Oz the Great and Powerful

Oz: You can have a nice pile of bananas!
Finley: Oh, I see, because I'm a monkey I must love bananas!
Oz: You don't love bananas?
Finley: Of course I love bananas, I'm a monkey! Don't be ridiculous!

Na het verschijnen van “The Lord Of The Rings” en “Harry Potter” is fantasy weer helemaal hip in Hollywood. Hoogstwaarschijnlijk zal het eerste decennium van de 21ste eeuw bekend staan als het decennium van de fantasy films. Maar ook in de oude vervlogen tijden waren fantasy films heel geliefd. Kijk maar naar de animatiefilms van Walt Disney. Ook in die films werd er getoverd, vloeken verbroken en waren heksen en tovenaars de ultieme slechteriken. Een film die daar perfect met gepaard ging was: “The Wizard Of Oz”. Een spektakel vol magie, spanning en zeer kleurrijke personages. Deze film is uitgekomen in 1939, wat voor ons natuurlijk een eeuwigheid geleden is. Daarom was het tijd voor een prequel met een nieuwe cast, nieuw verhaal, maar wel met dezelfde magie als het originele deel.
Want dat is “Oz The Great And Powerful”. Het is eigenlijk een knipoog naar het origineel, maar natuurlijk wel een film in een modern jasje. Wie denkt dat Oz een kopie is van “Alice In Wonderland” hebben gelijk. De basis van het verhaal is hetzelfde. Het land wordt geterroriseerd door een slechte heks/koningin en de protagonist moet met de hulp van een verbannen koningin/heks. U leest het zelf, het is praktisch hetzelfde. Maar toch is deze Oz een streling voor het oog. Dat komt uit eerste bron door de geweldige regie van Sam Raimi, die een meesterlijk Oz in beeld brengt. Toch zijn het de drie heksen die de show spelen. Rachel Weisz speelt Evanora, Mila Kunis speelt Theodora en Michelle Williams speelt Glinda. Het trio stelen elke scene waar ze in meespelen.

De muziek is voorzien door Danny Elfman. Elfman is natuurlijk dé geknipte componist voor dit soort klussen. Hij kan als geen ander fantasie elementen samenvoegen met humor en met zijn gebruikelijke gotische muziek. Het meesterlijke Alice In Wonderland is daar het perfecte voorbeeld van. Voor het maken van Oz hadden Raimi en Elfman een ruzie. De twee zouden nooit meer samenwerken. Gelukkig voor ons, heelt de tijd blijkbaar alle wonden, want beide waren opnieuw tot een samenwerking bereid. En wat voor samenwerking. Hieronder kunt u de recensie lezen van één van de beste scores maar ook één van de ondergewaardeerde scores van 2013.

DE THEMA’S
Elfman heeft drie thema’s gecreëerd voor deze score. Het hoofdthema dat ook fungeert als het thema van de heksen is een thema waarvan je meteen hoort dat het van de hand van Elfman is. Het is magisch, mysterieus en echt vintage Elfman. Dit thema is voor het eerst te horen in “Main Titles”. Eerst speelt een muziekdoosje het thema, maar daarna zal het orkest het thema overnemen, en het in volle glorie spelen. Als luisteraar ga je denken: ‘Tiens, is dat echt het thema van de Bad Guys?” Ja, dat is het maar dat is nu het sterkste punt van het thema. Aangezien het ook als hoofdthema fungeert (de drie heksen zijn nu ook eenmaal de hoofdrolspeelsters) zal dit thema alle vormen aannemen dan dat je kunt bedenken. Je hebt de romantische versie dat je hoort in “Fireside Dance”. Je hebt een enge versie dat je hoort in “Bad Witch”. Er zijn mysterieuze, bombastische, stille en gotische verwijzingen naar het hoofdthema. Soms zelfs maar een lichte hint, soms maar een aantal noten. Maar Elfman weet dat dit zijn hoofdthema is, gebruikt het, en laat de luisteraar genieten.
Een tweede thema is dat van Oz zelf. Net zoals het hoofdthema zal je dit thema in verscheidene vormen tegenkomen. Het klinkt meer heldhaftig en het past zeker en vast perfect bij het personage. In het begin van de film hoor je het echter maar één keer. En dat is in Main Titles. De titel komt in beeld, en daar heb je het thema van The Wizard. Daarna is het thema afwezig tot Frank Diggs wel degelijk “The Wizard” wordt. Dan krijg je het thema in volle glorie te horen doorheen de score. Wel moet ik eerlijk toegeven dat ik geen flauw benul heb waarom dat een deel van het thema van Oz (Main Titles vanaf 0:54) precies lijkt op “O, Canada” het volkslied van Canada. Ik kan mij niet voorstellen dat Elfman niet op de hoogte was dat zijn compositie haast een kopie is van het lied. Na vijf keer de film te hebben bekeken, heb ik nog altijd geen reden gevonden voor deze “fout”.
Een laatste, eerder rustig thema is voor China Doll. Een schattig, koddig, prachtig personage dat je meteen in je hart sluit. Het is een nostalgisch en ontroerend thema. Niet dat het veel gebruikt wordt in de score, maar het is zeker de moeite. De mooiste versie krijg je in “Time For Gifts”.

