Batman v Superman: Dawn Of Justice

WAARSCHUWING: DEZE RECENSIE KAN SPOILERS BEVATTEN!

Black and Blue. God versus Man. Day versus Night. Zimmer versus Holkenborg?

Dat Zimmer en Holkenborg goed werk kunnen afleveren hadden ze reeds met Man of Steel (2013) bewezen. Hoewel Zimmers naam op het hoesje pronkt, was Holkenborg nauw betrokken bij het schrijven en de uitvoering van onder meer het elektronische gedeelte en uiteraard de percussie. In verscheidene video’s toonden zij toentertijd trots de opstelling die zij voor het album hadden gecreëerd: een drumcirkel van de beste twaalf drummers ter wereld die ieder hun eigen invloed hadden op de grooves en drumloops die Zimmer en Holkenborg hun voorlegden. Het resultaat mocht er zijn: Man of Steel is een score rijk gevuld met levendige, menselijke percussie, gevoelige thematiek en opzwepende actiethema’s.

Het vervolg op Man of Steel liet niet lang op zich wachten, en voor het eerst in de filmgeschiedenis zouden de twee grootste DC-superhelden het tegen elkaar opnemen in Batman v Superman: Dawn of Justice. Zimmer heeft vaak uiteengezet dat hij zijn nalatenschap aan de Christopher Nolan Batman-reeks niet tekort wilde doen of ondermijnen, en om die reden schakelde hij de hulp in van Tom Holkenborg om het Batman-deel van de score te verzorgen. Maar, zoals de twee in het cd-boekje bekennen, uiteindelijk is alles door nauwe samenwerking tot stand gekomen. Ik zal dus ook niet tot in het oneindige aanstippen wie wat heeft geschreven, maar de score als geheel bespreken en slechts de invloeden benoemen die mij het meest in het oog (of beter: het oor) sprongen.

De eerste schijf opent met het ‘angry Batman theme’ zoals ik het maar even noem: zes (dezelfde) dreunende noten van blaas- en elektronisch slagwerk die niet gelijk aan ’s werelds grootste detective doen denken. Subtiliteit is hierin weinig te vinden, en ik betwijfel het zelfs ten zeerste om het als een volwaardig thema te bestempelen. On a side note: in de filmversie zijn deze meedogenloze tonen weggelaten en begint de track ‘Beautiful Lie’ vanaf 00:15. Dat zou naar mijn mening op schijf tevens beter hebben uitgepakt, maar ach, laat ik verder gaan met de resterende 3 minuten en 32 seconden van de track. Dit is naar mijn mening namelijk direct het beste thema van de hele score: het thema van de jonge Bruce Wayne wiens ouders voor zijn ogen worden doodgeschoten. Een scène die elke Batmankenner en -lezer al tientallen malen heeft zien ontvouwen, maar die nog nooit audiovisueel zo meesterlijk in beeld is gebracht als door Zack Snyder. Ook in dit thema staan de zes noten centraal, al zijn ze veel minder prominent aanwezig en worden ze slechts zachtjes op de piano aangestipt. De track bouwt op dezelfde wijze als Inception’s Time op en komt dicht in de buurt van dat niveau.

‘Their War Here’ is een warm weerzien met het actiemateriaal uit Man of Steel, en komt veelal overeen met de track ‘Acrade’. General Zod’s thema is aanwezig in deze track, niet geheel verwonderlijk aangezien het eindgevecht uit Man of Steel nog eens dunnetjes wordt overgedaan. De percussie lijkt elektronisch dit keer; de elegante en menselijke drums uit Man of Steel maken plaats voor de na Mad Max inmiddels bekende ‘Holkenborg-very-loud-drum-sound’. Het maakt de actie er niet minder ‘kick-ass’ op, maar toch voelt het als een stap terug van het organische Man of Steel. ‘The Red Capes Are Coming’ is erg Zimmer-achtig en is het thema voor Lex Luthor. Het stuk klinkt als het liefdeskind van de Sherlock Holmes en Jack Sparrow-thema’s: een klassiek en mathematisch doch gestoord en onberekenbaar stukje sterke thematiek. Vervolgens is het eindelijk tijd voor een beetje emotionele herkenning: het Clark Kent thema duikt voor het eerst op in ‘Day of the Dead’. Het gevoelige pianomotiefje vloeit vervolgens over in een omineus strijkwerk dat doet denken aan ‘Watch the World Burn’ uit The Dark Knight. De vraag ‘Must there be a Superman?’ uit de titel van de volgende track veranderde bij mijn eerste luisterronde al snel in de vraag ‘Must there be a track like ‘Must there be a Superman?’?’. Dit is een track die voornamelijk leunt op soundscape effecten en zware synthesizer (ongetwijfeld van de hand van Holkenborg), en zonder context is hij moeilijk te beluisteren. Hij doet zijn werk uitstekend in de film, maar op schijf was ik er niet zo van gecharmeerd. Na de film gezien te hebben geef ik de track echter steeds meer waardering. ‘New Rules’ is een variatie op het Batman-thema dat steeds interessanter lijkt te worden naarmate de score vordert. Het blijft een raadsel waarom men bij het samenstellen van deze cd ervoor heeft gekozen om het motief op volle sterkte in de eerste vijftien seconden van het album te proppen. De evolutie ervan is namelijk vele malen interessanter en zou de payoff een stuk groter maken. Want die payoff komt in ‘Do You Bleed?’, hét actiethema van Batman. Hoewel de track niet zo sterk is als bijvoorbeeld ‘Molussus’ of ‘Like a Dog Chasing Cars’, het is een behoorlijk badass actietrack met het ‘angry Batman theme’ prominent aanwezig. Op het witte doek neemt onze caped crusader het namelijk niet meer zo nauw met zijn ‘no guns, no killing’-regel.

