De thriller
V for Vendetta speelt zich af in een nogal naargeestige nabije toekomst rond 2020. De film is uitgekomen in 2006, dus dat was toen nog 14 jaren later. Nu ik dit schrijf zijn we al weer 10 jaar verder en is het over drieënhalf jaar al zover. Gelukkig ziet de toekomst er (voorlopig?) nog niet zo uit als in de film geschetst wordt, hoewel de onrust en het geweld in de wereld zienderogen toeneemt. De film neemt echter wel een andere insteek, door de toekomst van 2020 al vanaf ver in de vorige eeuw te starten als een soort parallel aan de werkelijkheid.
De film is geregisseerd door de Australiër James McTeigue, die eerder al meewerkte aan de Matrix-trilogie.
V for Vendetta was zijn regiedebuut. Waar Larry en Andy Wachowski de regisseurs waren van de Matrix-films, waren ze hier de producenten. Hun invloed op de film is dan ook duidelijk te merken.
De film is gebaseerd op de stripverhalen van David Lloyd en Alan Moore, met dezelfde titel. De historische persoon van Guy Fawkes, verbeeld door zijn masker, speelt een belangrijke rol in de film als mascotte van het verzet tegen het politieke systeem en is via deze film erg populair geworden bij allerlei bewegingen die zich afzetten tegen het politieke establishment. Maar als je je even wat verdiept in wie Guy Fawkes was, blijkt dat de meningen over hem nogal verdeeld zijn. Door velen in de UK wordt hij vooral gezien als terrorist, door anderen vooral als verzetstrijder; het is maar hoe vooringenomen je naar de geschiedenis kijkt... Daarbij is 5 november een belangrijke dag, zowel in het echt (Bonfire Night) als in de film.
Het verhaal van de film speelt zich af rond 2020, wanneer de wereld in een diepe crisis zit, vanwege oorlogen, ziektes en onderdrukking. De setting is Groot-Brittanië, waar een fascistische macht het politieke systeem heeft overgenomen en alle politieke tegenstanders onderdrukt of gevangen zet. Er is een avondklok ingesteld. Evey (Natalie Portman) werkt bij de politieke staatstelevisie en wordt tijdens de avondklok op straat aangevallen door leden van de geheime dienst. Dan wordt ze ontzet door iemand met een Guy Fawkes masker, die zich 'V' noemt en hij neemt haar mee. Hij blijkt een eenmans-verzetsleger te zijn, die eerst het Hooggerechtshof opblaast en vervolgens de televisieuitzendingen overneemt om de burgerbevolking op te roepen tot verzet tegen het politieke systeem. En Evey moet hem helpen...
De muziek voor deze indrukwekkende film is van Dario Marianelli, die er een donkere orkestrale score voor heeft gecomponeerd. Een jaar eerder leverde hij al de score voor
The Brothers Grimm, die evenzo grimmig gecomponeerd is. Beide scores zijn vol orkestraal, maar voor
V for Vendetta heeft Marianelli de muziek aangevuld met een redelijke hoeveelheid elektronische muziek, wellicht om het tijdsbeeld naar de toekomst te verleggen. Ook is de muziek hier veel minder rauw en grillig als in The Brothers Grimm en daardoor prettiger te beluisteren.
De film vertelt een donker verhaal en de score sluit daar naadloos bij aan, met muziek die tamelijk duister van toon is, met heftige orkestrale en synthetische klanken. Die donkere klanken beginnen al gelijk met de openingstrack die de toon zet. Met lage underscore en heldere percussie, bij een langtonige melodie in mineur wordt een sfeer opgeroepen van dreiging en duisternis, waarbij de percussie zorgt voor een soort urgente drive. Meer tracks zijn zo opgebouwd.
Toch heeft Marianelli de muziek die om Evey draait een veel lichtere stijl gegeven. De muziek is dan melodieuzer en niet meer zo grimmig en donker. Met meer harmonieuze klanken weet hij zo een kleuring aan de muziek te geven die meer hoopvol is, of soms iets van verlangen laat doorschijnen. In 'Evey's Story' is dat aanvankelijk nog niet zo, want daarin is de dramatiek en dreiging nog duidelijk voelbaar met af en toe heftige uitbarstingen. Pas in de laatste minuut wordt het wat rustiger. Dat zet zich dan voort in 'The Red Diary'.