MAGIE
Aangezien dit een fantasy film is, kan de magie natuurlijk niet ontbreken. En er zit heel veel magie in deze score. Zelfs meer dan in “Alice In Wonderland”. Het hoogtepunt van de magische muziek is in “A Strange World”. Elfman vertaald op een prachtige manier de beelden in muziek. Hij schuwt ook geen enkel instrument. De strijkers bepalen prachtig de route van de horden vlinders die Oscar tegenkomt. De planten maken muziek bij de aankomst van Oscar, dus Elfman zet dit natuurlijk in zijn score. Het zou mij niet verbazen moest dat idee van hem zijn gekomen.
Nog zo een magische track is “Bubble Voyage”. Een heerlijke track, vol strijkers die de personages meevoeren door de lucht. Geholpen door een immens koor, en sommige houtblazers. Op het einde hoor je zelfs een lichte hint naar het fabelachtige hoofdthema.

ACTIE
Natuurlijk ontbreekt de kenmerkende gotische stijl van Elfman niet op deze schijf. Vooral te horen tijdens “Bad Witch”. De track begint heel rustig, je krijgt zelfs een heel mooie vioolsolo te horen. Het koor komt zachtjes op de achtergrond, en daar is het muziekdoosje terug dat het hoofdthema speelt. Maar dat hoofdthema wordt alsmaar donkerder en donkerder gespeeld. Dat resulteert dan in een reprise van het thema zoals we dat alleen van Elfman kunnen aanhoren. Gotisch in elke betekenis van het woord.
Maar de engste track van de score is en blijft “Great Expectations/The Apple”. Deze muziek beschrijft de transformatie van de goede Theodora naar The Wicked Witch (Which old Witch? The Wicked Witch!). Deze track ga ik niet beschrijven, luister er gewoon naar, je gaat weten wat ik bedoel.
De beste actietrack van deze score is “Fireworks/witch Fight”. Hier gooit Elfman alles uit de kast. Het begint heel hoopgevend, en vrij euforisch, maar wanneer het gevecht dan echt begint, dan gaan alle remmen los. Het hoofdthema wordt gespeeld, prachtig ondersteunend met het orkest. Het orgel komt erbij wat resulteert tot hoogstaande muziek wat deze recensent veel kippenvel geeft.

HUMOR
Ook in deze score zit veel humor verwerkt. Namelijk in twee tracks. In “A Con Job” zijn gewoon de geluidseffecten niet gefilterd. China Doll neuriet de melodie, en de vogeltjes fluiten in de achtergrond. Het is maar een klein gegeven, maar ik vind het perfect. Het is gelijk dat je echt in Oz rondloopt, en dat jezelf aan het genieten bent van de wandeling. Qua sfeer is dat een ultieme zet van Elfman.
Een tweede track dat hilarisch is, is : The Munchkin Welcome Song. Hier gaat Elfman terug naar Charlie And The Chocolate Factory. Er is maar één klein verschil. De The Munchkin Welcome Song is veel beter dan alle liedjes van Charlie samen. Natuurlijk is dit ingezongen door Elfman zelf. Deze recensent begint van de componist zijn geweldige stem te houden.

ELFMAN EN OZ
Dus hoe goed is de match tussen Oz en Elfman? Die is perfect. Elfman is in de wieg gelegd om zulke scores te schrijven. Scores die fantasierijk, sfeervol, humoristisch, donker en gotisch zijn. Eigenlijk is deze cd een best-of album van Elfman. Hij bezoekt zijn oude scores. En je zult elementen terugvinden van “Edward Scissorhands, Charlie And The Chocolate Factory, Spider-Man en natuurlijk Alice In Wonderland. Maar geen enkel van dit stoort natuurlijk in deze magnifieke score

