nummer dat deze recensent altijd skip.
Over naar de score van Elfman! Deze is zoals reeds geschreven, geen vintage Elfman score. Enkel in The Growing Montage krijgen we de Elfman trademarks te horen. Het koor van OOOOHS en AAAAAAHS, die ook Edward Scissorhands zo typeren. Om met de deur in huis te vallen, deze track is wonderlijk mooi. Elfman begint met zijn typische mysterieuze strijkers, waarna het koor en de piano even kort hun opwachting maakt. Na deze introductie laat Elfman alle remmen los. Je krijgt een geweldige upbeat track te horen, waar het bekende koor zijn opwachting maakt. Maar de schoonheid van deze track zit hem in het staartje, net wanneer je denkt dat het niet beter kan, krijgen we een mooie climax te horen. Tot in de laatste seconde blijft Elfman opbouwen, geen enkele seconde van rust is er te vinden in deze mooie track.
Nu over naar de thematiek van de score, en deze is geweldig. Elfman heeft het ons gemakkelijk gemaakt en twee thema's aangeduid met Theme, zodat we nieten moeten zoeken. Het eerste thema is Sandra's Theme ofwel het thema van de vrouw van Edward Bloom. Het thema begint rustig, met pianogepingel op een bedje van rustige strijkers die daarna in de pulserende mood gaan. De houtblazers spelen het thema op het bedje van de strijkers waardoor je een mooi effect krijgt. Als daarna de strijkers het gehele boeltje overneemt en de houtblazers naar de achtergrond worden verhuisd, dan krijg je toch een mooi effect van kippenvel over jou heen. Let ook op het einde, waar het thema op een zeer mooie manier naar voor komt. Het thema komt zeer rustig en lievelijk over in de track, maar dat is niet overal zo. In The Tub krijg je een zeer tragische versie te horen. Sandra beseft dat haar man het einde bijna heeft bereikt, en Elfman laat dit mooi zien doordat hij het thema van Sandra en Edward heel mooi laat samensmelten. Je moet goed luisteren welk thema er naar voor wordt geschoven. Een laatste verbintenis tussen man en vrouw.
Een tweede thema is dat van Jenny en sommige luisteraars vinden dit een zeer incoherent thema. Het wordt vooruit geschoven als het thema van de vrouw die hopeloos verliefd is op Edward, maar je krijgt het ook te horen in Underwater en de verschillende Spectre tracks. Als luisteraar weet je nooit of het thema nu Jenny of Spectre voorstelt. Dat terzijde, moeten we toegeven dat Elfman alweer een zeer mooi thema heeft neergepend. De mooiste versie is in Underwater. Een zeer mysterieuze versie is hier te horen. Als luisteraar en liefhebber van het verhaal kan je misschien zeggen dat de waternimf, Jenny is, maar dat is maar een gedacht van deze recensent. Wat wel zeker is, is dat Jenny's Theme een genot is om naar te luisteren. Een topwerk van Maestro Elfman.
Een laatste thema dat ik ga bespreken vooraleer we over gaan naar de andere aspecten van de score, is het thema van Edward oftewel het hoofdthema. U kan het vreemd vinden waarom ik dit op het einde beschrijf, maar er is zijn reden voor. Namelijk het hoofdthema wordt praktisch nooit full speed gebruikt door Elfman, maar wordt doorheen de volledige score opgebouwd. Soms maar een flard, soms op de achtergrond, maar het is iedere track aanwezig. Alsof het thema beschrijft hoe het leven uit het lichaam van Edward gaat. Zeker in Pictures, dit is de introductie van de score en hierbij hoor je al meteen wat voor een score Big Fish ga worden. Integer, rustig met bloedmooie themtiek. In Titles krijg je het al iets beter te horen. Hier wordt het gespeeld door de fiddle op een bedje van mooie pianotoetsen. Al sijpelt het alweer niet volledig naar voren. De percussie leidt de luisteraar af, alsnog is het thema daar al aanwezig.
Slechts in de twee laatste minuten van de Finale krijg je het full speed te horen. In wat de meest ontroerende scene is van het volledige oeuvre van Burton, laat Elfman hem niet in de steek. In de film is Edward inmiddels overleden en de personages staan op de begrafenis, ook de personages uit de verhalen. Zo ziet Will dat zijn vader niet altijd heeft gelogen en dat zijn verhalen altijd een vorm van waarheid hadden. Wat Elfman hier doet is geniaal! Iedere luisteraar kent het tragische thema al van Edward, en ook hier krijg je het initieel heel rustig te horen. Maar in de laatste minuten van de Finale begint de componist zijn thema op te bouwen en uit te bouwen tot een volwaardig thema. Dit is de eerste keer dat je het full speed te horen krijgt, geen hints, geen flarden, maar wel het volwaardige thema. Een hoopgevend thema, dat zijn apotheose krijgt in de laatste dertig seconden. Alsof Edward nu pas leeft nadat hij gestorven is. Leeft in zijn verhalen, die hij tot vervelens toe heeft verteld. Als je dan de muziek hoort, terwijl je op het scherm de titulaire grote vis ziet springen, wedden dat je het niet meer droog houdt onder je ooghoeken?
Bon, over naar twee aspecten van deze score die nog niet zijn besproken. Ten eerste speelt het verhaal zich af in de boerenbuiten van Alabama. Daardoor krijg je de geweldige plattelandssfeer. In de orkestratie uit zich dat in de Fiddle dat gedurende de volledige score opduikt. Een mooie nuance in de orkestratie die vooral bestaat uit de strijkers geaccompagneerd met lichte pianotoetsen. De echte plattelandssfeer wordt trouwens geuit in de enige actieminuut van deze score. Namelijk in het midden van de Finale krijg je een typisch achtervolgingsmotiefje te horen wat wel een leuke verademing is na al die zware emotionele muziek. Enkel de synthesizers die erna even komen, zorgen voor een immense stijlbreuk.
Over stijl gesproken, de score ademt de volledige speeldeur Thomas Newman uit. Luister maar bijvoorbeeld eens naar het begin van de Titles. De piano en de aanvullende strijkers lijken zo uit een Newman score gelopen. Het stoort helemaal niet dat Elfman zich op Newman territorium bevind, maar deze recensent wou het toch wel eens aankaarten.
Een laatste aspect is het walgelijke Twice The Love. Ja, iedereen kent deze song en verafschuwt deze song, ook deze recensent. Mijn score voor Big Fish eindigt bij Jenny's Theme!
Conclusie
Tot op heden is Big Fish de enige Elfman score voor een Burton film dat genomineerd werd voor een Oscar. Maakt dat dit de beste score is van Elfman voor een Burton film? Neen, dat is en blijft Edward Scissorhands. Maar zo heel af en toe hebben de leden van de Academy stront in hun oren en is Scissorhands niet eens genomineerd. Big Fish is een mooie eervolle tweede beste score van de Burton/Elman samenwerking. En het is jammer dat concurrentie in 2003 zo hoog was, anders zou de rosse componist misschien zijn beeldje naar huis hebben genomen. Een mooie 9!
Will Bloom: Have you ever heard a joke so many times you've forgotten why it's funny? And then you hear it again and suddenly it's new. You remember why you loved it in the first place. That was my father's final joke, I guess. A man tells his stories so many times that he becomes the stories. They live on after him. And in that way he becomes immortal.