Ook binnen donkere tracks weet Marianelli dan zo nu en dan die veel lichtere 'Evey-kleuring' te integreren, zodat er steeds iets van een adempauze ontstaat, hoewel dit eigenlijk een soort bedrieglijke rust is, waarbij in de muziek de dreiging duidelijk doorklinkt. De hoop klinkt eigenlijk pas door in de track 'Evey Reborn', waarin de muziek veel meer de hogere strijkers laat horen, in plaats van de lagere grommende klanken, die vooral donkerheid en dreiging verklanken.
De overwegende klankkleur van de score is echter vooral actiegericht en spannend. Dat gaat dan wel ten koste van melodie en symfonie, waardoor de muziek wat ongemakkelijker wordt.
Ook de heftigheid en grimmigheid van veel muziek helpt dan niet mee, hoewel de muziek eigenlijk nergens chaotisch wordt. Wel komt de muziek soms over als een alles overheersende soort muur van geluid, waar je bijna niet onderuit kunt. Wat dat betreft geeft de muziek door z'n stijl wel klank aan het politieke systeem in de film, die ook alles overheersend is.
Om de intensiteit nog wat op te voeren past Marianelli ook nog af en toe de nodige koorklanken toe. De dreiging in sommige tracks neemt dat duidelijk toe. Daarentegen zorgen de koorklanken in het wat meer klaaglijke 'Lust in the Abbey' voor een soort verhevenheid als Gregoriaanse zang, die de geweldadige scene in de film iets onaards geeft.
Een koor van hogere vrouwenstemmen zorgt in de track 'Evey Reborn' voor een machtige en grootse kleuring in de tweede helft van deze verreweg mooiste track van de score. Samen met strijkers en koperblazers zorgt het koor voor een emotionele diepte, die de melodie een enorme kracht meegeeft van verlangen, gecombineerd met hoop voor de toekomst. Deze track is niet voor niets ook al gebruikt in de trailer van een andere film.
Toch is de muziek overwegend actiegericht en speelt heftige percussie een grote rol in de score. De percussie zorgt ook voor een ritme in de muziek die daardoor een zekere urgentie krijgt. De muziek heeft vaak een behoorlijk tempo en samen met de stevige orkestrale basis, aangevuld met elektronische klanken ontstaat zo een een dichtheid in de muziek die nogal overdonderend kan werken. Daarbij is het instrumentgebruik vaak nogal apart, waardoor een afwijkende klank ontstaat, die soms pulserend is of juist staccato of rustig glijdend. De toon is vaak helder, waardoor die muziek toch redelijk prettig beluisterbaar is. Toch is de heftigheid nogal eens zo groot dat die beluisterbaarheid op die momenten duidelijk te wensen over laat.
De laatste track 'Knives and Bullets (and Cannons Too)' zorgt voor de climax van de score. Maar die climax is niet van Marianelli zelf. Hij heeft in de laatste minuten van de track de muziek verwerkt van Tsjaikovski's Ouverture 1812. Dit zijn daarmee eigenlijk de meest opbeurende minuten van de hele score en tegelijk hoort dit gedeelte bij de mooiste momenten van de score. Dat is dan ondanks de aanwezige geluidseffecten van kanonslagen en vuurwerk, want die geven de muziek bijna iets feestelijks!
Ook in de openingstrack heeft Marianelli geleend uit die ouverture van Tsjaikovski, maar dat valt wat minder op.
Het album bevat naast de score van Marianelli nog drie songs, die allemaal niet echt bij de score passen. Waar de score vooral heftig in intens is, daar zijn deze songs vooral zeurderig en saai.
Kortom, met
V for Vendetta heeft Dario Marianelli een donkere en grimmige score gecomponeerd, waarin relatief weinig lichtpuntjes doorschijnen. Alleen de muziek waarbij Evey door Marianelli ingekleurd wordt heeft nog enige lichtheid over zich, maar ook daar hoor je de dreiging steeds doorheen. Op sommige momenten is de muziek prachtig, ondanks de grimmige kleuring ervan, of soms de hoop die er doorheen klinkt. Daarbij zijn de laatste twee minuten van 'Evey Reborn' en de laatste twee minuten van de afsluitende track de mooiste van de score, terwijl die afsluitende climax helemaal niet van Marianelli zelf is, maar van Tsjaikovski. De film is fantastisch en de muziek past daarin uitstekend, maar om los van de film te beluisteren valt de score toch wat tegen.
De songs helpen al helemaal niet mee om het album hoger te waarderen, in tegendeel zelfs. De score krijgt zo een waardering van 67 uit 100 punten en met de songs erbij krijgt het album een waardering van 65 punten, wat wel een heel mager zeventje wordt.