CONCLUSIE
Wat heb ik nog te zeggen over deze score. Volgens mij is alles gezegd. Deze score van Oz is de beste dat ik tot nu toe dit jaar heb gehoord. Nu is de hamvraag: is deze score beter dan Alice In Wonderland. Wel, juist niet. Alhoewel dit hoofdthema ook geweldig en memorabel is, is het thema van Alice net dat tikkeltje beter. Maar moet je daarom deze score links laten liggen. Neen! Dit is een score vol verassingen, vol liefde gemaakt. Dit is een score met een hart en een ziel. Ik moet zelf toegeven dat deze cd de duurste is dat ik ooit heb gekocht. Via import moeten bestellen, en daarvoor 30 euro betaald. Maar hij was het waard. Elke euro is wel gespendeerd. Nog een positief iets aan deze cd is dat Intrada zeer vrijgevig is geweest met de uitgegeven muziek. Liefst 66 minuten genieten van deze heerlijke muziek van Danny Elfman. Oz The Great And Powerful krijgt van mij een dikke welverdiende 9. Elfman did it again.

Oz: Look, I know I'm not the wizard that you expected. But I might just be the wizard that you need.
Glinda: You said you were just a con man.
Oz: Precisely!
Glinda: Nothing but a trickster?
Oz: Yes!
Glinda: A terrible cheat!
Oz: The best there is.
Glinda: A carnival magician's going to put on a show.
Oz: I'll put on the show of a lifetime! The likes of which the land of Oz has never seen! Magic! Mystery! Prestidigitation! It'll be my greatest trick yet.

Le réalisateur de la première trilogie Spiderman réalise cette année le remake du magicien d'Oz. Le but étant de dépoussiérer le conte de L. Frank Baum et par la même occasion, le film de 1939 réalisé par Victor Fleming. C'est donc avec plaisir que l'on retrouve l'univers féérique du magicien d'Oz, avec une toute autre histoire franchement pas inintéressante et des personnages pour la plupart attachants (ou au contraire volontairement détestable). L'ensemble se laisse finalement facilement regarder et le bouquet final est grandiose.

Voici donc les points forts du film, maintenant, venons-en aux points faibles, car oui, ce film est malheureusement loin d'être parfait. Déjà l'histoire - aussi sympathique soit-elle - est très prévisible. A aucun moment on se dit : 'Ah tiens, je ne m'y attendais pas, à ça !'. Oz évolue dans un monde déjà vu entre celui d'Avatar et celui d'Alice de Tim Burton, avec des animaux et des méchants du même genre. Pourquoi ne pas créer un monde d'Oz propre au film que l'on a pas encore vu ? Pour compliquer son histoire, il y a trois sorcières. Deux sont sans aucune inventivité : ce sont les portraits crachés de celles que l'on voit habituellement dans les films de nos jours (Snow White and the Huntsman, Dark Shadows etc…). Il y en a cependant une, fidèle aux bonnes vieilles sorcières à l'ancienne, moche, verte et au rire démoniaque ! Difficile donc de trouver le parti pris du réalisateur : voulait-il donner un petit coup de jeune au conte ou le mettre à la norme des films hollywoodiens de nos jours ? C'est d'ailleurs le principal problème des remakes qui veulent dépoussiérer un vieux conte, ils ne font pas que lui passer un coup de plumeau, il lui refont la couverture, les pages, la trame de l'histoire, les personnages, ce qui fait qu'au final, on se retrouve avec un divertissement bien fichu, propre, mais au combien formaté et banal, et surtout très différent de l'ouvrage d'origine !

Sam Raimi a aujourd'hui deux compositeurs attitrés : Christopher Young et Danny Elfman. Après avoir fait appel deux fois de suite à Christopher Young pour Spiderman 3 et Drag Me to Hell, c'est sans surprises que pour Oz, on retrouve Danny Elfman à la musique (c'est presque décevant de constater ce formatage !). Néanmoins, Elfman connaît bien son travail et difficile de passer cette année à côté de cette B.O. qui devrait ravir ses fans de la première heure. Il n'y a pas à dire, depuis 2012, le compositeur enchaîne les projets, tous plus ambitieux les uns que les autres et la plupart sont de franches réussites. Pour Oz, Elfman reste fidèle à son style et nous ressert sa fameuse musique si bien convenue aux films de Tim Burton, même si cette fois-ci, l'ensemble reste un peu en deçà de ce qu'il est capable de faire...