Na ‘Problems Up Here’, voornamelijk een variant op het Lex Luthor thema uit ‘Red Capes’ is het tijd voor het duel dat de filmtitel belooft: ‘Black and Blue’. En veel langer dan de 8:33 die de track duurt, duurt het titelgevecht ook niet. Wederom een goed stukje actiemuziek, maar na meer dan tien luistersessies wil het ritmische percussiewerk nog steeds niet blijven hangen. De thematische actiemuziek uit Man of Steel is op deze score nauwelijks aanwezig en dat is toch wel jammer. Heel even domineert het Supermanthema en ook ‘angry Batman’ weet een paar rake klappen uit te delen, maar tot een echte battle tussen de twee lijkt het muzikaal gezien in ieder geval niet te komen. Wat overigens wel blijft hangen is de laatste anderhalve minuut van de track: een reprise van het ‘young Bruce Wayne theme’ uit de openingstrack, dat we naar aanleiding van de film misschien beter het ‘Martha-thema’ kunnen dopen. ‘Tuesday’ vergezelt de onheilspellende geboorte van en het eerste gevecht met de Grottrol uit Lord of the Rings, pardon, Doomsday, en is wederom een track die prima in de film werkt, maar op zichzelf veel aan kwaliteit inboet.

Dan is het eindelijk tijd voor de beste actietrack van het album, en tevens het thema dat je waarschijnlijk in je hooft hebt zitten als je de bioscoopzaal verlaat: ‘Is She With You?’. Gek genoeg is het meest heroïsche, meest catchy en meest gave thema niet gewijd aan een van de titelhelden, maar aan Wonder Woman, die in vol ornaat misschien nog geen kwartier aan screentime heeft. De jankende elektrische cello en het opzwepende riff, vermengd met een korte intermezzo van het ‘normale’ (niet zo angry) Batman-thema, vormt absoluut het dynamische hoogtepunt van de score. Vervolgens is het tijd voor een brok emotie in ‘This Is My World’, dat klein begint met het Clark Kent-thema maar vervolgens orkestraal opbouwt naar een vertraagde maar bijzonder rakende versie van ‘If You Love These People’ uit Man of Steel. Aangezien de momenten uit de twee films enigszins overeenkomen, is het een passende keuze om een muzikale parallel te trekken. De tweede helft vervolgt met een sopraanstem en een ondersteunend strijkorkest die de ultieme opoffering van Superman begeleiden.

De eerste schijf sluit af met ‘Men Are Still Good’, ook wel ‘The Batman Suite’ genoemd, wat eigenlijk een beetje gek is, omdat de Batman Suite pas begint vanaf 4:30. Daarvoor komen nog enkele passages uit Man of Steel voorbij, en een verslagen doch onheilspellende variant van het Lex Luthor-thema. De Batman Suite is een mix tussen een heroïsch en gebroken thema, en geeft een perfecte afspiegeling van de psychologische verharding van Bruce Wayne tegenover de Superman. Het thema explodeert vervolgens in het ‘angry Batman theme’, dat na een kort intermezzo van het ‘Martha-thema’ voor het eerst volledig wordt uitgebouwd en verrassend genoeg bijzonder sterk is. Toch is het niet een thema dat ik direct met Batman zou associëren, waarschijnlijk omdat het zo groots is opgezet. Niet ‘God’, maar ‘Man’ krijgt een onwerelds groot thema mee, en dat is misschien een beetje paradoxaal.

Dan resteren nog de vijf bonustracks die van weinig toegevoegde waarde zijn. Het meeste ervan is underscore met weinig memorabele thematiek; ‘Vigilante’ komt voor de helft overeen met ‘New Rules’ en ‘Fight Night’ is een vermakelijke actietrack, doch niet zo sterk als het vergelijkbare ‘Do You Bleed?’. De release had wat dat betreft wel wat beter samengesteld mogen worden; iets waar Zimmer en Holkenborg kwalitatief gezien uiteraard niets te verwijten valt. De Man of Steel bonus disc was een ware toevoeging, van Hans’ Sketchbook, General Zod’s suite, de Earth suite tot uiteraard 'Arcade'. Deze ‘deluxe editie’ is de één extra euro misschien waard, maar meer ook zeker niet. De tweede schijf is uiteraard wel goed te gebruiken als ‘Batman v Superman-onderzetter’.

Hoewel de score een behoorlijk aantal lichtpuntjes bevat, voelt het toch als een stap terug van het meesterlijke Man of Steel. Het voelt vaak te steriel, te anorganisch en de actietracks zijn nogal inspiratieloos. De echte verademingsmomenten zitten in de gevoelige en rustige tracks en uiteraard het Wonder Woman-thema. Hoewel ik het werk van het duo Zimmer-Holkenborg met een 7,5 beoordeel, zal ik het cijfer voor deze site naar beneden afronden, omdat ik vind dat het solowerk van Holkenborg Mad Max dat ik met een 8 beoordeelde, moet prevaleren.