Le 'Main Titles' débute sur une petite mélodie issu dans le film de la boîte à musique du magicien d'Oz. Une mélodie très facilement identifiable et marquante qui rappelle instantanément le thème principal de Corpse Bride. Cette mélodie est vraiment le thème fédérateur du film : il n'a pas un élément ou un personnage de l'histoire qui lui est associé, mais il est continuellement présent du début à la fin. Elfman fait un véritable travail dans les variations de ce thème, qu'il soit joyeux, mélancolique, démoniaque ou apocalyptique. La suite du 'Main Titles' est typique de ce que sait faire de mieux Elfman : sonorités féériques et chœurs comme toujours mis en avant sont de la partie. Le deuxième thème principal du score est lancé solennellement aux cuivres dès 0:54. Plus qu'un thème, on pourrait presque penser à l'hymne national du pays d'Oz ! Hormis ces thèmes très présents, j'ai également relevé deux motifs très discret, et pour le coup, très peu présents. D'abord le thème ascendant de Finley, le singe que rencontre le magicien dans son parcours entraperçu à 1:23 du 'Main Titles' et notamment présent à la clarinette dans 'Meeting Finley'. Puis un autre thème très sympa dans 'Bedtime / The Preparation Montage' à 5:03 et qui revient dans le générique de fin, mais je ne vois pas du tout à quoi il peut être associé.

L'arrivée dans le pays d'Oz se fait sur le superbe 'Oz Revealed'. A souligner que dans la première partie du film, l'écran est en 4:3 et l'image en noir est blanc. Le passage du noir et blanc à la couleur saturée et du 4:3 au 16:9 est vraiment superbe (même si pas totalement justifié) ! D'un seul coup, on sent revivre l'image, c'est un très bon point pour le film, et la musique reflète assez bien ce changement d'univers. On regrette cependant les instrumentations passe-partout de celle-ci. Il s'agit d'ailleurs du gros point faible de l'album : un peu comme pour Alice, Elfman propose un travail de qualité, fidèle à lui-même, mais pas propre au monde qu'il accompagne. Le pays d'Oz aurait mérité un traitement différent à celui d'Alice, de Charlie ou de Frankenweenie ! C'est un défaut qui commence à devenir un peu redondant chez lui. Pourtant, on sent que ce dernier cherche à se renouveler dans 'A Strange World', un peu différent de ce que l'on a l'habitude d'entendre, mais ce parti pris ne dure malheureusement que dans cette piste. Cependant cette faiblesse fait également la qualité de l'album. Bah oui, Danny Elfman a beau se répéter depuis les années 80, la magie opère encore et toujours ! Petit malin, va !! En effet, difficile de rester de marbre à l'écoute du superbe 'Fireside Dance', et sa fabuleuse reprise de la mélodie du magicien d'Oz. De même pour le magnifique 'China Town' et son charismatique violoncelle. Elfman s'autorise également quelques petites folies comme la chanson 'The Munichkin Welcome Song', hélas un peu courte pour vraiment en profiter.

Les morceaux plus sombres sont, comme on pouvait s'y attendre, très bien écrit, même si encore une fois on regrette leur manque d'originalité. On regrette également l'absence d'un thème pour la méchante sorcière. A la place on a continuellement la mélodie principale qui revient (je tiens encore à souligner le travail intéressant dans les variations de ce thème). Parmi les morceaux sombres du score, on peut relever 'Bad Witch' qui nous propose un bon aperçu des déclinaisons de ce thème principal, 'Theodora's Entrance/A Puppet Waltz' agité à souhait, ou encore les redoutables 'What Army' (tout droit emprunté à Dark Shadows), 'Fireworks/Witch Fight' et 'Oz The Great and Powerful' où l'on a à faire à l'Elfman plus ténébreux de Sleepy Hollow ou Dark Shadows justement.

Le score se conclut sur 'Time for Gifts' où le compositeur en profite pour nous balancer son feu d'artifice final pas aussi grandiose qu'on l'attendait mais tout de même convainquant. Enfin, 'End Credits from Oz' conclut sur les principaux thèmes du score (allez, petit récapitulatif : 0:10 - Hymne du pays ; 0:31 - Le thème mystère ; 0:46 - Thème de Finley ; 0:55 - Mélodie principale). Bref, vous l'aurez compris, ce n'est ni la B.O. la plus belle ni la plus inspiré et encore moins la plus novatrice d'Elfman. Il y a peu de thèmes et des sonorités déjà entendues mille fois, mais… rhââ, il réussit quand même à nous appâter ! La recette magique de Danny Elfman semble inusable, et même dans les scores ou il semble un peu moins inspirés que d'habitude (comme ce Oz), la musique captive avec et sans le film ! Le score est décevant mais en même temps captivant, qu'est-ce qu'on peut y faire ?